تعداد زیادی باکتری در روده انسان زندگی می کنند که به آن ها فلور روده گفته می شود. برخی از این باکتری ها مفید و برخی دیگر مضر هستند. اگر میزان باکتری های مضر روده از باکتری های مفید روده بیشتر شود فرد در معرض ابتلا به بیماری های مختلف قرار می گیرد. از این بیماری ها می توان به چاقی، سرطان و مقاومت به انسولین اشاره کرد. بر هم خوردن تعادل باکتری های روده در بروز افسردگی و اضطراب نیز موثر است.
باکتری های مفید روده به حفظ سلامت دستگاه گوارش کمک کرده و باکتری های مضر و سایر عوامل بیماری زا را از بین می برند. این باکتری ها در تولید اسیدهای چرب کوتاه زنجیره و ویتامین K نقش دارند. یکی از عوامل مهمی که می تواند به حفظ فلور طبیعی روده کمک کند پیروی از رژیم غذایی سالم است.
مصرف میوه ها، سبزیجات و غلات کامل نقش مهمی در افزایش تنوع فلور روده دارد. فیبر موجود در این دسته از مواد غذایی میزان باکتری های مفید روده را افزایش می دهد. در مقابل، رواج رژیم غذایی غربی که سرشار از غذاهای پرچرب و شیرین می باشد تاثیر منفی بر فلور روده دارد. معمولاً افرادی که رژیم غذایی غربی دارند کمتر از مقادیر توصیه شده از غذاهای حاوی فیبر استفاده می کنند.
نتایج مطالعات مختلف نشان می دهد که پروبیوتیک ها، پره بیوتیک ها و سین بیوتیک ها (ترکیب پروبیوتیک و پره بیوتیک) به حفظ تعادل باکتری های روده کمک کرده و احتمال ابتلا به بیماری های مختلف را کاهش می دهند.
پروبیوتیک ها باکتری های زنده ای هستند که در برخی محصولات غذایی (مانند ماست و نوشیدنی کفیر) یافت می شوند. این ترکیبات به شکل مکمل نیز در دسترس عموم قرار گرفته اند. پروبیوتیک ها سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده، از بروز عفونت پیشگیری کرده و تعداد باکتری های مضر روده را کاهش می دهند.
پره بیوتیک ها ترکیبات غیرقابل هضمی هستند که به رشد باکتری های مفید روده کمک می کنند. از منابع غذایی حاوی پره بیوتیک می توان به موز، تره فرنگی، پیاز، سیر و … اشاره کرد.
برخی داروها نیز فلور روده را تحت تاثیر قرار می دهند. آنتی بیوتیک ها که برای درمان عفونت ها مورد استفاده قرار می گیرند هم باکتری های مضر و هم باکتری های مفید را از بین می برند.
سیگار عامل دیگری است که سلامت دستگاه گوارش را تحت تاثیر قرار می دهد. سیگار حاوی مقدار زیادی مواد شیمیایی است که ۷۰ درصد آن ها سرطان زا هستند. افرادی که سیگار می کشند بیش از سایرین در معرض ابتلا به سکته مغزی، حمله قلبی، سرطان ریه و بیماری های التهابی روده (IBD) قرار دارند. ترک سیگار می تواند تنوع باکتری های روده را افزایش دهد.
نتایج مطالعات نشان داده که استرس بر روی باکتری های روده تاثیر دارد. به طوری که تعداد باکتری های مفید را کاهش و تعداد باکتری های مضر را در روده افزایش می دهد. پژوهش های انجام شده نشان می دهد که فعالیت بدنی نیز در حفظ سلامت دستگاه گوارش و افزایش تنوع باکتری های آن نقش دارد.
ورزش و افزایش تنوع باکتری های مفید روده:
شاید این گفته عجیب به نظر برسد اما بدن انسان همان طور که از تعداد زیادی سلول تشکیل شده، حاوی تعداد زیادی باکتری و میکروارگانیسم های دیگر نیز می باشد. فقط در کولون (روده بزرگ) حدود ۳۸ تریلیون باکتری زندگی می کند. با توجه به تحقیقاتی که تاکنون انجام شده اگر تنوع باکتری های روده کاهش یابد خطر ابتلا به بیماری های مختلف افزایش پیدا می کند.
هم تنوع باکتری های موجود در روده و هم فعالیت بدنی منظم، هر دو، بر روی سلامتی ما تاثیر دارند. تحقیقات قبلی نشان داده تنوع و تعادل باکتری ها در روده بازتابی از رژیم غذایی و سبک زندگی ما است. حال این سوال مطرح می شود که ورزش و باکتری های روده چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟ نتایج حاصل از یک مطالعه جدید نشان می دهد که فعالیت بدنی از طریق تغییر باکتری های موجود در روده سلامتی را تحت تاثیر قرار می دهد.
در این مطالعه که نتایج آن به تازگی در مجله Experimental Physiology منتشر شده اطلاعات مربوط به ۳۷ نفر که به سرطان سینه مبتلا بوده و بیماری شان درمان شده بود، بررسی شد. سن شرکت کنندگان ۱۸ تا ۷۰ سال بود. از این افراد نمونه مدفوع گرفته شد تا تنوع باکتری ها در روده آن ها مشخص شود. نتایج این تحقیق نشان داد در افرادی که ورزش می کردند تنوع باکتری های روده بیشتر بود.
منبع:
Stephen J. Carter et al. Experimental Physiology 2019.
