اسپیرولینا نوعی جلبک سبز- آبی است. این ترکیب امروزه به صورت مکمل در داروخانه ها در دسترس عموم قرار دارد. اسپیرولینا حاوی پروتئین، آهن و سایر مواد مغذی است.
خواص جلبک اسپیرولینا:
برخی تحقیقات نشان داده که این جلبک دارای خاصیت ضدالتهابی است. همچنین در کنترل قند خون، چربی خون، کاهش علائم رینیت آلرژیک و حتی پیشگیری از بروز برخی سرطان ها موثر است. اگرچه برای بسیاری از این ادعاها شواهد علمی کافی وجود ندارد، اما تحقیقات در مورد فواید اسپیرولینا ادامه دارد. در جدیدترین مطالعه نقش این ترکیب در درمان فشارخون بالا بررسی شده است.
یکی از خواص احتمالی جلبک اسپیرولینا کمک به حفظ تناسب اندام است. با توجه به مطالعات اندکی که بر روی انسان انجام شده گفته می شود که پروتئین موجود در این جلبک می تواند حس سیری را تحریک کند.
در سال ۲۰۰۱ میلادی تحقیقی بر روی بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ انجام شد که نشان داد اگر به مدت ۲ ماه هر روز ۲ گرم جلبک اسپیرولینا مصرف شود قند خون این افراد کاهش پیدا می کند. در مبتلایان به دیابت نوع ۲ مقاومت به انسولین سبب افزایش قند خون می شود. اسپیرولینا با کاهش چاقی شکمی به درمان مقاومت به انسولین کمک می کند.
در مطالعه دیگری مشخص شد که مصرف روزانه ۱ گرم جلبک اسپیرولینا میزان تری گلیسیرید خون را ۱۶ درصد و میزان کلسترول بد (LDL) را ۱۰ درصد کاهش می دهد. این مطالعه بر روی افرادی انجام شده بود که چربی های خونشان بالاتر از حد طبیعی بود.
اسپیرولینا سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند. تحقیقات نشان داده که آنتی‌اکسیدان های موجود در اسپیرولینا مانند فیکوسیانین، توکوفرول، بتا کاروتن و ترکیبات فنولی تاثیر مثبت بر روی سلول های ایمنی بدن می گذارند.
برخی مطالعات نشان داده اند که اسپیرولینا دارای خواص ضد سرطانی است. در تحقیقاتی که بر روی حیوانات آزمایشگاهی انجام شده مصرف این جلبک با کاهش اندازه تومور همراه بوده است.
اسپیرولینا می تواند التهاب راه های هوایی را کاهش و به بهبود علائم رینیت آلرژیک مانند ترشحات بینی، گرفتگی بینی، عطسه و خارش کمک کند. در مطالعه ای که بر روی ۱۲۷ نفر انجام شد مصرف روزانه ۲ گرم از این جلبک علائم رینیت آلرژیک را کاهش داد.
آیا مصرف اسپیرولینا برای تمام افراد بی خطر است؟
اغلب افراد می توانند بدون بروز مشکلی از جلبک اسپیرولینا استفاده کنند. دریافت این جلبک در برخی افراد می تواند سبب عوارض خفیفی مانند تهوع، بی خوابی و سر درد شود.
اسپیرولینا اگر در آب های آلوده با فلزات سنگین، باکتری و … رشد کند می تواند برای بدن، به خصوص کبد، سمی باشد. به همین علت توصیه می شود حتماً این مکمل از داروخانه های معتبر خریداری شود.
از آنجاکه اسپیرولینا سبب افزایش فعالیت سیستم ایمنی بدن می شود ممکن است مصرف آن برای مبتلایان به بیماری های خودایمنی مانند لوپوس، ام اس (MS) و آرتریت روماتوئید (روماتیسم) مناسب نباشد. در این بیماران سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت های سالم حمله می کند.
اسپیرولینا دارای اثرات ضد انعقادی است. به عبارت دیگر، می تواند سبب رقیق شدن خون و افزایش زمان لازم برای لخته شدن خون شود. به همین علت مصرف آن به افرادی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنند و یا به اختلالات انعقادی مبتلا هستند توصیه نمی شود. زیرا می تواند احتمال خونریزی را در این افراد افزایش دهد.
برخی افراد ممکن است نسبت به این جلبک حساسیت داشته باشند. واکنش آلرژیک به اسپیرولینا می تواند کشنده باشد. اگر یک نفر به سایر عوامل محیطی یا غذایی آلرژی داشته باشد احتمال آن که به اسپیرولینا هم آلرژی داشته باشد، بیشتر است.
اسپرولینا حاوی فنیل آلانین است. افرادی که به بیماری ژنتیکی فنیل کتونوری (PKU) مبتلا هستند باید فنیل آلانین را از برنامه غذایی خود حذف نمایند.
کاهش فشارخون به کمک جلبک اسپیرولینا:
در تحقیقات گذشته تاثیر مثبت اسپیرولینا بر فشارخون مشاهده شده بود. در مطالعه اخیر محققان درصدد بودند تا جزئیات بیشتری را در این رابطه کشف کنند. یافته های حاصل از این مطالعه در مجله Hypertension منتشر شده است.
نتایج این پژوهش نشان داد که اسپیرولینا از طریق اکسید نیتریک (NO) سبب انبساط شریان ها می شود. NO در حفظ فشارخون در محدوده طبیعی نقش دارد. در بسیاری از بیماران مبتلا به فشارخون بالا عملکرد NO مختل شده است. تحقیقات بیشتر نشان داد پپتیدی به نام SP6 در اسپیرولینا وجود دارد که سبب افزایش NO و در نتیجه کاهش فشارخون می شود.
برای تائید نتایج حاصل از مطالعه فوق باید تحقیقات بیشتری انجام شود. اگر این یافته ها تائید شوند می توان از اسپیرولینا در کنار سایر داروها به منظور کاهش فشارخون استفاده کرد. تا آن زمان توصیه می شود بیماران مبتلا به فشارخون بالا بدون مشورت با پزشک از مصرف هر نوع مکمل و یا قطع داروهای خود خودداری کنند.
منبع:
Albino Carrizzo et al. Hypertension 2018.
