تحقیقات جدید نشان میدهد وجود مقادیر کافی فیبر در رژیم غذایی در افزایش برخی باکتریهای روده، کاهش علائم دیابت و کمک به کاهش وزن نقش دارد. در این بیماری میزان گلوکز (قند) خون افزایش یافته و بافتها و اندامهای مختلف بدن آسیب میبینند. هورمونی که در تنظیم قند خون نقش دارد انسولین نامیده میشود. در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ یا تولید انسولین بسیار کم است و یا بدن قادر نیست به طور موثر از این هورمون استفاده کند.
روده انسان حاوی میلیاردها باکتری است که برخی برای سلامتی مفید بوده و برخی مفید نمیباشند. به طور کلی، این باکتریها برای عملکرد مناسب دستگاه گوارش ضروری بوده و بر روی بسیاری از سیستمهای بدن تاثیر دارند. بسیاری از باکتریهای روده با تجزیه کربوهیدرات اسید چرب کوتاه زنجیره تولید میکنند. این اسیدهای چرب شامل استات، بوتیرات و پروپیونات بوده و در تغذیه سلولهای روده، کاهش التهاب و تنظیم گرسنگی نقش داشته و با دیابت مرتبط هستند.
مطالعات نشان داده در افرادی که فیبر بیشتری مصرف میکنند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ کمتر است. رژیم غذایی سرشار از فیبر به کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت کمک میکند. با این حال، اثربخشی آنها در افراد مختلف، متفاوت است. در همین راستا، در مطالعهای اثر رژیم غذایی سرشار از فیبر بر باکتریهای روده بررسی گردید. محققان شرکتکنندگان را به ۲ گروه تقسیم کردند. در یکی از دو گروه میزان زیادی مواد غذایی حاوی فیبر (مانند غلات کامل) و پرهبیوتیک استفاده میشد. پرهبیوتیکها به رشد باکتریهای روده و تولید اسیدهای چرب کوتاه زنجیره کمک میکنند.
بعد از ۱۲ هفته مشخص شد در گروهی که فیبر بیشتری دریافت کرده بودند میانگین قند خون ۳ ماهه کمتر بود. همچنین در این گروه قند خون ناشتا پایینتر و میزان کاهش وزن بیشتر بود. بررسیهای بیشتر نشان داد مصرف فیبر بر روی ۱۵ نوع باکتری تولیدکننده اسید چرب کوتاه زنجیره اثر مثبت دارد. افزایش این باکتریها در روده سبب افزایش میزان بوتیرات و استات میشود. این امر با ایجاد محیط اسیدی در روده تعداد باکتریهای ناخواسته را کاهش داده و در افزایش تولید انسولین و کنترل بهتر قند خون موثر است.
منبع:
Liping Zhao et al. Science 2018.