فواید صبحانه برای سلامتی

متخصصین علم تغذیه همواره بر  اهمیت و فواید صبحانه تاکید داشته‌اند. اما چرا مصرف صبحانه برای بهبود سلامتی لازم است؟

 خوردن یک وعده صبحانه سالم نقش مهمی در شروع یک روز خوب دارد. خوردن صبحانه نه تنها در فکر کردن و انجام بهتر وظایف روزانه کمک می‌کند، بلکه از طرق مختلف در حفظ سلامت جسم و روان ما نقش دارد.

دو بخش عمده تشکیل دهنده وعده صبحانه کربوهیدرات و پروتئین است. کربوهیدرات انرژی مورد نیاز بدن برای شروع یک روز جدید و سوخت مورد نیاز مغز را تامین می‌کند. پروتئین به حفظ حس سیری تا وعده غذایی بعدی کمک می‌کند.

برخی مواد غذایی که می‌توانید برای وعده صبحانه مصرف کنید، عبارتند از: غذاهای حاوی کربوهیدرات مانند نان سبوس‌دار، میوه و سبزیجات و غذاهای حاوی پروتئین مانند پنیر، شیر کم چرب و حبوبات.

حذف وعده صبحانه یک تغییر فرهنگی است که طی سال‌های اخیر رواج یافته و می‌تواند به سلامتی صدمه بزند. اگر وقت کافی برای صرف صبحانه ندارید می‌توانید از یک عدد موز و یک پاکت شیر کم چرب استفاده کنید. صرف یک صبحانه ساده از شما وقت زیادی نمی‌گیرد.

تعداد زیادی از کودکان، نوجوانان و بزرگسالان به با مشکل چاقی روبرو هستند. بعد از ۴۰ سالگی به تدریج میزان توده عضلانی کاهش می‌یابد، اما اندازه دور کمر بیشتر می‌شود. به طوری که یک مشکل شایع، به خصوص در میان افراد بزرگسال، ابتلا به چاقی شکمی است.

حذف صبحانه سبب گرسنه شدن، پرخوری و افزایش احتمال مصرف غذاهای ناسالم در طی روز می‌شود. نتایج مطالعه منتشر شده در سال ۲۰۱۷ در مجله Circulation نشان دهنده ارتباط بین حذف این وعده غذایی با بروز چاقی است.

البته در مطالعاتی که سال‌ها قبل انجام شده بود گروهی از محققان به این نتیجه رسیده بودند افرادی که صبحانه را حذف می‌کنند، صرف از نظر از میزان گرسنگی‌شان، در وعده ناهار یا شام پرخوری نمی‌کنند. اما نتایج مطالعاتی که بعدها انجام شد این یافته‌ را تائید نکرد.

برخی از افراد برای آن که کالری دریافتی خود را کاهش دهند و وزن خود کم کنند وعده صبحانه را حذف می‌کنند. این افراد باید بدانند که شواهد کمی در مورد اثربخشی این روش برای کاهش وزن وجود دارد.

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که مصرف صبحانه نه تنها به کنترل وزن کمک می‌کند، بلکه بخش مهمی از ویتامین‌ها، مواد معدنی، پروتئین و کربوهیدرات مورد نیاز بدن را تامین می‌نماید.

هم در افراد سالم و هم در بیماران مبتلا به دیابت مصرف صبحانه به حفظ ثبات قند خون در طی روز کمک می‌کند. در افراد سالم ثبات قند خون از مقاومت به انسولین پیشگیری کرده و شانس ابتلا به دیابت را کاهش می‌دهد.

نوسان قند خون می‌تواند خلق و خو را تحت تاثیر قرار داده و در بروز خشم و عصبانیت نقش داشته باشد. در مبتلایان به دیابت حذف این وعده غذایی سبب افت قند خون یا هیپوگلایسمی می‌شود. هیپوگلایسمی می‌تواند خطرناک بوده و سبب خستگی، اضطراب، تحریک‎پذیری، لرزش و حتی علائم جدی‌تر مانند ضربان قلب نامنظم و تشنج شود.

به بیماران مبتلا به دیابت توصیه می‌شود که از مقدار متعادل کربوهیدرات، پروتئین و چربی در وعده صبحانه استفاده کنند. این بیماران می‌توانند شیر و جو دوسر، نان سبوس‌دار و یک عدد تخم‌مرغ و … مصرف کنند. انجمن دیابت آمریکا توصیه می‌کند صبحانه حاوی ۷ تا ۱۰ گرم فیبر و حداکثر ۴۰۰ تا ۵۰۰ کیلوکالری انرژی باشد.

بیماران مبتلا به دیابت باید بعد از صرف صبحانه قند خون خود را اندازه‌‌گیری کنند. چون پاسخ بیماران ممکن است نسبت به یک ماده غذایی متفاوت باشد. به عنوان مثال، مصرف جو دوسر برای برخی بیماران مفید است، اما در برخی دیگر می‌تواند سبب افزایش زیاد قند خون شود.

شواهد علمی نشان دهنده فواید صبحانه برای حفظ سلامت قلب است. نتایج مطالعه منتشر شده در سال ۲۰۱۷ در مجله Journal of the American College of Cardiology نشان داد حذف صبحانه احتمال ابتلا به آترواسکلروز (سخت و باریک شدن شریان‌ها) و بروز حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش می‌دهد. همچنین حذف این وعده غذایی با افزایش اندازه دور کمر، افزایش وزن، پرفشاری خون و افزایش کلسترول خون مرتبط است.

احتمالاً حذف این وعده غذایی از طریق افزایش قند خون و کاهش میزان فیبر دریافتی احتمال ابتلا به بیماری قلبی – عروقی را افزایش می‌دهد.

در مطالعه دیگری که در مورد فواید صبحانه انجام شد مشاهده گردید افرادی که صبحانه را حذف می‌کنند بیشتر در معرض ابتلا به بیماری قلبی قرار دارند. همچنین از سبک زندگی نامناسبی برخوردار بوده و بیشتر احتمال دارد که سیگار و الکل مصرف کنند و یا بی‌تحرک باشند. سبک زندگی ناسالم در بروز بیماری قلبی نقش دارد.

یک دلیل مهم برای صرف صبحانه تامین انرژی مورد نیاز برای انجام وظایف روزانه است. مصرف منظم یک صبحانه سالم قدرت تمرکز، حافظه و عملکرد را افزایش می‌دهد. در نتیجه دانش‌آموزان در مدرسه نمرات بهتری کسب می‌کنند و احتمال غیبت آن‌ها از مدرسه کمتر می‌شود.

حذف این وعده غذایی سبب می‌شود سرعت عملکرد مغز به دلیل نداشتن انرژی کافی کاهش یابد. تحقیقات در مورد بررسی تاثیر صبحانه بر روی مغز ادامه دارد.