نتایج یک مطالعه جدید نشان دهنده ارتباط قابل توجه بین چاقی شکمی و سلامت قلب است. بیماری قلبی – عروقی (CVD) یکی از مهم‌ترین علل مرگ و میر در سراسر جهان به شمار می‌رود.
چرا چاقی سلامت قلب را تهدید می‌کند؟
تا قبل از سال ۱۹۰۰ میلادی ابتلا به بیماری‌های عفونی و سوءتغذیه مهم‌ترین عامل مرگ و میر در جوامع مختلف به شمار می‌رفت. اما به تدریج با پیشرفت علم و رعایت اصول بهداشتی این رویه تغییر کرد. به طوری که از میزان مرگ و میر ناشی از این بیماری‌ها کاسته شد و ابتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی جایگزین آن‌ها گردید.
در حال حاضر، ۳۵ درصد موارد مرگ و میر در کشورهای در حال توسعه و ۳۰ درصد کل موارد مرگ و میر در سطح جهان با ابتلا به بیماری قلبی – عروقی مرتبط است. تخمین زده می‌شود که تا سال ۲۰۴۰ میلادی موارد مرگ ناشی از ابتلا به CVD به ۴۰ درصد برسد.
اگرچه ابتلا به بیماری قلبی – عروقی بسیار شایع شده است، اما شواهد علمی نشان می‌دهد که به کمک سبک زندگی سالم می‌توان از موارد ابتلا به آن کاست.
بی‌تحرکی و نداشتن فعالیت بدنی منظم، رژیم غذایی نامناسب، فشارخون بالا، اضافه وزن و چاقی، مصرف سیگار و الکل از عواملی هستند که می‌توانند احتمال بروز این بیماری را افزایش دهند. توجه به این عوامل خطر می‌تواند ناتوانی و مرگ ناشی از بیماری قلبی – عروقی را تا نصف کاهش دهد.
یکی از مهم‌ترین عواملی که می‌تواند در بروز بیماری قلبی – عروقی نقش داشته باشد ابتلا به چاقی، به خصوص چاقی شکمی، است. ارتباط بین چاقی و بیماری قلبی – عروقی از زوایای مختلف قابل بررسی است.
در افرادی که وزن بالایی دارند میزان التهاب بدن بیشتر است. التهاب به قلب و عروق آسیب زده و منجر به بروز تغییرات ساختاری یا عملکردی در آن‌ها می‌شود. التهاب در ایجاد پلاک در عروق خونی نقش دارد. علاوه بر این، می‌تواند با ترشح موادی به داخل خون این پلاک‌ها را پاره کرده و سبب حمله قلبی شود.
وزن بالا سبب افزایش فشارخون می‌شود. در نتیجه فشار زیادی بر روی قلب وارد شده و احتمال ابتلا به بیماری قلبی افزایش پیدا می‌کند. چاقی از طریق افزایش قند خون و افزایش چربی‌های خون نیز می‌تواند سلامت قلب را تهدید کند.
در افرادی که به اضافه وزن و چاقی مبتلا هستند احتمال بروز فیبریلاسیون دهلیزی بیشتر است. فیبریلاسیون به معنای ضربان تند و نامنظم دهلیزهای قلب (حفره‌های فوقانی قلب) است. این بیماری می‌تواند زمینه‌ساز لخته شدن خون در عروق و بروز نارسایی قلبی و سکته مغزی شود.
نتایج برخی تحقیقات در مورد ارتباط چاقی شکمی و سلامت قلب نشان داده که چاقی شکمی در مقایسه با چاقی کل بدن نقش بیشتری در بروز بیماری قلبی – عروقی دارد.
ارتباط چاقی شکمی و سلامت قلب:
محققان بعد از انجام پژوهشی اعلام کردند در اغلب افرادی که در معرض ابتلا به بیماری قلبی و سکته مغزی قرار دارند، چاقی شکمی مشاهده می‌شود. به طوری که حدود دو سوم افراد در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی – عروقی دارای چربی اضافی در ناحیه شکم هستند.
در این مطالعه افراد زیر ۸۰ سال که به بیماری قلبی مبتلا نبودند، شرکت کردند. ارزیابی‌ها نشان داد که به علت ابتلا به فشارخون بالا، کلسترول بالا یا دیابت احتمال آن که در آینده این افراد به بیماری قلبی – عروقی مبتلا شوند، زیاد است. از شرکت کنندگان سوالاتی در مورد رژیم غذایی، ورزش و سبک زندگی پرسیده شد.
بر اساس نتایج به دست آمده ۶۴ درصد این افراد به چاقی شکمی مبتلا بودند. دور کمر بالاتر از ۸۸ سانتی‌متر برای زنان و بالاتر از ۱۰۲ سانتی‌متر برای مردان چاقی شکمی تعریف می‌شود.
۳۷ درصد شرکت کنندگان در پژوهش فوق به اضافه وزن مبتلا بودند. اضافه وزن به نمایه توده بدنی (BMI) بین ۲۵ تا ۲۹/۹ اطلاق می‌شود. BMI از تقسیم وزن (بر حسب کیلوگرم) بر مجذور قد (بر حسب متر) به دست می‌آید. ۱۸ درصد شرکت کنندگان سیگار می‌کشیدند و ۳۶ درصد آن‌ها حداقل ۳۰ دقیقه در روز فعالیت بدنی داشتند.
نتایج این تحقیق نشان می‌دهد مراقبین بهداشتی و کادر درمان باید توجه بیشتری به عوامل خطر بیماری قلبی – عروقی داشته باشند.
در این مطالعه بسیاری از افراد مبتلا به پرفشاری خون یا کلسترول بالا نمی‌دانستند که باید تحت درمان قرار گیرند. همچنین محققان این مطالعه به این نتیجه رسیدند که حتی اگر BMI در محدوده طبیعی قرار داشته باشد (بین ۱۸/۵ تا ۲۴/۹) چاقی شکمی سلامت قلب را تهدید می‌کند.
با توجه به نتایج مطالعه فوق در مورد ارتباط بین چاقی شکمی و سلامت قلب باید گفت که رژیم غذایی نقش مهمی در پیشگیری و درمان چاقی شکمی دارد.
مصرف مواد غذایی حاوی فیبر (مانند غلات کامل، سبزیجات، میوه‌ها و حبوبات)، کاهش مصرف غذاهای حاوی چربی اشباع (مانند گوشت پرچرب، لبنیات پرچرب و فست فود) و کاهش مصرف نوشیدنی‌های شیرین در رفع این مشکل مفید است.
منبع:
Presented at the World Congress of Cardiology & Cardiovascular Health in Dubai in the United Arab Emirates, 2018.
