انسولین – تزریق انسولین سبب بروز چاقی می شود؟

برای درمان دیابت نوع ۱ و گاهی اوقات درمان دیابت نوع ۲ از تزریق انسولین کمک گرفته می شود. این روش درمانی در برخی افراد ممکن است سبب بروز اضافه وزن و چاقی شود. این بیماران می توانند به کمک رژیم غذایی مناسب و اصلاح سبک زندگی وزن خود را کنترل کنند.

انسولین هورمونی است که میزان قند خون را تنظیم می کند. این هورمون به سلول های بدن در جذب قند موجود در خون کمک می کند. زمانی که سلول ها قند زیادی جذب کرده و این قند به چربی تبدیل می شود وزن بدن بالا می رود.

انسولین در تنظیم قند خون و تبدیل انرژی موجود در مواد غذایی به چربی نقش دارد. هنگامی که مواد غذایی در دستگاه گوارش هضم می شوند انسولین سلول های عضلات، بافت چربی و کبد را تحریک می کند تا قند را جذب کنند. سلول ها بعد از جذب قند موجود در مواد غذایی یا از آن برای تامین انرژی خود استفاده می کنند یا آن را به چربی تبدیل کرده و ذخیره می کنند.

اگر فرد بیش از نیاز بدن غذا بخورد میزان قند خون بیش از حد افزایش می یابد. اگر سلول ها از قند اضافی برای تولید انرژی استفاده نکنند بدن آن را به شکل چربی در بافت ها ذخیره می کند.

هنگامی که بیماران مبتلا به دیابت از انسولین تزریقی استفاده می کنند سلول های بدن مقدار زیادی قند از مواد غذایی جذب می کنند. این امر سبب افزایش وزن می شود.

بیمارانی که برای کنترل قند خون از تزریق انسولین کمک می گیرند در مقایسه با افراد سالم بیشتر در معرض ابتلا به چاقی قرار دارند. کنترل وزن در این بیماران می تواند به آن ها در کاهش علائم دیابت کمک کند.

اگرچه بیماران مبتلا به دیابت ممکن است بر اثر دریافت انسولین به اضافه وزن و چاقی مبتلا هستند، اما نباید انسولین را کنار گذاشته و یا دوز آن را بدون مشورت با پزشک تغییر دهند. زیرا این امر می تواند با افزایش بیش از حد قند خون سبب بروز عوارضی مانند بیماری قلبی، نارسایی کلیوی، مشکلات چشمی و … شود.

اغلب بیماران مبتلا به دیابت فقط به میزان کربوهیدرات دریافتی خود توجه می کنند. در حالی که توجه به میزان کالری دریافتی روزانه نیز به همان میزان دارای اهمیت است.

اگر کالری دریافتی بیش از نیاز بدن باشد هم قند خون بالا می رود و هم میزان چربی ذخیره شده در بدن افزایش می یابد. این مشکل به خصوص در افرادی مشاهده می شود که از تزریق انسولین برای کنترل قند خون استفاده می کنند. به این بیماران توصیه می شود از یک رژیم غذایی متعادل استفاده کرده و در مصرف غذاها، حتی غذاهای سالم،  زیاده روی نکنند.

ورزش منظم به داشتن یک بدن سالم و قوی کمک می کند. ورزش باعث سوزاندن کالری می شود، قند خون را تنظیم می کند و سبب کاهش چربی های بدن می شود.

سازمان جهانی بهداشت (WHO) توصیه می کند که افراد بزرگسال ۱۸ تا ۶۴ ساله هر هفته حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط انجام دهند.

نتایج یک تحقیق نشان داده که ورزش منظم برای افرادی که به مقاومت به انسولین و دیابت نوع ۲ مبتلا هستند، بسیار مفید است.

مصرف برخی غذاها می تواند از افزایش وزن پیشگیری کند. داشتن یک برنامه غذایی که در آن تمام مواد غذایی سالم به میزان مناسب گنجانده شده باشد می تواند برای این بیماران مفید باشد.

غذاهای باکیفیت و فرآوری نشده قند و چربی کمتری دارند. مصرف این غذاها سبب افزایش حس سیری شده و از پرخوری جلوگیری می کند. از این غذاهای مفید می توان به غلات کامل، سبزیجات، میوه ها، ماست کم چرب و غذاهای حاوی چربی های سالم مانند آووکادو، مغزهای خوراکی و روغن های گیاهی مایع اشاره کرد.

در مورد غذاهای حاوی چربی های سالم باید به این نکته اشاره کرد که این نوع مواد غذایی حاوی کالری بالایی هستند. بنابراین، اگرچه جزء غذاهای سالم طبقه بندی می شوند اما اگر نگران وزن خود هستید نباید در مصرف آن ها زیاده روی کنید.

به عنوان یک راهنمای کلی به مبتلایان به دیابت توصیه می شود یک دوم بشقاب خود را با سبزیجات غیرنشاسته ای مانند کاهو، خیار، کدو، گوجه فرنگی و … پر کنند. یک چهارم بشقاب این بیماران باید با غلات مانند نان و برنج و یک چهارم باقی مانده نیز با انواع گوشت های بدون چربی پر شود.

به منظور کنترل وزن در بیماران دریافت کننده انسولین باید مصرف کربوهیدرات های تصفیه شده (نان و ماکارونی فاقد سبوس)، غذاهای فرآوری شده (سوسیس و …)، غذاها و نوشیدنی های شیرین و چربی های ترانس (روغن جامد، فست فودها و …) محدود شود.