یبوست یکی از مشکلات گوارشی شایع در میان بیماران مبتلا به دیابت است. دیابت می تواند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در بروز این بیماری نقش داشته باشد. افزایش غیرطبیعی قند خون در مبتلایان به دیابت می تواند سبب آسیب عصبی و در نتیجه بروز یبوست شود. در برخی موارد نیز رژیم غذایی نامناسب و یا داروهای مصرفی در بروز یبوست نقش دارند.
در مقاله ای که در سال ۲۰۱۷ میلادی منتشر شد بروز یبوست در مبتلایان به دیابت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که ۶۰ درصد مبتلایان به دیابت یبوست را تجربه می کنند. در برخی از تحقیقات مشاهده شده که در ۱۱ تا ۵۶ درصد مبتلایان به دیابت این مشکل گوارشی مشاهده می شود.
مطالعه فوق نشان می دهد که در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲ در مقایسه با سایر افراد احتمال ابتلا به یبوست مزمن بیشتر است.
دیابت به عنوان یکی از شایع ترین بیماری ها در سراسر جهان به شمار می رود. این بیماری سالانه مسئول حدود ۴ میلیون مرگ می باشد. در صورتی که دیابت درمان نشود می تواند به عوارضی مانند بیماری قلبی، نارسایی کلیوی، مشکلات چشمی، قطع عضو و … منجر شود.
در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ ترشح هورمون انسولین توسط پانکراس (لوزالمعده) کاهش می یابد. در دیابت نوع ۲ معمولاً انسولین توسط پانکراس ترشح می شود، اما بدن نمی تواند از این هورمون به طور موثر استفاده کند. به این وضعیت “مقاومت به انسولین” گفته می شود.
دلایل بروز یبوست در مبتلایان به دیابت:
نوروپاتی دیابتی، یبوست و گاستروپارزی (فلج معده)
برخی از بیماران مبتلا به دیابت به نوروپاتی دیابتی مبتلا می شوند. نوروپاتی دیابتی به معنای آسیب عصبی است که در بخش های مختلف بدن، از جمله دستگاه گوارش، مشاهده می شود.
آسیب عصبی ناشی از دیابت می تواند عصب واگ (که عبور غذا را از دستگاه گوارش تنظیم می کند) را تحت تاثیر قرار دهد. در نتیجه نوروپاتی عصبی در این افراد به یبوست منجر می شود. آسیب عصب واگ در بروز گاستروپارزی نیز نقش دارد. گاستروپارزی به معنای کاهش سرعت تخلیه معده است.
دیابت و یبوست ناشی از رژیم غذایی
یکی از دلایل ابتلا به این بیماری در مبتلایان به دیابت پیروی از رژیم غذایی نامناسب است. افراد مبتلا به دیابت باید از یک رژیم غذایی متعادل پیروی کنند تا از نوسان قند خون و افزایش وزن پیشگیری شود. یک رژیم غذایی سالم که سرشار از فیبر باشد ضمن کمک به درمان چاقی و دیابت از بروز یبوست نیز پیشگیری می کند. فیبر در غلات کامل، حبوبات، میوه ها و سبزیجات به وفور یافت می شود.
داروهای دیابت و یبوست
برخی از داروها که به منظور کنترل قند خون این بیماران تجویز می شوند ممکن است در بروز یبوست نقش داشته باشند. اگر تصور می کنید که داروهای شما در بروز این مشکل دخیل هستند با پزشک خود درباره این موضوع مشورت کنید. در برخی موارد پزشک ممکن است بتواند داروی شما و یا دوز مصرفی آن را تغییر دهد.
آیا مصرف ملین برای مبتلایان به دیابت بی ضرر است؟
ملین ها یکی از گزینه های درمانی برای مبتلایان به دیابت هستند. اما برخی از این داروها ممکن است سبب افزایش قند خون شوند. به همین علت برای بیماران مبتلا به دیابت مناسب نیستند. از سوی دیگر، تولید کنندگان معمولاً ملین ها را برای استفاده طولانی مدت تولید نمی کنند. به همین علت توصیه می شود که از آن ها برای مدت زمان طولانی استفاده نشود.
اگر بیمار می خواهد از ملین استفاده کند حتماً باید در مورد ملین مناسب و مدت زمانی که می تواند از آن استفاده نماید با پزشک خود مشورت نماید.
راهکارهای خانگی برای درمان یبوست:
معمولاً برای بسیاری از مبتلایان به دیابت که با مشکل یبوست روبرو هستند مراجعه به پزشک ضروری نیست. این بیماران می توانند به کمک راهکارهای زیر به درمان این مشکل گوارشی کمک کنند:
• نوشیدن آب بیشتر
• دریافت فیبر بیشتر
• افزایش فعالیت بدنی روزانه
راهکارهای فوق در اغلب موارد به رفع این مشکل کمک می کنند. از سوی دیگر، بیماران مبتلا به دیابت حتماً باید قند خون خود را کنترل کنند. در مبتلایان به دیابت که قند خون شان در محدوده طبیعی است احتمال بروز یبوست کمتر است. کنترل قند خون از بروز آسیب عصبی پیشگیری می کند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟
اگر یبوست در مبتلایان به دیابت مزمن نباشد معمولاً نگران کننده نیست. تغییر سبک زندگی در بسیاری از موارد می تواند به رفع یبوست کمک کند. اگر درمان های خانگی موثر نبودند و یا این مشکل، بیش از چند روز طول کشید باید به پزشک مراجعه نمایید. اگر در مدفوع خود خون مشاهده کردید باید حتماً با پزشک مشورت کنید.
