تیپ بدنی و ارتباط آن با سلامتی شما

شکل ظاهری بدن یا تیپ بدنی یکی از چندین عاملی است که می ‌تواند اطلاعاتی در مورد سلامتی شما بدهد. میزان فشارخون، چربی‌ های خون و… نیز در تعیین سلامتی بدن نقش دارند. در این مقاله انواع تیپ بدنی را معرفی خواهیم کرد.

این افراد دارای اسکلت ظریف، استخوان ‌های نازک و مفاصل و عضلات کوچک هستند. در این افراد معمولاً متابولیسم (سوخت و ساز) بالاتر بوده و ساخت عضلات و افزایش وزن دشوارتر است. اگرچه این افراد لاغر به نظر می ‌رسند اما ممکن است میزان چربی بدن آن ‌ها، به خصوص در سنین بالا، بیش از مقداری باشد که تصور می‌ کنید.

این افراد دارای چربی و عضلات بیشتر، اندام ‌های کوتاه‌ تر و ساختار استخوانی بزرگتری هستند. در افراد با تیپ بدنی اندومورف احتمال ذخیره چربی در پایین شکم و باسن بیشتر و کاهش چربی ذخیره شده در بدن سخت ‌تر است، زیرا احتمال آن که بدن به جای سوزاندن غذاهای پرکربوهیدرات آن‌ ها را به صورت چربی ذخیره کند، بیشتر است.

افراد مزومورف دارای بدن ورزشکاری و قوی با شانه‌ های پهن، کمر باریک و چربی کم هستند. در این افراد کاهش و افزایش وزن آسان‌ تر بوده و برای فعالیت‌ هایی مانند بدنسازی مناسب هستند.

در افراد با این تیپ بدنی ترکیبی از ظاهر اکتومورف در قسمت فوقانی بدن و اندومورف در قسمت‌ های پایینی بدن مشاهده می‌ شود. افراد با ظاهر گلابی شکل دارای چربی اضافی در ناحیه ران و باسن هستند.

این ظاهر بیشتر در زنان مشاهده شده و می ‌تواند یکی از علل طول عمر بالاتر آن‌ ها در مقایسه با مردان باشد. زیرا چاقی شکمی که در مردان شایع ‌تر است در مقایسه با چاقی در قسمت ‌های پایین‌ تر بدن تاثیر منفی بیشتری بر سلامتی دارد.

در این افراد چربی زیادی در اطراف شکم ذخیره شده و نواحی پایین ‌تر لاغرتر هستند. ظاهر سیب شکل بیشتر در مردان مشاهده شده و خطر آن برای سلامتی در مقایسه با ظاهر گلابی شکل بالاتر است. زیرا تجمع چربی در ناحیه شکم (چاقی شکمی) نشان دهنده وجود چربی زیاد در قسمت‌ های درونی ‌تر بدن و اطراف اندام‌ های داخلی است. چاقی شکمی خطر ابتلا به بیماری قلبی، دیابت نوع ۲، افزایش کلسترول خون و سرطان را افزایش می‌دهد.

BMI یکی از ابزارهایی است که به بررسی وزن افراد کمک می ‌کند. این شاخص از تقسیم وزن (بر حسب کیلوگرم) بر مجذور قد (بر حسب متر) به دست می آید.

BMI بین ۱۸/۵ تا ۲۴/۹ بیانگر آن است که وزن فرد طبیعی است. اگر BMI بین ۲۹/۹-۲۵ باشد نشان دهنده ابتلا به اضافه وزن و اگر ≥۳۰ باشد نشان دهنده ابتلا به چاقی است. البته با این شاخص نمی‌ توان به طور مستقیم میزان چربی بدن را محاسبه کرد.

اندازه دور کمر می ‌تواند میزان چربی ذخیره شده در ناحیه شکم و خطر ابتلا به مشکلاتی مانند بیماری قلبی و دیابت نوع ۲ را نشان دهد. در زنان اندازه دور کمر بالاتر از ۸۸ سانتی ‌متر و در مردان بالاتر از ۱۰۲ سانتی ‌متر نشان دهنده ابتلا به چاقی شکمی است. میزان این اعداد ممکن است در افرادی که اندازه بدن ‌شان بسیار بزرگ است و یا در جوامع مختلف کمی متفاوت باشد.

این شاخص برای تعیین میزان چربی ذخیره شده در نواحی میانی بدن بکار می ‌رود. اگر این نسبت در زنان بالاتر از ۰/۸۵ و در مردان بالاتر از ۰/۹ باشد نشان دهنده افزایش خطر ابتلا به بیماری‌ های مختلف است.

برخی مطالعات نشان داده ‌اند که اندازه ‌گیری دور کمر و دور باسن در مقایسه با اندازه ‌گیری دور کمر به تنهایی در پیش‌ بینی احتمال بروز بیماری ‌ها موثرتر است.

• ورزش حتی اگر وزن را کاهش ندهد کمک می ‌کند که میزان چربی ذخیره شده در بدن کاهش و میزان عضلات افزایش یابد. همچنین اگر وزن خود را کاهش داده‌ اید فعالیت بدنی از افزایش وزن مجدد شما جلوگیری می ‌کند.

سعی کنید در اکثر روزهای هفته حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط انجام داده و برای تقویت عضلات نیز حداقل ۲ روز در هفته از دمبل یا وزنه استفاده کنید.

• به نظر می ‌رسد که چربی‌  های ترانس (در روغن جامد و فست فودها) و غذاها و نوشیدنی‌های شیرین شده احتمال چاقی شکمی را افزایش می‌ دهند. بنابراین، رژیم غذایی باید سرشار از سبزیجات، میوه‌ ها و غلات کامل باشد.

بیشتر پروتئین مورد نیاز بدن نیز باید از طریق مصرف مرغ بدون پوست، ماهی، تخم‌مرغ، حبوبات و لبنیات کم چرب تامین شود.