نمایه توده بدنی (BMI) که از تقسیم وزن بر مجذور قد به دست میآید برای تعیین وضعیت وزن افراد به کار میرود. در این راستا BMI کمتر از ۱۸/۵ کم وزنی، ۱۸/۵ تا ۲۴/۹ طبیعی، ۲۵ تا ۲۹/۹ اضافه وزن و بالاتر از ۳۰ چاقی تعریف میشود.
خطرات مرتبط با کمبود وزن:
• پوکی استخوان: اگر وزن کمتر از حد طبیعی باشد خطر ابتلا به پوکی استخوان در زنان افزایش مییابد. پوکی استخوان احتمال شکستگی استخوانها را افزایش میدهد.
• مشکلات مرتبط با مو، پوست و دندان: عدم دریافت مواد مغذی مورد نیاز بدن منجر به ریزش مو و خشکی پوست شده و سلامت دندانها را نیز به خطر میاندازد.
• بیمار شدن مکرر: اگر فرد انرژی کافی از طریق رژیم غذایی روزانه دریافت نکرده و وزن وی کمتر از حد طبیعی باشد احتمالاً به میزان کافی مواد مغذی مورد نیاز وی تامین نشده و بدن قادر به مقابله با عفونتها نمیباشد. بنابراین، این فرد به طور مکرر بیمار میشود. همچنین ممکن است در این افراد بهبود برخی بیماریهای ساده مانند سرماخوردگی بیش از حالت عادی به طول انجامد.
• احساس خستگی مداوم: عدم دریافت انرژی کافی از طریق رژیم غذایی روزانه در بروز احساس خستگی در افراد مبتلا به کمبود وزن دخیل است.
• کمخونی: در افرادی که وزنشان کمتر از حد طبیعی است احتمال بروز کمخونی بیشتر است. کمخونی با سرگیجه، سردرد و خستگی همراه است.
• قاعدگی نامنظم در زنان: کمبود وزن سبب توقف قاعدگی و یا تاخیر در شروع اولین قاعدگی میشود. این امر با ناباروری مرتبط است.
• تولد نوزاد نارس: تحقیقات نشان داده اگر وزن زنان باردار کمتر از حد طبیعی باشد احتمال تولد نوزاد نارس افزایش میباشد. نوزاد نارس به نوزادی گفته میشود که قبل از هفته ۳۷ متولد شده باشد.
• اختلال در رشد: افراد کم سن به منظور رشد و برخورداری از استخوانهای سالم نیاز به مواد مغذی دارند. کمبود وزن و عدم دریافت کافی انرژی منجر به اختلال رشد میگردد.
علل کمبود وزن:
• سابقه خانوادگی
• متابولیسم بالای بدن
• فعالیت بدنی زیاد
• ابتلا به برخی بیماریها: بیماریهایی که با تهوع، استفراغ و اسهال همراه هستند، سرطان، دیابت، مشکلات تیروئید و مشکلات گوارشی مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو
• بیماریهای روحی و روانی: افسردگی، اضطراب و اختلال غذا خوردن
درمان:
رژیم غذایی متنوع و متعادل که حاوی مواد غذایی با دانسیته انرژی بالا است میتواند در افزایش وزن موثر باشد. برخی توصیههای غذایی که میتوانند به افزایش وزن کمک کنند عبارتند از:
• استفاده از میان وعدههای حاوی پروتئین و کربوهیدرات: به عنوان مثال، مصرف یک مشت آجیل و یا کره بادامزمینی با نان
• افزایش تعداد وعدههای غذایی روزانه: این امر به خصوص برای افرادی که اشتهای کمی دارند، مفید است. این افراد میتوانند تعداد وعدههای غذایی را افزایش و حجم هر وعده را کاهش دهند.