داروهای ضد درد و نکاتی که باید در مورد آن ها بدانید

قبل از اینکه برای درمان درد عضلات یا سردرد خود به سراغ داروهای داخل کابینت منزل ‌تان بروید بهتر است در مورد انواع داروهای ضد درد (مسکن ‌ها) و عوارض جانبی که ممکن است مصرف آن‌ ها به دنبال داشته باشد، اطلاعاتی کسب کنید.

این مسکن ‌ها به ۲ گروه اصلی تقسیم می ‌شوند: ۱) استامینوفن و ۲) داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs). ایبوپروفن، آسپرین و ناپروکسن سدیم در گروه NSAIDs قرار می ‌گیرند. هر دو گروه به تسکین درد و کاهش تب کمک کرده و به شکل قرص، کپسول و مایع در داروخانه‌ها موجود هستند.

طی سال ‌های گذشته والدین برای رفع تب و بیماری فرزندان خود از آسپرین کودکان  استفاده می‌ کردند. امروزه که پزشکان در مورد سندرم ری (Reye’s syndrome) اطلاعات بیشتری کسب کرده‌ اند استفاده از آسپرین برای کودکان و نوجوانان توصیه نمی ‌شود.

سندرم ری یک بیماری نادر است اما می ‌تواند تاثیر زیادی بر روی مغز، کلیه ‌ها و کبد داشته باشد. کودکان بیمار می‌ توانند از ایبوپروفن و استامینوفن استفاده کنند. میزان دوز مصرفی این داروها به سن و وزن کودک بستگی دارد.

سالمندان نیز باید با احتیاط از داروهای ضد درد OTC استفاده کنند. زیرا احتمال بروز عوارض جانبی این داروها در افراد سالمند بیشتر است.

برخی از این داروهای OTC با داروهایی که برای درمان فشارخون بالا تجویز می‌شوند تداخل دارند. برخی از مسکن ‌ها نیز می ‌توانند در افراد سالم فشارخون را افزایش دهند. اگر شما به فشارخون بالا مبتلا هستید در مورد داروی مسکن OTC که برای شما مناسب است با پزشک مشورت کنید.

برخی از NSAIDs همانند ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم می ‌توانند سبب تحریک معده و بروز زخم یا خونریزی و در افراد مبتلا به مشکلات معده سبب تشدید بیماری شوند.

اگر شما مجبور هستید از NSAIDs استفاده کنید سعی کنید کمترین میزان این داروها را همراه با غذا و برای مدت کوتاهی استفاده کنید. اگر باید این داروها را به صورت روزانه و برای بیش از یک هفته مصرف کنید با پزشک مشورت نمایید.

وظیفه کلیه تصفیه خون، دفع مواد زائد و حفظ تعادل آب و الکترولیت‌ ها در بدن است. اما NSAIDs می‌ توانند سبب اختلال در عملکرد این اندام شوند. مصرف منظم این داروها سبب تشدید بیماری کلیوی و بروز نارسایی کلیوی می‌شود. بنابراین، اگر به بیماری کلیوی مبتلا هستید قبل از مصرف هر نوع داروی مسکن با پزشک مشورت نمایید. مصرف همزمان استامینوفن با الکل نیز سبب آسیب کلیوی می ‌شود.

داروهای ضد درد OTC برای مبتلایان به بیماری قلبی مانند شمشیر دو لبه عمل می ‌کنند. دریافت دوز کم آسپرین به طور روزانه احتمال لخته شدن خون و بروز حمله قلبی یا سکته مغزی را کاهش می ‌دهد.

از سوی دیگر، مصرف طولانی مدت سایرNSAIDs  (به غیر از آسپرین)، به خصوص در مقادیر زیاد، با اثر آسپرین در رقیق کردن خون تداخل دارد. در نتیجه سبب افزایش فشارخون و افزایش خطر بروز سکته مغزی یا حمله قلبی می‌شود. بنابراین، افراد مبتلا به بیماری قلبی یا فشارخون بالا باید قبل از دریافت NSAIDs با پزشک مشورت نمایند.

استامینوفن می ‌تواند بر روی کبد تاثیر داشته باشد. اگر شما مقدار زیادی استامینوفن مصرف کنید ممکن است کبد به شدت آسیب ببیند. توصیه می ‌شود همیشه برچسب یا بروشور دارو را خوانده و از مصرف دارو بیش از مقادیر توصیه شده اجتناب کنید.

افراد مبتلا به سیروز کبدی باید کاملاً از مصرف NSAIDs اجتناب کرده و استامینوفن را نیز در مقادیر کم مصرف نمایند. اگر به بیماری کبدی مبتلا هستید در مورد داروی مسکن مناسب با پزشک مشورت کنید.

در هنگام بارداری تقریباً هر ماده ‌ای که مادر مصرف می ‌کند به بدن جنین نیز می ‌رسد. مصرف داروهای NSAIDs در سه ماهه سوم بارداری توصیه نمی ‌شود. زیرا خطر بروز عوارض را در نوزاد افزایش می ‌دهد. در صورتی که در دوران بارداری مادر درد را تجربه کند باید به منظور کشف علت آن و دریافت داروی مسکن مناسب به متخصص زنان مراجعه کند.

دریافت برخی از داروها به طور همزمان ممکن است سبب بروز عوارض خطرناکی شود. به عنوان مثال، دریافت NSAIDs خطر خونریزی را در افرادی که داروی ضدانعقاد خون وارفارین دریافت می ‌کنند، افزایش می ‌دهد. استامینوفن نیز تاثیر مشابهی را نشان می‌دهد.

از آنجاکه تداخل برخی داروها با یکدیگر می‌ تواند کشنده باشد با پزشک یا داروساز در مورد مصرف تمام داروها، مکمل‌ ها و ترکیبات گیاهی که استفاده می‌ کنید مشورت نمایید.

قبل از دریافت داروهای OTC برچسب یا بروشور دارو را به دقت مطالعه کنید. برخی اوقات این داروها دارای ترکیبات مشابه هستند. به عنوان مثال، به منظور اجتناب از دریافت دوز بالای استامینوفن اگر یک دارو حاوی استامینوفن است همراه با آن داروی استامینوفن را به طور جداگانه مصرف نکنید.