فیتواستروژن‌ها ترکیباتی هستند که به طور طبیعی در گیاهان یافت می‌شوند. فیتواستروژن‌ها دارای اثراتی مشابه با استروژن تولید شده در بدن می‌باشند. زیرا ساختار شیمیایی آن‌ها مشابه استروژن است. استروژن هورمون تولید شده در بدن زنان است که چرخه قاعدگی را تنظیم می‌کند.
برخی از غذاهای حاوی فیتواستروژن عبارتند از: دانه بزرک، دانه کنجد، بادام، گردو، سیب، انار، توت‌فرنگی، انگور، هویج، سویا، عدس، جوانه آلفا آلفا، شبدر قرمز، ریشه شیرین بیان، جو و جوانه گندم. فیتواستروژن به شکل مکمل نیز وجود دارد. اما دریافت فیتواستروژن از طریق مواد غذایی بهترین انتخاب است.
فواید فیتواستروژن
۱- کاهش گرگرفتگی
مطالعات نشان می‌دهد که فیتواستروژن بدون داشتن هیچ گونه عارضه جانبی جدی تعداد دفعات گرگرفتگی را در زنان یائسه کاهش می‌دهد.
۲- پیشگیری از پوکی‌استخوان
کمبود استروژن پس از یائسگی می‌تواند سلامت استخوان را تحت تاثیر قرار داده و سبب پوکی‌استخوان شود. درمان جایگزینی هورمون (HRT) در تقویت استخوان نقش دارد، اما ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد. بنابراین فیتواستروژن‌ها می‌توانند به عنوان یک جایگزین طبیعی مورد استفاده قرار گیرند. فیتواستروژن‌ها با پوکی‌استخوان در زنان یائسه مقابله می‌کنند.
۳- مقابله با مشکلات قاعدگی
با کاهش سطوح استروژن در زنان خلق و خو و میزان انرژی بدن تحت تاثیر قرار می‌گیرد. برخی از زنان با مصرف غذاهای غنی از فیتواستروژن سعی می‌کنند میزان هورمون خود را متعادل کرده و علائم را کاهش دهند. با این حال، لازم است در این زمینه مطالعات بیشتری انجام شود.
۴- درمان آکنه
علت بروز آکنه در زنان می‌تواند افزایش هورمون مردان در بدن باشد. فیتواستروژن‌ها با تنظیم مجدد سطوح هورمونی با آکنه مقابله می‌کنند.
۵- مقابله با سرطان سینه
برخی مطالعات نشان داده‌اند که فیتواستروژن‌ها در مقابله با سرطان‌های وابسته به هورمون، مانند سرطان سینه، نقش دارند. نتایج یک مطالعه نشان داده است که مصرف سویا خطر مرگ و عود مجدد سرطان سینه را در زنان کاهش می‌دهد. سویا سرشار از فیتواستروژن است. بااین حال، فیتواستروژن‌ها برای تمام انواع سرطان مفید نبوده و قبل از دریافت آن‌ها باید با پزشک مشورت شود.
۶- بهبود سلامت قلب
برخی مطالعات نشان داده‌اند که فیتواستروژن در درمان بیماری‌های موثر بر شریان‌ها و بهبود سلامت قلب در زنان یائسه نقش دارد.
مضرات فیتواستروژن
فیتواستروژن‌ها ممکن است در بروز عوارضی مانند چاقی، سرطان و مشکلات تولیدمثلی نقش داشته باشند. نتایج یک مطالعه که در سال ۲۰۱۰ انجام شده نشان می‌دهد که وجود مقادیر زیاد سویا در رژیم غذایی زنان می‌تواند بر عملکرد تخمدان‌ها اثر گذارد.
اگر افراد مکمل فیتواستروژن دریافت نکنند، احتمال دریافت مقادیر خطرناک فیتواستروژن از طریق رژیم غذایی بعید است. بنابراین قبل از دریافت مکمل فیتواستروژن باید با پزشک مشورت شود.
