شیوع برخی از انواع سرطان ها در مردان در مقایسه با زنان بیشتر است. انجام غربالگری سرطان کمک می کند که ابتلا به بیماری قبل از آن که سبب بروز علائمی شود، تشخیص داده شود. در نتیجه درمان آسان تر خواهد بود. در این مقاله به تست های غربالگری سرطان و سایر بیماری ها که انجام آن ها به حفظ سلامت مردان کمک می کند می پردازیم.
آشنایی با انواع تست های غربالگری سرطان برای مردان:
۱- سرطان پروستات
این بیماری یکی از شایع ترین انواع سرطان در میان مردان بوده و سرعت پیشرفت آن ممکن است کم یا سریع باشد.
به منظور غربالگری سرطان پروستات و تشخیص زود هنگام این بیماری از روش هایی مانند معاینه پروستات از راه مقعد و با انگشت (DRE) و احتمالاً بررسی میزان آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) در خون استفاده می شود.
معمولاً توصیه می شود بعد از ۵۰ سالگی برای بررسی احتمال ابتلا به این بیماری به پزشک مراجعه شود. سن اولین مراجعه برای مردانی که سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان پروستات را دارند ۴۰ سالگی است.
۲- سرطان بیضه
این بیماری در بیضه که تولید اسپرم را بر عهده دارد رخ داده و بیشتر موارد ابتلا به آن بین سنین ۲۰ تا ۴۵ سالگی مشاهده می شود. پزشکان توصیه می کنند که خود فرد به طور منظم بیضه ها را از نظر وجود توده یا تغییر در اندازه یا شکل مورد بررسی قرار دهد.
۳- سرطان کولورکتال (سرطان روده بزرگ و رکتوم)
این بیماری یکی از شایع ترین علل مرگ ناشی از ابتلا به سرطان بوده و خطر بروز آن در مردان در مقایسه با زنان اندکی بیشتر است. معمولاً ابتلا به این بیماری از یک پولیپ شروع شده و می تواند
به سایر نقاط بدن گسترش پیدا کند.
یک استراتژی برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری کشف و حذف پولیپ ها قبل از سرطانی شدن است. به طور کلی، غربالگری سرطان کولورکتال از ۵۰ سالگی شروع می شود.
کولونوسکوپی رایج ترین روش برای کشف پولیپ ها و تشخیص سرطان کولورکتال است. در کولونوسکوپی تمام قسمت های کولون (روده بزرگ) توسط پزشک مشاهده می شود. در روش دیگری که سیگموئیدوسکوپی نام دارد فقط قسمت های پایین کولون مشاهده می شود.
۴- سرطان پوست
خطرناک ترین نوع این بیماری “ملانوما” نامیده می شود. ملانوما از سلول هایی به نام ملانوسیت که در تعیین رنگ پوست نقش دارند، شروع می شود. مردان مسن در مقایسه با زنان هم سن خود
۲ برابر بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. احتمال ابتلا به سایر انواع سرطان پوست نیز در مردان 3-۲ برابر بیشتر است. مواجهه طولانی مدت با نور خورشید نیز خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.
توصیه می‌شود به منظور غربالگری سرطان پوست افراد به طور منظم پوست خود را از نظر وجود تغییراتی در شکل، رنگ و اندازه خال ها بررسی کرده و در صورت مشاهده هر نوع تغییری در پوست سریعاً به پزشک مراجعه نمایند. اگر این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود احتمال درمان آن بیشتر است.
سایر تست های غربالگری مورد نیاز مردان:
۱- فشارخون بالا
احتمال بالا رفتن فشارخون با افزایش سن بیشتر می شود. چاقی و سبک زندگی نیز در بروز این بیماری نقش دارند. فشارخون بالا می تواند احتمال ابتلا به بیماری قلبی، سکته مغزی و نارسایی کلیوی را افزایش دهد.
در هنگام اندازه‌گیری فشارخون ۲ عدد اعلام می شود. عدد اول (سیستولیک) نشان دهنده فشار داخل شریان ها در هنگام منقبض شدن قلب است. عدد دوم (دیاستولیک) فشار بین انقباضات قلب (تپیدن قلب) را نشان می دهد.
فشارخون طبیعی باید کمتر از ۸۰/۱۲۰ میلی‌متر جیوه باشد. تعداد دفعات اندازه گیری فشارخون به میزان فشارخون و وضعیت کلی سلامتی فرد بستگی دارد.
