کیسه صفرا اندامی در زیر کبد است. صفرای تولید شده در کبد که در این اندام ذخیره میشود بعد از مصرف غذا وارد روده شده و به هضم و جذب چربیهای موجود در غذاها کمک میکند. رعایت نکات زیر میتواند به حفظ سلامت کیسه صفرا کمک نماید.
نکاتی که به حفظ سلامت کیسه صفرا و پیشگیری از سنگ کیسه صفرا کمک میکنند:
۱- وعدههای غذایی خود را حذف نکنید.
هر زمانی که غذا میخورید صفرا به داخل روده ترشح میشود. بنابراین، هنگامی که وعدههای غذایی خود را حذف میکنید صفرا در کیسه صفرا تجمع یافته و با گذشت زمان سنگ تشکیل میشود.
۲- از غلات کامل استفاده کنید.
فیبر کلسترول بد (LDL) را کاهش میدهد، از بروز بیماری قلبی پیشگیری میکند و به حفظ سلامت کیسه صفرا کمک میکند.
فیبر موجود در غلات کامل، از جمله نان سبوسدار، برنج قهوهای و جو دوسر، در فرآیند دفع صفرا از بدن نقش دارد. در نتیجه به پیشگیری از ابتلا به سنگ کیسه صفرا کمک میکند.
۳- وزن خود را در محدوده طبیعی حفظ کنید.
ابتلا به اضافه وزن و چاقی، به خصوص چاقی شکمی، احتمال تشکیل سنگ را در کیسه صفرا افزایش میدهد. به طوریکه در یک مطالعه احتمال ابتلا به این بیماری در افراد چاق در مقایسه با سایر افراد ۳ برابر بیشتر بود.
چاقی سبب بزرگتر شدن کیسه صفرا شده، عملکرد آن را مختل کرده و سبب افزایش کلسترول خون میشود. این مشکلات به خصوص در کسانی که به چاقی شکمی مبتلا هستند، بیشتر مشاهده میشود.
۴- مصرف میوه و سبزی را افزایش دهید.
مصرف میوهها و سبزیجات برای سلامتی اندامهای بدن، از جمله سلامت کیسه صفرا، ضروری است. ویتامین C موجود در میوهها و سبزیجات در پیشگیری از ابتلا به سنگ کیسه صفرا موثر است.
میزان ویتامین C مورد نیاز زنان و مردان به ترتیب ۷۵ و ۹۰ میلیگرم در روز است. بهترین منابع غذایی حاوی این ویتامین عبارتند از: توتفرنگی، بروکلی و مرکبات.
فیبر و آب موجود در میوه و سبزی با ایجاد حس سیری و کنترل اشتها در کاهش وزن موثر است. برای آن که بیشترین فایده را ببرید سعی کنید از انواع مختلف و متنوع میوه و سبزی استفاده کنید.
۵- مصرف غذاهای سرخ شده را محدود کنید.
هنگامی که غذاهای پرچرب مصرف میکنید میزان فعالیت کیسه صفرا بیشتر میشود تا بتواند این مواد غذایی را هضم کند.
غذاهای سرخ شده حاوی چربی اشباع زیادی هستند. افزایش کلسترول خون به دنبال مصرف این غذاها شانس ابتلا به سنگ کیسه صفرا را افزایش میدهد. از سوی دیگر، این نوع مواد غذایی حاوی کالری بالایی بوده و سبب بالا رفتن وزن میشوند.
نتایج یک مطالعه نشان داد در افرادی که بیش از ۴ بار در هفته غذای سرخ شده مصرف میکردند احتمال ابتلا به اضافه وزن یا چاقی ۳۷ درصد بیشتر است.
۶- از رژیمهای بسیار کم کالری دوری کنید.
ممکن است وسوسه شوید که به کمک یک رژیم غذایی بسیار کم کالری در مدت کوتاهی کاهش وزن زیادی داشته باشید. اما شاید ندانید که رژیمهای بسیار کم کالری به سلامت کیسه صفرا و قلب شما آسیب میزنند.
رژیمهای بسیار کم کالری برای کیسه صفرا مضر بوده و احتمال تشکیل سنگ را در آن افزایش میدهند. به منظور پیشگیری از ابتلا به سنگ کیسه صفرا میزان کاهش وزن نباید از نیم تا یک کیلوگرم در هفته بیشتر باشد.
۷- به میزان کافی آب بنوشید.
دریافت ناکافی آب میتواند سبب اختلال در عملکرد کیسه صفرا شود. مصرف آب به تخلیه کیسه صفرا کمک کرده و در نتیجه مانع تجمع صفرا و مانع تشکیل سنگ در آن میشود.
کسانی که آب بیشتری مینوشند معمولاً وزن کمتری دارند. محققان نشان دادهاند مصرف آب با کاهش کالری دریافتی و کاهش مصرف قند در ارتباط است.
۸- از چربیهای سالم استفاده کنید.
چربیهای غیراشباع موجود در روغن زیتون، ماهی، مغزهای خوراکی و آووکادو به تخلیه کیسه صفرا کمک کرده و احتمال بروز مشکل را در آن کاهش میدهند.
نتایج یک مطالعه نشان داد در مردانی که از چربی غیراشباع بیشتری مصرف میکردند در مقایسه با سایرین احتمال ابتلا به بیماری کیسه صفرا ۱۸ درصد کمتر است.
۹- از مصرف گوشت و لبنیات پرچرب خودداری کنید.
چربیهای اشباع موجود در گوشت و لبنیات پرچرب کلسترول خون را بالا برده و احتمال تشکیل سنگ را افزایش میدهند. توصیه میشود از گوشت قرمز لخم، ماهی، مرغ (بدون پوست) و انواع لبنیات کم چرب استفاده نمایید.
۱۰- مغزهای خوراکی را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
مغزهای خوراکی از جمله غذاهای بسیار مغذی هستند. مغزها حاوی فیبر و چربیهای سالم هستند. همچنین مقدار زیادی استرول گیاهی دارند که جذب کلسترول را در بدن کاهش میدهد. در نتیجه مصرف مغزهای خوراکی در پیشگیری از ابتلا به سنگ کیسه صفرا نقش دارد.
در پژوهشی مشاهده شد در زنانی که ۵ بار در هفته و هر بار ۳۰ گرم مغز مصرف میکردند نیاز به جراحی کیسه صفرا ۲۵ درصد کمتر بود. مغزها حاوی کالری بالایی هستند. بنابراین علیرغم مفید بودن نباید بیش از حد مصرف شوند.
۱۱-فعالیت بدنی داشته باشید.
فعالیت بدنی به کنترل وزن و بهبود خلق و خو کمک کرده و احتمال ابتلا به بیماریهای کیسه صفرا را کاهش میدهد. بنابراین، سعی کنید ۵ روز در هفته حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید.
در یک مطالعه مشاهده شد در زنانی که ورزش میکردند در مقایسه با افراد بیتحرک احتمال ابتلا به بیماری کیسه صفرا ۲۵ درصد کمتر بود