حس بویایی در افراد مبتلا به چاقی کمتر است

عصب بویایی در انتهای بینی وجود دارد. این عصب حاوی یک لایه سلول های بویایی است که به ایجاد حس بویایی در شما کمک می کند.

سلول های موجود در حفره بینی در تشخیص بوهای مختلف به کمک انسان می آیند. این سلول ها مولکول های موجود در هوا را تشخیص داده و اطلاعات مربوط به آن ها را به مغز می فرستند. سپس اطلاعات فرستاده شده در مغز تحلیل می شوند. انسان می تواند ده هزار بوی متفاوت را از یکدیگر تشخیص دهد.

برخی افراد ممکن است بدون حس بویایی متولد شوند. در برخی افراد به علت تصادف یا ابتلا به بیماری های مختلف ممکن است حس بویایی ضعیف شده و یا در موارد نادر کاملاً از بین برود.

افزایش سن یکی از دلایل کاهش حس بویایی است. اختلال بویایی یکی از مشکلات رایج افراد سالمند است. با افزایش سن تغییراتی در بافت بینی ایجاد می شود که می تواند فرآیند بویایی را مختل کند. در این افراد علاوه بر افزایش سن، مصرف داروهای متعدد نیز می تواند در کاهش حس بویایی نقش داشته باشند.

اگر حس بویایی انسان از کار بیفتد احتمالاً سایر حواس نیز تحت تاثیر قرار می گیرند. دیده شده افرادی که حس بویایی ندارند در تشخیص مزه ها نیز دچار مشکل می شوند.

حس بویایی با حس چشایی همکاری تنگاتنگی دارد. هنگامی که غذا می خورید سوراخ پشت بینی به حلق باز می شود. در نتیجه همزمان با خوردن و مزه کردن غذا بوی آن نیز به بینی می رسد. در حقیقت با مزه کردن غذا متوجه بوی آن می شوید.

چاقی به معنای تجمع بیش از حد چربی در بدن است. این مشکل در سراسر جهان جمعیت زیادی را درگیر کرده و یکی از عواملی است که خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و بیماری قلبی را افزایش می‌ دهد.

متخصصین تغذیه با استفاده از نمایه توده بدنی (BMI) قادر به تشخیص چاقی هستند. BMI از تقسیم وزن (بر حسب کیلوگرم) بر مجذور قد (بر حسب متر) به دست می‌ آید.

طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO) چاقی از سال ۱۹۷۵ میلادی تاکنون سه برابر شده است. در سال ۲۰۱۶ میلادی حدود ۲ میلیاد نفر به اضافه وزن (BMI≥۲۵) مبتلا بودند. از این تعداد ۶۵۰ میلیون نفر چاق (BMI≥۳۰) بودند. در همان سال ۴۱ میلیون کودک زیر ۵ سال به اضافه وزن یا چاقی مبتلا بودند.

در افراد چاق فشار زیادی بر دیواره شریان ها وارد می شود. از سوی دیگر، در این افراد میزان هورمون انسولین بالاتر از حد طبیعی است. انسولین علاوه بر این که به کنترل قند خون کمک می کند، سبب احتباس آب و نمک در بدن می شود. این تغییرات منجر به افزایش فشارخون می گردد.

چاقی علاوه بر فشارخون، چربی های خون را نیز افزایش می دهد. در افراد مبتلا به چاقی میزان تری گلیسرید و کلسترول بد (LDL) بالا و میزان کلسترول خوب (HDL) پایین است. افزایش چربی های خون سبب انسداد عروق خونی و کاهش خونرسانی به مغز و قلب می شود. کاهش خونرسانی سکته مغزی و حمله قلبی را در پی دارد.

در افراد چاق به این علت که فشار زیادی روی مفاصل وارد می شود احتمال ابتلا به استئوآرتریت (آرتروز) بیشتر است.  معمولاً یکی از توصیه های درمانی به این بیماران کم کردن وزن است.

چاقی برای سلامت کبد و کیسه صفرا نیز مضر است. در افراد چاق تجمع بیش از حد چربی در کبد سبب ابتلا به کبد چرب می شود. بی توجهی به درمان این بیماری منجر به سیروز کبدی و سرطان کبد می گردد. از سوی دیگر، احتمال تشکیل سنگ در کیسه صفرای افراد مبتلا به چاقی بیش از سایرین است.

سرطان بیماری دیگری است که با وزن بدن در ارتباط است. تحقیقات نشان می دهد که چاقی احتمال ابتلا به سرطان های سینه، رحم، تخمدان، کیسه صفرا، روده بزرگ و پروستات را بالا می برد. برخی از آمارها نشان می دهد که ۴۰ درصد موارد ابتلا به سرطان با اضافه وزن و چاقی در ارتباط است.

با توجه به عوارض بی شماری که چاقی در بروز آن ها نقش دارد شناسایی عواملی که به افزایش وزن منجر می شوند و همچنین شناخت راهکارهای موثر برای درمان چاقی از اهمیت زیادی برخوردار است.

ارتباط بین بویایی و وزن بدن تاکنون نامشخص بوده است. به همین علت گروهی از محققان نیوزیلندی به بررسی ارتباط بین چاقی و قدرت بویایی پرداختند. نتایج این تحقیق نشان داد که بین وزن بدن با قدرت بویایی یک ارتباط قوی وجود دارد. به طوری که در افراد مبتلا به چاقی قدرت بویایی در مقایسه با سایر افراد کمتر است.

بویایی در الگوی غذا خوردن تاثیر دارد. زیرا ما از طریق استشمام بین غذاهای مختلف دست به انتخاب می ‌زنیم. بویایی ضعیف می ‌تواند منجر به انتخاب غذاهای ناسالم شده و خطر بروز چاقی را افزایش دهد.

منبع:

Mei Peng et al. Obesity Reviews 2018.