اعتیاد به مواد مخدر یکی از بحران‌های قرن حاضر است. به طوری که آمارها نشان می‌دهد سن شروع مصرف مواد مخدر کاهش یافته است. مصرف مواد مخدر در ابتدا به صورت داوطلبانه انجام می‌شود. در آغاز ممکن است بخواهید کمی از آن را امتحان کنید. اما بعد از مدتی به تدریج به مصرف آن وابسته شده و ترک اعتیاد برای شما سخت خواهد شد.
مواد مخدر به دو نوع مخدرهای گیاهی مانند تریاک و مخدرهای شیمیایی مانند مرفین، کوکائین و … تقسیم می‌شوند. مخدرهای شیمیایی در لابراتوارها تهیه می‌شوند. معمولاً عوارض ناشی از مصرف مخدرهای شیمیایی بیشتر بوده و ترک اعتیاد به مصرف آن‌ها نیز سخت‌تر انجام می‌شود.
چرا ترک اعتیاد دشوار است؟
مغز پیچیده‌ترین عضو بدن است. هر فعالیتی که انسان در طی روز انجام می‌دهد تحت نظارت مغز می‌باشد. مغز عملکردهای انسان را تنظیم کرده و افکار و احساسات وی را شکل می‌دهد. مصرف مواد مخدر می‌تواند بر بخش‌های مختلف مغز اثر داشته و سبب شود فرد بدون آن که اراده‌ای داشته باشد به مصرف مواد مخدر ادامه دهد.
مواد مخدر بخش‌هایی از مغز را که نواحی پاداش نامیده می‌شوند، تحریک میکنند. به عبارت دیگر، با مصرف مواد مخدر فرد احساس خوبی پیدا می‌کند. بنابراین، تمایل وی برای مصرف مجدد آن افزایش پیدا می‌کند.
در حالت عادی نیز وقتی شما از انجام دادن کاری لذت ببرید موادی به نام دوپامین و نوراپی‌نفرین از مغز ترشح می‌شود. این مواد با ایجاد حس لذت و پاداش تمایل فرد را برای تکرار آن عمل افزایش می‌دهد. در فردی که یک بار از مواد مخدر استفاده کرده به علت فعال شدن این قسمت از مغز تمایل برای مصرف مجدد مواد افزایش پیدا می‌کند.
مواد مخدر با تاثیری که بر روی سیستم عصبی می‌گذارند حافظه و توانایی فرد برای استدلال و تصمیم‌گیری را مختل میکنند. هر چقدر میزان مصرف این مواد بیشتر باشد تاثیرات مخرب آن نیز بر بدن شدیدتر خواهد بود.
مصرف مواد مخدر سبب تغییر رفتار فرد، بی‌توجهی نسبت به وضع ظاهری، کاهش احساس مسئولیت، افزایش ضربان قلب، تغییر اشتها و نداشتن تعادل در هنگام راه رفتن می‌شود. تاثیر مواد مخدر بر روی مغز موجب کاهش احساس درد، کاهش فعالیت مرکز تنفس و ایجاد حس آرامش می‌شود.
در افراد معتاد احتمال ابتلا به بیماری‌های دهان و دندان بیشتر است. همچنین در معرض ابتلا به بیماری‌های تنفسی قرار دارند. علائم بیماری تنفسی در این افراد عبارتند از خونریزی بینی، سرفه و التهاب قفسه سینه که اگر درمان نشوند فرد به نارسایی ریه مبتلا می‌شود.
نقش مثبت ورزش برای سلامتی بدن:
امروزه ثابت شده داشتن فعالیت بدنی و اجتناب از بی‌تحرکی می‌تواند خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌های مزمن را کاهش داده و یا در درمان و کنترل آن‌ها موثر باشد. ورزش خطر ابتلا به اضافه وزن و چاقی، دیابت نوع ۲، فشارخون بالا، افزایش چربی‌ها خون، بیماری‌های قلبی – عروقی (CVD) و حتی مشکلات روحی و روانی مانند افسردگی را کاهش می‌دهد.
شواهد نشان می‌دهد که انجام ۲/۵ ساعت پیاده‌روی در طی هفته با تاثیر بر ژن‌هایی که در بروز بیماری آلزایمر نقش دارند، احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش می‌دهد.
ورزش به بهبود خلق و خو و کاهش اضطراب و استرس کمک می‌کند. اگر احساس افسردگی می‌کنید یا استرس دارید ۳۰ دقیقه پیاده‌روی می‌تواند کمک کننده باشد. فعالیت بدنی با آزاد کردن مواد شیمیایی خاصی در مغز احساس شادابی و آرامش را برای شما به ارمغان می‌آورد.
نقش مثبت ورزش برای موفقیت در ترک اعتیاد:
در افرادی که نسبت به ترک اعتیاد اقدام میکنند معمولاً خودداری از مصرف مجدد این نوع مواد دشوار است. بازگشت به محیطی که قبلاً فرد در آن اقدام به مصرف مواد مخدر می‌کرده نیز می‌تواند میزان مقاومت وی را در این زمینه کاهش دهد.
اخیراً مشخص شده ورزش می‌تواند به افرادی که در گذشته مواد مخدر مصرف می‌کرده‌اند در ترک اعتیاد کمک کرده و سبب شود مجدداً به سمت مصرف مواد اعتیادآور گرایش پیدا نکنند.
در این مطالعه که نتایج آن در مجله ACS Omega منتشر شد محققان دریافتند ورزش از طریق تغییر در تولید نوعی پپتید در مغز می‌تواند به این افراد در ترک اعتیاد کمک کند. در مطالعات گذشته مشخص شده بود که فعالیت بدنی می‌تواند تمایل به مصرف مواد مخدر را کاهش دهد. اما مکانیسم این اثر به خوبی شناخته نشده بود.
فعالیت بدنی در ترک سیگار نیز موثر است. مطالعه منتشر شده در مجله British Journal of Pharmacolog نشان داد ورزش کردن قبل از شروع به ترک سیگار شانس موفقیت را در این راه افزایش می‌دهد. به نظرمی‌رسد که حتی ۱۰ دقیقه ورزش فوراً تمایل فرد نسبت به تنباکو را کم می‌کند.
نتایج یک پژوهش که در سال ۲۰۱۸ انجام شد نشان داد در افرادی که سیگار را ترک میکنند داشتن فعالیت بدنی از افزایش وزن بعد از ترک سیگار جلوگیری می‌کند. بیشتری تاثیر مثبت ورزش در کسانی دیده شد که در هفته ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط انجام می‌دادند.
منبع:
Sarah E. Dowd et al. ACS Omega 2018; Volume 3: Pages 13817– ۱۳۸۲۷.
