پرفشاری خون احتمال ابتلا به بیماری‌های مختلف مانند بیماری قلبی – عروقی (CVD)، بیماری کلیوی و حتی مرگ زود هنگام را افزایش می‌دهد. بنابراین، شناخت عوارض فشارخون بالا و یافتن راهکارهایی برای پیشگیری از بروز آنها بسیار مهم است.
به طور کلی، تشخیص فشارخون بالا بدون اندازه‌گیری فشارخون دشوار است. بسیاری از افرادی که فشارخون‌شان بالا است هیچ علائمی را تجربه نمی‌کنند، مگر اینکه فشارخون آنها تا حد زیادی افزایش پیدا کرده باشد. به همین علت به این بیماری “قاتل خاموش” گفته می‌شود.
نتایج یک مطالعه که در ایران انجام شده نشان می‌دهد که سردرد در اثر فشارخون بالا معمولاً در دو طرف سر رخ داده و با فعالیت بدنی تشدید می‌شود.
به نظر می‌رسد که فشارخون بالا از طریق اثر بر سد مغزی- خونی سبب بروز سردرد می‌شود. به گفته انجمن قلب آمریکا (AHA) در مبتلایان به پرفشاری خون سردرد هنگامی رخ می‌دهد که فشارخون بالاتر از ۱۲۰/۱۸۰ میلی‌متر جیوه باشد. اگر به علت پرفشاری خون فردی به سردرد مبتلا شود مراجعه به پزشک ضروری است.
دارو درمانی، کنترل وزن و محدود کردن دریافت سدیم (یا نمک) در رژیم غذایی به درمان فشارخون بالا کمک می‌کند. اگر پرفشاری خون درمان نشود می‌تواند سبب بروز عوارضی مانند درد قفسه سینه، آسیب چشمی، حمله قلبی، آسیب کلیوی، ادم ریوی (وجود مایعات اضافی در ریه) و سکته مغزی شود.
آشنایی با عوارض فشارخون بالا:
۱- آسیب شریان‌ها: فشارخون بالا به دیواره شریان‌ها فشار زیادی وارد می‌کند. این امر سبب آسیب دیواره رگ و تشکیل پلاک در آن می‌شود. با تشکیل پلاک شریان‌ها سفت‌تر و باریک‍تر شده و عملکرد آنها مختل می‌شود.
۲- بیماری عروق کرونر (CAD): این بیماری زمانی رخ می‌دهد که پلاک‌ها در شریان‌های نزدیک قلب تشکیل شوند. این امر سبب کاهش جریان خون، درد در قفسه سینه و اختلال ضربان قلب می‌شود. انسداد کامل شریان‌های قلب به حمله قلبی منجر می‌شود.
۳- حمله قلبی: با تشکیل پلاک در شریان‌ها به تدریج شریان‌های تغذیه کننده بافت قلب به طور کامل مسدود می‌شوند. در نتیجه اکسیژن و مواد مغذی به میزان کافی در اختیار این عضو از بدن قرار نگرفته و بافت آن آسیب می‌بیند. در این حالت شما در ناحیه قفسه سینه احساس فشار یا درد خواهید داشت.
برخی اوقات نیز این علائم در دست، گردن یا فک ایجاد می‌شود. در این حالت ممکن است تنفس سخت شود و به سرگیجه و تهوع مبتلا شوید. در صورت وقوع هر کدام از این علائم هشداردهنده فوراً به اورژانس اطلاع دهید.
۴- بیماری شریان محیطی ( PAD): در این بیماری شریان‌هایی که از قلب دور هستند، به عنوان مثال در دست، پا، سر یا معده تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
ممکن است شما در هنگام راه رفتن یا بالا رفتن از پله‌ها درد یا کرامپ (گرفتگی عضلات) را تجربه کنید. درد در هنگام استراحت بهبود یافته و با حرکت مجدد بروز می‌کند. عدم درمان به موقع PAD به سکته مغزی یا کاهش جریان خون در پاها و در نتیجه قطع عضو منجر می‌شود.
۵- نارسایی قلبی: فشارخون بالا سبب باریک شدن شریان‌ها می‌شود. با گذشت زمان این امر سبب ضعیف شدن قلب و اختلال در عملکرد آن می‌شود. سرانجام این عضو به قدری ضعیف می‌شود که نمی‌تواند خون کافی را به سراسر بدن پمپ کند. این وضعیت نارسایی قلبی نامیده می‌شود.
۶- بزرگ شدن قلب: با افزایش حجم کار قلب عضلات آن ضخیم‌تر می‌شود. در نتیجه قلب بزرگتر می‌شود. هر چقدر این عضو بزرگتر شود توانایی آن برای انجام وظایف خود کاهش می‌یابد. در نتیجه اکسیژن و مواد مغذی کمتری در اختیار بافت‌های بدن قرار می‌گیرد.
۷- سکته مغزی: پرفشاری خون مهم‌ترین علت بروز سکته مغزی است. کاهش جریان خون در بافت مغز سبب مرگ سلول‌های مغزی می‌شود. در نتیجه توانایی فرد برای فکر کردن، صحبت کردن، راه رفتن و دیدن کاهش می‌یابد.
۸- دمانس (زوال عقل): پرفشاری خون سبب تشکیل پلاک در شریان‌های مغز می‌شود. مسدود شدن این شریان‌ها به کاهش جریان خون در مغز منجر می‌شود. این امر سبب می‌شود قدرت حافظه و فکر کردن، صحبت کردن، دیدن و حرکت کردن فرد کاهش پیدا کند. این وضعیت دمانس عروقی نامیده می‌شود.
۹- نارسایی کلیوی: پرفشاری خون دومین علت مهم نارسایی کلیوی است. پرفشاری خون سبب سخت و باریک شدن عروقی می‌شود که کلیه‌ها از آنها برای دفع مواد زائد استفاده می‌کنند. در نتیجه به تدریج عملکرد کلیه مختل می‌شود.
۱۰- مشکلات چشمی: با گذشت زمان پرفشاری خون سبب کاهش جریان خون در شبکیه چشم می‌شود. همچنین می‌تواند سبب کاهش انتقال خون به عصب بینایی شود.
۱۱- کاهش توده استخوانی: در افراد مبتلا به پرفشاری خون معمولاً میزان بیشتری کلسیم از طریق ادرار دفع می‌شود. دفع کلسیم سبب افزایش احتمال شکستگی استخوان، به خصوص در زنان سالمند، می‌شود.
۱۲- آپنه خواب: در مبتلایان به آپنه خواب عضلات گلو در زمان خواب بیش از حد شل شده و تنفس برای لحظاتی قطع می‌شود. به نظر می‌رسد که هم پرفشاری خون می‌تواند یکی از علل آپنه خواب باشد و هم آپنه خواب می‌تواند فشارخون را افزایش دهد.
