در اغلب موارد بسیاری از ما اطلاعات کاملی در مورد فواید و مضرات مکملهای گیاهی نداریم. این موضوع وقتی اهمیت بیشتری مییابد که بدانید دریافت برخی از این محصولات، به خصوص اگر به بیماریهای خاصی مبتلا باشید و یا برخی داروها را دریافت کنید، ایمن نیست.
به طور کلی پیشنهاد میشود از مصرف خودسرانه مکملها خودداری کرده و توصیههای لازم در مورد مصرف مکملها را کسب نمود. در همین راستا تصمیم داریم در این مقاله به برخی از این مکملهای گیاهی بپردازیم.
نکاتی مهم در مورد فواید و مضرات مکملهای گیاهی:
۱- سنت جونز ورت یا گل راعی (St. John’s Wort)
این مکمل معروف معمولاً برای درمان افسردگی، درمان اضطراب و درمان اختلال خواب مصرف میشود. اما میتواند سبب عوارضی مانند سردرد، تهوع، سرگیجه و خشکی دهان شود. همچنین میتواند با برخی از داروها از داروهای قلبی و ضدافسردگی گرفته تا قرصهای پیشگیری از بارداری تداخل داشته و حتی اثربخشی شیمی درمانی را کاهش دهد.
۲- کاوا (Kava)
این گیاه به منظور رفع اضطراب و درمان بیخوابی مورد استفاده قرار میگیرد. اما میتواند سبب آسیب کبدی و بروز هپاتیت شود. بنابراین، اگر به بیماری کبدی یا کلیوی مبتلا هستید از مصرف کاوا خودداری کنید. همچنین اگر از داروهایی استفاده میکنید که سبب خوابآلودگی میشوند مصرف این گیاه میتواند برای شما خطرناک باشد.
۳- زنجبیل (Ginger)
از زنجبیل معمولاً برای رفع تهوع بعد از جراحی، شیمی درمانی و … استفاده میشود. همچنین ممکن است گاهی اوقات به منظور درمان آرتریت یا سایر دردهای مفصلی مورد استفاده قرار گیرد.
علیرغم خواص فوق، زنجبیل میتواند مشکلاتی را برای لخته شدن خون، ضربان قلب، فشارخون و قند خون ایجاد کند. اگر داروهای رقیق کننده خون استفاده میکنید یا به دیابت مبتلا هستید قبل از مصرف زنجبیل با پزشک خود مشورت کنید.
۴- جینکو (Ginko)
مردم غالباً از جینکو به منظور بهبود حافظه استفاده میکنند. برخی افراد معتقدند جینکو بیلوبا برای گردش خون و عملکرد ذهنی مفید است. اما باید بدانید که جینکو، به خصوص در افرادی که داروهای رقیق کننده خون دریافت میکنند، میتواند سبب رقیق شدن بیش از حد خون و خونریزی شود.
۵- افدرا (Ephedra)
این گیاه به مدت هزاران سال است که در چین و هند برای درمان سرماخوردگی، سرفه و سر درد مورد استفاده قرار میگیرد. اخیراً نیز برخی افراد از افدرا برای کاهش وزن و به دست آوردن انرژی استفاده میکنند.
مطالعات نشان دادهاند که این گیاه میتواند احتمال ابتلا به مشکلات قلبی و سکته مغزی را افزایش داده و سبب افزایش ضربان قلب و افزایش فشارخون شود.
پزشکان هشدار میدهند که این گیاه ممکن است با بسیاری از داروهای قلبی تداخلات مرگبار داشته باشد.
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) مصرف افدرا را به شکل مکمل ممنوع اعلام کرده است. با این حال، هنوز هم این گیاه ممکن است در برخی از نوشیدنیهای گیاهی یافت.
۶- جینسنگ (Ginseng)
برخی افراد از جینسنگ برای کاهش سرعت پیر شدن و برخی نیز از این مکمل برای تقویت سیستم ایمنی بدن استفاده میکنند.
جینسنگ نباید همراه با داروهای رقیق کننده خون استفاده شود. همچنین ممکن است سبب افت قند خون، به خصوص در مبتلایان به دیابت که به منظور کنترل قند خون دارو مصرف میکنند، شود.
۷- کوهوش سیاه (Black Cohosh)
معمولاً از این مکمل برای کنترل علائم یائسگی (منوپوز)، از جمله گرگرفتگی و تعریق شبانه، استفاده میشود. برخی از زنان نیز از این گیاه برای درمان علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) کمک میگیرند. PMS علائم جسمی، روانی و احساسی مرتبط با عادت ماهیانه است.
مبتلایان به مشکلات کبدی نباید از کوهوش سیاه استفاده کنند. زیرا احتمال بروز التهاب یا نارسایی این اندام را افزایش میدهد.
زنانی که سابقه ابتلا به سرطان سینه داشتهاند نیز نباید از آن استفاده کنند.
۸- سیر (Garlic)
برخی افراد معتقدند که سیر به درمان پرفشاری خون کمک کرده و میتواند در درمان سرماخوردگی موثر باشد. برخی مطالعات نیز نشان دادهاند سیر کلسترول خون را به میزان جزئی کاهش میدهد.
مصرف سیر برای اغلب افراد بیخطر است، اما سبب رقیق شدن خون میشود. این گیاه نباید توسط افرادی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده میکنند، مصرف شود. زیرا میتواند در این افراد احتمال خونریزی را افزایش دهد.
۹- ریشه شیرینبیان (Licorice Root)
از ریشه شیرینبیان برای درمان سرفه، زخم معده، برونشیت، عفونتها و گلودرد استفاده میشود. با این حال، مصرف مقادیر زیاد ریشه شیرینبیان میتواند برای افراد مبتلا به بیماری کلیوی مضر باشد.
ریشه شیرینبیان میتواند سبب افزایش فشارخون و اختلال در ضربان قلب شود. بنابراین، در صورتیکه به بیماری قلبی مبتلا هستید قبل از مصرف آن با پزشک مشورت کنید.
۱۰- آرنیکا (Arnica)
برخی از افراد معتقدند مالش روغن این گیاه بر روی پوست درد را تسکین میدهد. برخی نیز از مکمل آرنیکا برای درمان یبوست استفاده میکنند. اما خوردن این گیاه میتواند سبب افزایش فشارخون، افزایش ضربان قلب و تنگی نفس شود. همچنین میتواند سبب آسیب کبد، کوما یا مرگ شود.
۱۱- خوک طلایی (Goldenseal)
سالیان درازی است که بومیان آمریکا از این گیاه برای درمان مشکل یبوست، سرماخوردگی و عفونت چشم استفاده میکنند. اما این گیاه میتواند بر روی ضربان قلب و لخته شدن خون اثر گذاشته و فشارخون را کاهش دهد.
توصیه کلی آن است که اگر از داروهای کاهنده فشارخون استفاده میکنید و یا به اختلال در انعقاد خون مبتلا هستید قبل از مصرف این مکمل حتماً با پزشک خود مشورت کنید.