سندرم متابولیک اولین بار در سال ۱۹۸۸ میلادی توسط Reaven و همکارانش تعریف شد. Reaven معتقد بود مقاومت به انسولین در افزایش تری گلیسیرید خون، کاهش کلسترول خوب (HDL) و افزایش فشارخون نقش دارد. سپس در سال ۱۹۹۸ میلادی سازمان جهانی بهداشت (WHO) اولین تعریف بین المللی از این سندرم را ارائه نمود.
درسال ۲۰۰۲ میلادی این موضوع مطرح شد که سندرم متابولیک زمانی تشخیص داده می شود که فرد حداقل ۳ مورد از این ۵ ویژگی را داشته باشد: ۱) چاقی شکمی، ۲) فشارخون بالا، ۳) قند خون بالا، ۴) کاهش کلسترول خوب و ۵) افزایش تری‌گلیسیرید خون. سندرم متابولیک خطر ابتلا به بیماری قلبی – عروقی ، کبد چرب و دیابت نوع ۲ را افزایش می دهد.
ارتباط سبک زندگی با سندرم متابولیک:
تحقیقات نشان داده رژیم غذایی سرشار از چربی اشباع سبب افزایش التهاب در بدن می شود. التهاب نیز به نوبه خود می تواند در بروز سندرم متابولیک نقش داشته باشد. رژیم غذایی غربی که حاوی مقادیر زیادی شیرینی جات و غذاهای پرچرب است احتمال ابتلا به این سندرم را افزایش می دهد.
مصرف نوشیدنی های شیرین احتمال ابتلا به سندرم متابولیک را بالا می برد. تحقیقات انجام شده نشان می دهد در افرادی که از این نوشیدنی ها استفاده می کنند اندازه دور کمر، فشارخون و میزان تری گلیسیرید خون بالاتر است.
مصرف صبحانه می تواند احتمال ابتلا به سندرم متابولیک را کاهش دهد. گروهی از محققان سوئدی با بررسی تعدادی از دانش آموزان اطلاعاتی در مورد مصرف صبحانه توسط آن ها کسب کردند. بعد از ۲۷ سال مشخص شد که نخوردن صبحانه احتمال ابتلا به سندرم متابولیک را حدود ۶۸ درصد افزایش می دهد.
تحقیقات دانشمندان کره ای نشان می دهد اگر خواب شبانه از میزان توصیه شده بیشتر یا کمتر باشد احتمال ابتلا به سندرم متابولیک افزایش می یابد. در این مطالعه مشاهده شد اگر میزان خواب از ۶ ساعت در شب کمتر و از ۱۰ ساعت در شب بیشتر باشد فرد در معرض ابتلا به سندرم متابولیک قرار می گیرد.
ضرورت دریافت ویتامین C برای مبتلایان به سندرم متابولیک:
آنتی‌اکسیدان هایی مانند ویتامین C و ویتامین E با رادیکال های آزاد مقابله می کنند. رادیکال های آزاد مولکول هایی هستند که سبب آسیب سلول های بدن و ابتلا به بیماری های مختلف (بیماری قلبی – عروقی، سرطان و …) می شوند.
در سیستم آنتی‌اکسیدانی بدن ویتامین C از ویتامین E محافظت می کند. بنابراین اگر شما ویتامین C کافی دریافت نکنید میزان ویتامین E نیز کاهش می یابد. در نتیجه، کاهش این دو ویتامین در بدن سبب اختلال در سیستم آنتی‌اکسیدانی بدن می شود.
نتایج یک مطالعه جدید نشان می‌دهد در مبتلایان به سندرم متابولیک افزایش دریافت ویتامین C مانع اختلال در سیستم آنتی‌اکسیدانی بدن و بروز مشکلات ناشی از آن می شود.
ویتامین C که به آن اسید اسکوربیک نیز گفته می شود یک ویتامین محلول در آب است. بدن انسان قادر به ساخت ویتامین C و یا ذخیره سازی آن نیست. به همین علت باید این ویتامین از طریق مصرف مواد غذایی وارد بدن شود.
ویتامین C در میوه ها و سبزیجات تازه مانند مرکبات، توت فرنگی و فلفل دلمه ای یافت می شود. از منابع ویتامین E نیز می توان به بادام، روغن های گیاهی و جوانه گندم اشاره کرد. توصیه می‌شود روزانه ۶۵ تا ۹۰ میلی گرم ویتامین C و ۱۵ میلی گرم ویتامین E دریافت شود.
تحقیقات قبلی نشان داده بودند که ویتامین D در پیشگیری از بروز سندرم متابولیک موثر است. به نظر می رسد که این ویتامین بر ترشح انسولین از پانکراس (لوزالمعده) اثر می گذارد. ویتامین D حساسیت بدن نسبت به انسولین را افزایش داده و به کنترل قند خون کمک می کند.
سایر فواید ویتامین C برای بدن:
ویتامین C به علت داشتن خواص آنتی‌اکسیدانی می تواند از بروز بیماری سرطان پیشگیری کند. برخی تحقیقات نشان داده اند که این ویتامین احتمال ابتلا به سرطان معده، سرطان مری، سرطان روده بزرگ و سرطان مثانه را کاهش می دهد.
ویتامین C به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند. برخی از افراد از این ویتامین برای درمان سرماخوردگی استفاده می کنند. با این حال، شواهد علمی کمی در مورد اثربخش بودن ویتامین C در این زمینه وجود دارد.
ویتامین C به حفظ سلامت پوست، بهبود زخم ها و سوختگی ها، کاهش ضعف و خستگی و افزایش جذب آهن در روده کمک می کند. این ویتامین در حفظ سلامت استخوان ها و دندان ها نیز موثر است.
این ویتامین احتمال ابتلا به آب مروارید را کاهش می دهد. تحقیقات نشان داده در افرادی که ویتامین C بیشتری مصرف می کنند شانس ابتلا به آب مروارید حدود ۲۰ درصد کمتر است.
محققان فرانسوی با انجام مطالعه ای دریافتند در افرادی که ویتامین C کافی دریافت نمی کنند احتمال بروز سکته مغزی هموراژیک بیشتر است. این نوع سکته مغزی زمانی رخ می دهد که یکی از سرخرگ های مغز پاره می شود.
ویتامین C فشارخون را نیز کاهش می دهد. در افراد مبتلا به فشارخون بالا احتمال بروز سکته مغزی و حمله قلبی بیشتر است.
منبع:
Maret G. Traber et al. Redox Biology ۲۰۱۸.
