سیستم حمل و نقل عمومی فواید اقتصادی بی شماری برای جوامع دارد. حال نتایج یک مطالعه جدید نشان داده که استفاده از وسایل نقلیه عمومی در پیشگیری از چاق شدن نقش داشته و می تواند شیوع چاقی را کاهش دهد. نتایج این مطالعه در مجله Transportation Research Part A: Policy and Practice منتشر شده است.
تجمع بیش از حد چربی در بدن به اضافه وزن و چاقی منجر می شود. افزایش شیوع چاقی در جهان و ارتباط این مشکل با بروز بیماری های مختلف سبب شده تحقیقات بسیاری در مورد روش های پیشگیری از چاق شدن انجام شود.
آمارهای مختلف نشان می دهد که از سال ۱۹۷۵ میلادی تاکنون شیوع چاقی در جهان ۳ برابر افزایش یافته است. در سال ۲۰۱۶ میلادی بیش از ۲ میلیارد نفر به اضافه وزن و چاقی مبتلا بوده اند. امروزه اضافه وزن و چاقی نه تنها در میان بزرگسالان، بلکه در میان کودکان و نوجوانان نیز از شیوع بالایی برخوردار است.
چاقی فشارخون و چربی های خون را افزایش می دهد. در افراد چاق یا دارای اضافه وزن میزان کلسترول بد (LDL) و تری گلیسیرید خون افزایش و میزان کلسترول خوب (HDL) کاهش می یابد. با افزایش چربی های خون احتمال آن که عروق خونی مسدود شوند وجود دارد. با انسداد عروق و کاهش خون رسانی به مغز و قلب احتمال بروز حمله قلبی و سکته مغزی وجود دارد.
تحقیقات نشان داده که وزن بدن با سلامت کبد و سلامت کیسه صفرا مرتبط است. چاقی سبب تجمع چربی در کبد و بروز کبد چرب می شود. اضافه وزن و چاقی یکی از دلایل مهم تشکیل سنگ در کیسه صفرا است.
سرطان بیماری مهم و جدی دیگری است که در افراد چاق شیوع بالاتری دارد. افراد مبتلا به چاقی در معرض ابتلا به سرطان های روده بزرگ، پروستات، رحم، سینه، تخمدان و کیسه صفرا قرار دارند.
تخمین زده می شود که چاقی علت بروز حدود ۴۰ درصد موارد ابتلا به سرطان باشد. این آمار نشان می دهد پیشگیری از چاق شدن می تواند تاثیر زیادی در کاهش شیوع انواع سرطان داشته باشد.
برای پیشگیری از چاق شدن راهکارهای ساده ای وجود دارد.
استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی فرصتی را برای انجام فعالیت بدنی فراهم می سازد. زیرا شما به جای آن که بلافاصله بعد از خروج از منزل سوار اتومبیل خود شوید مجبور هستید که از منزل تا ایستگاه اتوبوس پیاده روی کنید. بعد از پیاده شدن از اتوبوس نیز باید تا مقصد پیاده بروید.
طی دهه های گذشته شیوع اضافه وزن و چاقی افزایش یافته است. سبک زندگی ناسالم که شامل رژیم غذایی پرکالری و پرچرب و کاهش فعالیت بدنی است، در بروز این مشکل دخیل است.
چاقی خطر ابتلا به بیماری های مختلف مانند دیابت نوع ۲، بیماری قلبی – عروقی، کبد چرب و برخی از سرطان ها را افزایش می دهد. بنابراین، یافتن راهکارهایی که بتوانند با این مشکل مقابله کنند، حائز اهمیت است.
نتایج مطالعه فوق نشان می دهد که استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی نه تنها مقرون به صرفه بوده و به کنترل آلودگی هوا کمک می کند، بلکه می تواند در پیشگیری از ابتلا به چاقی و حفظ سلامت عمومی موثر باشد.
پیشگیری از چاق شدن به کمک اصلاح سبک زندگی:
• مصرف غذاهای پرکالری تاثیر زیادی در افزایش وزن دارد. غذاهای پرچرب، غذاهای شیرین و نوشیدنی های شیرین همگی به علت داشتن کالری بالا می توانند در بروز اضافه وزن و چاقی نقش داشته باشند. به منظور پیشگیری از چاق شدن مصرف فست فودها، شیرینی جات، نوشابه ها، آبمیوه ها، سس ها، لبنیات پرچرب و … را کاهش دهید.
• غذاهای سرخ شده در مقایسه با غذاهای کبابی، آبپز یا بخارپز حاوی کالری بالاتری هستند. به همین علت مصرف غذاهای سرخ شده باید محدود شود.
• غلات کامل، سبزیجات، میوه ها و حبوبات به علت داشتن فیبر در مقایسه با سایر غذاها تاثیر بیشتری در ایجاد حس سیری دارند. از سوی دیگر، فیبر جذب قند و چربی موجود در مواد غذایی مختلف را در روده کاهش می دهد.
• تحقیقات نشان داده که یکی از دلایل بروز اضافه وزن و چاقی مصرف تنقلات پرکالری به عنوان میان وعده است. تنقلاتی مانند چیپس، پفک و … نه تنها کالری بالایی دارند، بلکه فاقد ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن هستند.
• عامل دیگری که می تواند با وزن بدن در ارتباط باشد میزان خواب شبانه است. افرادی که شب ها خواب کافی ندارند معمولاً روز بعد به علت خستگی کم تحرک بوده و فعالیت بدنی چندانی ندارند. از سوی دیگر، بی خوابی با اثری که بر روی هورمون های اشتها دارد می تواند سبب پرخوری شود.
افراد بالغ باید هر شب ۷ تا ۹ ساعت بخوابند. در افرادی که کمتر از ۵ ساعت در شب می خوابند احتمال بروز چاقی، به خصوص چاقی شکمی، بیشتر است.
منبع:
Zhaowei She et al. Transportation Research Part A: Policy and Practice 2019; Volume 119: Pages 162- 169.
