خستگی و خواب آلودگی – علت خواب آلودگی

خستگی و خواب آلودگی، مسئله‌ای است که تقریباً همه ما آن را کم و بیش تجربه کرده‌ایم و همگی می‌دانیم که این موضوع کارایی ما را کاهش داده و اختلال در کارهای روزانه ما ایجاد می‌کند. عوامل زیادی ممکن است علت خواب آلودگی باشند که با شناخت آن‌ها و تلاش در جهت رفع این موارد به راحتی می‌توانیم حجم زیادی از خستگی روزانه را کاهش داده و دقت کافی در انجام کارهای روزانه داشته باشیم. ۱۴ مورد از عواملی که باعث خستگی و خواب آلودگی در انسان می‌شوند را در زیر مشاهده می‌فرمایید:

افراد بزرگسال باید ۷ تا ۸ ساعت در شب بخوابند. کم‌خوابی بر روی  سلامتی و قدرت تمرکز اثر منفی دارد.  رفتن به  بستر در ساعات منظمی از شب و عدم استفاده از لپ‌تاپ، تلویزیون و موبایل قبل از رفتن به رختخواب می‌تواند به داشتن خواب راحت و کافی کمک کند.

در مبتلایان به آپنه خواب در طی شب تنفس به صورت موقت قطع می‌شود. این  امر می‌تواند سبب شود بدون آن که خودتان متوجه شوید برای لحظلاتی بیدار شوید.  بنابراین، اگرچه ممکن است در طی شب ۸ ساعت در رختخواب باشید اما کیفیت خواب شما کاهش می‌یابد. حفظ وزن در محدوده طبیعی و عدم استعمال سیگار می‌تواند به درمان آپنه خواب کمک کند.

اگر خیلی کم غذا بخورید و یا غذاهای نامناسبی مصرف کنید علائمی مانند خستگی در شما ظاهر می‌شود. پیروی از یک رژیم غذایی مناسب و متعادل به حفظ قند خون در محدوده طبیعی کمک کرده و از بروز احساس خمودگی که به علت افت قند خون ایجاد می‌شود، پیشگیری می‌کند. داشتن ۳ وعده غذای اصلی و چند میان وعده در طی روز انرژی مور نیاز بدن را تامین می‌کند.

کم‌خونی یکی از علل اصلی بروز خستگی در زنان است. خونریزی عادت ماهیانه می‌تواند در بروز کمبود آهن و در نتیجه کم‌خونی در زنان نقش داشته باشد. کاهش هموگلوبین در مبتلایان به کم‌خونی سبب می‌شود بافت‌ها و اندام‌ها در تامین اکسیژن مورد نیاز خود با مشکل روبرو شوند. اگر کمبود آهن سبب بروز کم‌خونی شده باشد دریافت مکمل آهن و مصرف غذاهای غنی از آهن (انواع گوشت‌ها و حبوبات) مفید خواهد بود.

افسرگی نه تنها یک اختلال روحی و روانی است، بلکه می‌تواند سبب بروز علائم جسمی نیز شود. خستگی، سر درد و کاهش اشتها از جمله علائم شایع آن هستند. اگر بیش از چند هفته است که احساس خستگی و اندوه می‌کنید حتماً به پزشک مراجعه کنید. افسردگی به کمک  رفتار درمانی و داروها درمان می‌شود.

غده تیروئید در تنظیم متابولیسم (سوخت و ساز) و فرآیند تبدیل مواد غذایی به انرژی نقش دارد.  کم‌کاری تیروئید با کاهش متابولیسم، احساس خستگی و افزایش وزن همراه است. اگر به کمک آزمایش خون ابتلا به این بیماری تائید شود استفاده از دارو به درمان آن کمک خواهد کرد.

کافئین اگر در مقادیر متوسط مصرف شود سبب افزایش هوشیاری و تمرکز می‌شود. اما مصرف بیش از حد آن با افزایش ضربان قلب، افزایش فشارخون، عصبانیت و در برخی افراد خستگی همراه است. کافئین در قهوه، چای و شکلات یافت می‌شود.

از علائم UTI می‌توان به تکرر ادرار و سوزش اشاره کرد. در برخی موارد خستگی نیز می‌تواند نشان دهنده ابتلا به UTI باشد. آزمایش ادرار می‌تواند به تشخیص UTI کمک کند.

در مبتلایان به دیابت قند اضافی موجود در خون به منظور تولید انرژی وارد سلول‌های بدن نمی‌شود. بنابراین، اگرچه شما غذای کافی می‌خورید اما انرژی مورد نیاز سلول‌های بدن‌تان تامین نمی‌شود. کنترل بیماری دیابت به کمک داروها، تزریق انسولین، رژیم غذایی و ورزش  به بهبود خستگی در این بیماران کمک خواهد کرد.

خستگی می‌تواند یکی از علائم دهیدراتاسیون (کم آبی بدن) باشد. بنابراین، حتماً در طی روز آب بنوشید. همچنین یک ساعت قبل از فعالیت بدنی از پیش برنامه‌ریزی شده حداقل ۲ لیوان آب مصرف کنید. در طی ورزش و بعد از آن نیز از نوشیدن آب غافل نشوید.

خستگی در هنگام انجام فعالیت‌های روزمره مانند تمیز کردن خانه یا حیاط می‌تواند یکی از نشانه‌های ابتلا به مشکلات قلبی باشد. اگر متوجه شدید انجام فعالیت‌هایی که قبلاً به آسانی انجام می‌دادید برایتان سخت شده است با پزشک مشورت کنید. تغییر سبک زندگی و دارو درمانی به کنترل بیماری قلبی و عوارض ناشی از آن کمک می‌کند.

شب کار بودن یا کار کردن در شیفت‌های مختلف می‌تواند ساعت درونی بدن را مختل کند. بنابراین شما زمانی که باید بیدار بمانید احساس خستگی می‌کنید. در طول روز نیز برای خوابیدن با مشکل روبرو می‌شوید. برای رفع این مشکل در زمان خواب یک اتاق تاریک و ساکت را انتخاب کرده و در صورت لزوم با پزشک مشورت کنید.

برخی پزشکان معتقدند که آلرژی غذایی پنهان می‌تواند سبب خواب‌آلودگی شود. اگر خستگی شما بعد از صرف وعده غذایی تشدید می‌شود ممکن است نسبت به برخی از مواد غذایی مصرفی عدم تحمل داشته باشید. این عدم تحمل غذایی به حدی خفیف است که سبب بروز علائمی مانند خارش یا کهیر نمی‌شود اما می‌تواند خستگی را در شما ایجاد کند. شما می‌توانید بعد از مشورت با پزشک و حذف مواد غذایی مشکوک به بهبود خستگی خود کمک کنید.

اگر خستگی شما بیش از ۶ ماه طول بکشد و آن قدر شدید باشد که نتوانید فعالیت‌های روزمره خود را انجام دهید احتمالاً به CFS یا فیبرومیالژی مبتلا هستید. یکی از علائم این دو بیماری احساس خستگی مداوم است. اگرچه هیچ راه حل سریعی برای درمان CFS و فیبرومیالژی وجود ندارد، تغییر برنامه‌های روزانه، بهبود عادات خواب و شروع یک برنامه ورزشی ملایم می‌تواند مفید باشد.