آمارهای سازمان جهانی بهداشت (WHO) همگی نشان دهنده ارتباط بین چاقی و سرطان هستند. به طوری که هر چقدر میزان چربی ذخیره شده در بدن بیشتر باشد (به خصوص در ناحیه شکم) احتمال ابتلا به سرطان نیز بیشتر خواهد بود. این آمار از آن جهت حائز اهمیت است که بدانیم حدود ۲ میلیارد نفر در سراسر جهان به اضافه وزن یا چاقی مبتلا هستند.
ارتباط چاقی و سرطان:
اغلب موارد ابتلا به سرطان که با اضافه وزن و چاقی مرتبط هستند در کشورهای غربی مشاهده می‌شوند. کشورهایی که در نواحی شرقی و جنوب شرقی آسیا هستند در جایگاه بعدی قرار دارند.
به گفته محققانی که در مورد چاقی و سرطان تحقیق می‌کنند چاقی سبب افزایش التهاب بدن و تغییر در میزان تولید انسولین، تستوسترون و استروژن در بدن می‌شود. تمامی این تغییرات می‌توانند شانس ابتلا به سرطان را افزایش دهند.
شواهد علمی موجود نشان می‌دهند که وجود چربی اضافی در بدن می‌تواند در بروز حداقل ۱۳ نوع سرطان نقش داشته باشد.
در این میان اضافه وزن و چاقی بیشترین تاثیر را در افزایش احتمال ابتلا به سرطان مری و سرطان اندومتر رحم دارند. گفته می‌شود که چاقی خطر بروز سرطان مری را تا ۵ برابر افزایش می‌دهد. در مورد سرطان اندومتر رحم نیز احتمال ابتلا به بیماری ۷ برابر بیشتر می‌شود.
اضافه وزن در احتمال ابتلا به سرطان سینه و سرطان پانکراس (لوزالمعده) نیز اثر دارد. در افراد دارای اضافه وزن احتمال ابتلا به این بیماری‌ها بیشتر است. شواهد نشان می‌دهد که داشتن وزن بالا شما را در معرض ابتلا به سرطان‌های سینه، پانکراس، معده، کیسه صفرا و … قرار می‌دهد.
بررسی بیش از ۸۵ هزار فرد ۲۵ تا ۴۴ ساله نشان داد در افرادی که در دوران نوجوانی و اوایل دوران بزرگسالی چاق بودند احتمال آن که قبل از ۵۰ سالگی به سرطان روده بزرگ (سرطان کولون) مبتلا شوند بالاتر است. احتمال ابتلا به این بیماری در این افراد در مقایسه با افرادی که وزن مناسبی داشتند ۲ برابر بیشتر بود.
در مطالعه دیگری که توسط محققان نروژی و به مدت ۱۸ سال انجام شد مشاهده شد که چاقی احتمال ابتلا به سرطان کلیه را ۹۵ درصد و احتمال ابتلا به سرطان سینه را ۲۰ درصد افزایش می‌دهد. در زنان چاق نیز احتمال ابتلا به سرطان اندومتر رحم ۲ برابر بیشتر بود.
طبق گفته محققان این مطالعه افزایش میزان استروژن و سایر هورمون‌ها و همین طور افزایش قند خون به دنبال چاقی می‌تواند در افزایش خطر ابتلا به سرطان در این زنان موثر باشد.
تحقیقات انجام شده بر روی ارتباط چاقی و سرطان نشان داده هر چقدر مدت زمان ابتلا به اضافه وزن بیشتر باشد احتمال ابتلا به سرطان نیز بالاتر است. به طوری که به ازای هر ۱۰ سال سابقه ابتلا به چاقی شانس بروز سرطان ۷ درصد بالاتر می‌رود.
اصلاح سبک زندگی می‌تواند هم در پیشگیری و درمان چاقی نقش داشته باشد و هم می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را در افراد چاق یا دارای اضافه وزن کاهش دهد.
پیروی از یک رژیم غذایی سالم، کاهش مصرف فست فودها و غذاهای پرچرب و سرخ شده، داشتن فعالیت بدنی منظم و اجتناب از مصرف سیگار یا نوشیدن الکل می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان داشته باشد.
علاوه بر سرطان احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی، فشارخون بالا، سکته مغزی، کبد چرب، دیابت نوع ۲، آپنه هنگام خواب، مشکلات مفصلی، آسم، اختلالات قاعدگی در خانم‌ها و … نیز در افراد مبتلا به اضافه وزن و چاقی بیشتر است. به همین علت سبک زندگی سالم و حفظ وزن در محدوده طبیعی می‌تواند با طیف وسیعی از بیماری‌ها مقابله کند.
تاثیر چاقی بر افزایش خطر ابتلا به سرطان:
علیرغم بالاتر رفتن سطح آگاهی مردم، شیوع چاقی و بیماری‌های مرتبط با آن در حال افزایش است. بنابراین، درک این مسئله که اضافه وزن چگونه می‌تواند سبب بروز بیماری شود و یافتن راهکارهایی که مانع بروز این مشکلات شود، حائز اهمیت است.
اضافه وزن و چاقی خطر بروز برخی بیماری‌ها مانند دیابت نوع ۲، فشار خون بالا، بیماری قلبی – عروقی (CVD) و بیماری کلیوی را افزایش می‌دهد. همچنین در افزایش خطر بروز برخی از سرطان‌ها مانند سرطان‌های اندومتر، کبد، پانکراس (لوزالمعده) و روده بزرگ نقش دارد.
سرطان یکی از علل عمده مرگ و میر به شمار می‌رود. تخمین زده می‌شود که ۴۰ درصد موارد ابتلا به سرطان با اضافه وزن مرتبط باشد.
اگرچه ارتباط بین چاقی و سرطان ثابت شده است، اما علت وجود این ارتباط مشخص نیست. به همین علت گروهی از محققان طی مطالعه‌ای که نتایج آن در مجله Nature Immunologyمنتشر شده مکانیسم ارتباط دهنده چاقی و سرطان را بررسی کردند.
سلول‌های کُشنده طبیعی (NK) جزء سلول‌های سفید خون هستند که با سلول‌های تومور مقابله می‌کنند. نتایج این پژوهش نشان داد در افراد مبتلا به اضافه وزن سلول‌های NK با چربی اشباع می‌شوند. اگرچه در این شرایط این سلول‌ها می‌توانند به سلول‌های تومور متصل شوند، اما نمی‌توانند آن‌ها را از بین ببرند. به عبارت دیگر، چاقی توانایی سیستم ایمنی بدن را برای سرکوب رشد تومور کاهش می‌دهد.
منبع:
Xavier Michelet et al. Nature Immunology ۲۰۱۸.