۲- افزایش کلسترول خون
افزایش کلسترول بد (LDL) سبب تشکیل پلاک در شریان ها، بروز آترواسکلروز (سخت و تنگ شدن شریان ها) و افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی می شود.
آترواسکلروز ممکن است طی سال‌ها و بدون ایجاد علائمی پیشرفت کند. با گذشت زمان آترواسکلروز منجر به بروز حمله قلبی و سکته مغزی می شود. تغییر سبک زندگی و استفاده از داروها می تواند به کاهش LDL خون کمک کند.
میزان چربی های خون شامل کلسترول تام، LDL، کلسترول خوب (HDL) و تری گلیسرید باید برای اولین بار در سن ۲۰ سالگی اندازه گیری شوند. سن شروع غربالگری برای افراد مبتلا به چاقی یا دیابت کمتر خواهد بود.
۳- دیابت نوع ۲
بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری از ابتلا به آن مطلع نیستند. عدم کنترل و درمان به موقع دیابت می تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی، سکته مغزی، بیماری کلیوی، نابینایی ناشی از آسیب عروق خونی شبکیه چشم و آسیب عصبی و همچنین نیاز به قطع عضو را افزایش دهد. درمان این بیماری به کمک رژیم غذایی، ورزش، کاهش وزن و داروها انجام می شود.
به منظور غربالگری دیابت از قند خون ناشتا، تست تحمل گلوکز (قند) که بعد از مصرف مقداری گلوکز انجام می‌شود و HbA1C (میانگین قند خون طی ۳-۲ ماه گذشته) کمک گرفته می شود.
در افراد سالم باید از ۴۵ سالگی به بعد هر ۳ سال یکبار قند خون اندازه گیری شود. در افراد مبتلا به کلسترول بالا یا فشارخون بالا سن شروع غربالگری کمتر و فواصل انجام آن کوتاه تر خواهد بود.
۴- ویروس نقص ایمنی انسان (HIV)
HIV ویروسی است که سبب ابتلا به بیماری ایدز می شود. این ویروس در خون و سایر ترشحات بدن افراد آلوده وجود داشته و قابل انتقال از فردی به فرد دیگر است.
هیچ درمان یا واکسنی برای این بیماری وجود ندارد. درمان های مدرن می توانند از تبدیل عفونت HIV به بیماری ایدز جلوگیری کنند، اما معمولاً این داروها دارای عوارض جانبی زیادی هستند. افراد آلوده به HIV ممکن است سال ها بدون علامت باشند. تنها روش برای تشخیص آلوده بودن به این ویروس آزمایش خون است.
اولین آزمایش ELISA یا EIA نامیده می شود. در این روش آنتی بادی های HIV در خون شناسایی می شوند. برای تائید نتایج این آزمایش از روش دیگری به نام Western blot assay استفاده می شود. اگر شما به تازگی با این ویروس آلوده شده باشید ممکن است نتیجه این آزمایش منفی باشد. بنابراین توصیه می شود آزمایش تکرار شود.
در اغلب موارد آزمایش خون ۲ ماه پس از آلوده شدن قادر به تشخیص این امر می باشد. اما ممکن است در ۵ درصد موارد تا ۶ ماه پس از آلوده شدن تشخیص امکان پذیر شود.
۵- گلوکوم (آب سیاه)
این بیماری به تدریج به عصب بینایی آسیب زده و در مواردی حتی بدون آن که علائم هشداردهنده ای ایجاد کند سبب کاهش غیرقابل بازگشت بینایی می شود. غربالگری کمک می کند که بالا بودن غیرطبیعی فشار داخل چشم تشخیص داده شده و قبل از اینکه عصب بینایی آسیب ببیند درمان انجام شود.
غربالگری برای این بیماری باید در افراد زیر ۴۰ سال هر ۴-۲ سال، ۵۴-۴۰ سال هر ۳-۱ سال، ۶۴-۵۵ سال هر ۲-۱ سال و ≥ ۶۰ سال هر ۱۲-۶ ماه انجام شود. ممکن است در افراد دارای سابقه خانوادگی ابتلا به گلوکوم یا سابقه آسیب چشمی و افرادی که از داروهای استروئیدی استفاده می کنند فواصل غربالگری کاهش یابد.
