تصفیه خون توسط کلیه ها به تولید ادرار منجر می شود. برخی اوقات نمک ها و سایر مواد معدنی موجود در ادرار به یکدیگر متصل می شوند و سنگ کلیه را تشکیل می دهند. اندازه سنگ ها ممکن است به اندازه دانه های شکر کوچک و یا به اندازه توپ پینگ پنگ بزرگ باشد.
علائم سنگ کلیه:
سنگ های کوچک ممکن است فاقد علامت باشند. اما به طور کلی هنگامی که سنگ به سمت مجاری ادراری حرکت کند علائم زیر را ایجاد می کند:
• درد شدید در کمر، شکم و کشاله ران
• تکرر ادرار یا احساس درد در هنگام ادرار کردن
• خون در ادرار
• تهوع و استفراغ
اگر به طور ناگهانی درد شدیدی را در ناحیه کمر یا شکم خود احساس کردید بهتر است فوراً به اورژانس مراجعه کنید. علائم بیماری سنگ کلیه می تواند با سایر بیماری ها مشابه باشد. مثلاً، ممکن است درد در ناحیه شکم به دلایل دیگری مانند آپاندیسیت و حاملگی خارج رحمی رخ دهد یا احساس درد در هنگام ادرار کردن نشانه ابتلا به عفونت مجاری ادراری باشد.
تشخیص ابتلا به سنگ کلیه:
سنگ ها به ندرت قبل از این که موجب بروز درد شوند تشخیص داده می شوند. درد ناشی از سنگ کلیه معمولاً به قدری شدید است که موجب مراجعه بیمار به اورژانس می شود. سی تی اسکن، عکس برداری با اشعه X ، سونوگرافی و آزمایش ادرار به تشخیص بیماری کمک می کند.
درمان سنگ کلیه:
اگر سنگ خیلی کوچک باشد ممکن است پزشک استفاده از داروهای ضد درد را توصیه کند و از شما بخواهد منتظر بمانید تا سنگ خود به خود دفع شود. در این شرایط باید به اندازه کافی (حدود ۱۰ لیوان در روز) آب و مایعات دیگر بنوشید تا رنگ ادرار شفاف باشد.
بیشتر بخوانید: تامین آب مورد نیاز بدن – بهترین خوراکی‌ها برای رفع کم آبی بدن
اگر اندازه سنگ کمتر از ۵ میلی متر باشد ۹۰ درصد احتمال دارد که خود به خود دفع شود. اگر اندازه سنگ بین ۵ تا ۱۰ میلی متر باشد شانس دفع آن ۵۰ درصد است. اگر اندازه سنگ بزرگتر باشد به مداخله پزشکی نیاز است.
داروهایی وجود دارند که دیواره مجاری ادراری را گشاد می کنند و به دفع آسان سنگ کمک می نمایند. عوارض جانبی این داروها خفیف بوده و ممکن است سبب سر درد و سرگیجه شوند. برخی داروها نیز از تشکیل سنگ های جدید در کلیه ها جلوگیری می کنند.
متداول ترین درمانی که برای سنگ های کلیه مورد استفاده قرار می گیرد سنگ شکنی با امواج شوک (ESWL) است. با استفاده از این روش سنگ ها به تکه های کوچک می شکنند تا بتوانند به آسانی دفع شوند. عوارض جانبی این روش خونریزی، کبودی و درد است.
در روش دیگری که یورتروسکوپی نامیده می شود یک لوله نازک از طریق مجاری ادراری به محل سنگ فرستاده می شود. جراح سنگ را شکسته و قطعات آن را از طریق این لوله خارج می کند. در این روش هیچ برشی در بدن ایجاد نمی شود.
به محض آن که سنگ دفع شود و یا توسط پزشک از بدن خارج شود باید اجزای سازنده آن مشخص گردد. حدود ۸۰ درصد سنگ های کلیه از کلسیم ساخته شده اند. باقی سنگ ها از اسید اوریک، استروویت یا سیستین تشکیل شده اند. تعیین نوع سنگ به شما کمک می کند تا از تشکیل سنگ در آینده پیشگیری نمایید.
علل ابتلا به سنگ کلیه:
هنگامی که تعادل بین آب، نمک ها و مواد معدنی موجود در ادرار از بین برود ممکن است سنگ در کلیه ها تشکیل شود. عوامل مختلفی، از ابتلا به برخی بیماری های مزمن گرفته تا نوع غذاها و نوشیدنی های مصرفی، در ابتلا به سنگ کلیه نقش دارند.
عدم نوشیدن آب کافی شایع ترین علت ابتلا به سنگ کلیه است. مصرف بیش از حد پروتئین حیوانی، سدیم و غذاهایی که اگزالات زیادی دارند (مانند شکلات و سبزیجات سبز رنگ تیره) احتمال تشکیل سنگ را در برخی از افراد افزایش می دهند. مصرف نوشیدنی های شیرین، ابتلا به اضافه وزن و چاقی و دریافت برخی از داروها نیز در بروز این بیماری موثر هستند.
بیشتر بخوانید: منابع عمده سدیم در رژیم غذایی کدامند؟
بیشتر بخوانید: لاغری سریع – کاهش وزن سریع در مدت کوتاه توصیه می شود یا خیر؟
مردان سفید پوست بیش از سایر افراد در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. در زنان بعد از ۵۰ سالگی شانس تشکیل سنگ در کلیه ها افزایش پیدا می کند. سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری، مصرف برخی داروها مانند داروهای کاهنده فشارخون و ابتلا به برخی بیماری ها مانند نقرس، عفونت مجاری ادراری و بیماری کلیه پلی کیستیک احتمال ابتلا به سنگ کلیه را بالا می برند. درمان این بیماری ها می تواند از تشکیل سنگ در کلیه ها جلوگیری کند.
بیشتر بخوانید: درمان فشارخون بالا به کمک ورزش“
پیشگیری از تشکیل مجدد سنگ در کلیه ها:
اگر نوع سنگ از نوع سنگ های کلسیمی باشد باید از مصرف زیاد نمک و پروتئین های حیوانی خودداری شود. همچنین به شما توصیه می شود مصرف غذاهای حاوی اگزالات مانند شکلات، قهوه فوری، چای و سبزیجات برگ دار تیره را محدود نمایید. بهترین راهکار برای جلوگیری از تشکیل سنگ نوشیدن آب است.
اگرچه اغلب سنگ های کلیه از نوع کلسیمی هستند اما نیازی نیست که بیماران مبتلا به این سنگ ها از مصرف غذاهای غنی از کلسیم خودداری کنند. زیرا، مصرف متعادل لبنیات و سایر غذاهای حاوی کلسیم نه تنها سبب تشکیل سنگ نمی شود بلکه احتمال تشکیل سنگ های جدید را هم کاهش می دهد.
چاقی شانس ابتلای شما را به بیماری های مختلف افزایش می دهد. وزنتان را کاهش دهید تا سالم تر بمانید:
