بیخوابی تاثیر قابل توجهی بر روی سلامت جسم و روان انسان دارد. به همین خاطر باید دلایل اختلال خواب شناسایی و نسبت به رفع آنها اقدام شود. ابتلا به برخی بیماریها میتواند با اختلال خواب همراه باشد. در این مقاله با دلایل پزشکی بیخوابی آشنا خواهیم شد.
دلایل پزشکی بیخوابی کدامند؟
۱- استرس
اتفاقاتی مانند از دست دادن شغل یا مرگ یکی از عزیزان میتواند سبب اختلال خواب در شب شود. ممکن است بعد از مشورت با پزشک متوجه شوید که بیخوابی شما حاد و موقتی بوده و بعد از مدتی رفع میشود. اما نگرانیهای طولانی مدت و یا ابتلا به اختلال اضطراب و حملات ترس (پانیک) میتواند منجر به بیخوابی مزمن شود. تاثیر بیخوابی مزمن بر روی سلامتی شدیدتر است.
۲- نامنظم بودن زمان خواب
اختلال در ساعت درونی بدن سبب میشود زمانی که به رختخواب میروید قادر به خوابیدن نباشید. علت این امر میتواند نامنظم بودن ساعت رفتن به بستر در شبهای مختلف، مسافرت، شب کار بودن و تغییر شیفت کاری و در نتیجه به هم ریختن ساعت درونی بدن باشد.
۳- بیماری روحی
یکی از دلایل پزشکی بیخوابی ابتلا به مشکلاتی مانند افسردگی، اضطراب و اختلال دوقطبی است. بسیاری از افراد هنگامی که برای درمان بیخوابی خود به پزشک مراجعه میکنند متوجه میشوند که به مشکلاتی مانند افسردگی و … مبتلا هستند.
۴- مشکلات تنفسی
توقف موقتی تنفس در هنگام خواب که آپنه نامیده میشود سبب میشود بارها در طی شب بیدار شوید. اگرچه ممکن است این واقعه را به خاطر نیاورید اما در روز بعد احساس خستگی میکنید.
گاهی اوقات ابتلا به چاقی در بروز آپنه خواب و در نتیجه اختلال خواب موثر است. اما چاقی تنها دلیل ابتلا به این مشکل نیست. آلرژی و آسم نیز میتوانند سبب بروز مشکلات تنفسی شوند. شما میتوانید با مراجعه به پزشک از نظر ابتلا به آپنه خواب بررسی شده و درمانهای لازم را دریافت نمایید.
۵- دمانس (زوال عقل)
کاهش حافظه و بروز دمانس و بیماری آلزایمر از دلایل پزشکی بیخوابی به شمار میروند. در این حالات بیمار قبل از رفتن به بستر با مشکلاتی مانند گیجی و اضطراب مواجه شده و خواب وی مختل شود.
۶- درد
درد ناشی از آرتریت، کمردرد، فیبرومیالژی، سرطان و … میتواند از دلایل اختلال خواب باشد. اختلال خواب نیز به نوبه خود درد را تشدید میکند. اگر دردی را در بخشی از بدن خود احساس میکنید برای بررسی بیشتر و کشف علت بروز آن به پزشک مراجعه نمایید.
۷- خارش پوست
بیماریهایی مانند پسوریازیس و اگزما میتوانند سبب سوزش و خارش پوست و در نتیجه اختلال در خواب شبانه شوند. در مورد علت بروز این مشکل و چگونگی رفع آن باید با پزشک مشورت کنید.
۸- بیماری پارکینسون
بیماری پارکینسون یکی از دلایل پزشکی بیخوابی است. مبتلایان به این بیماری در مقایسه با افراد هم سن خود کمتر خوابیده و مدت زمان بیشتری را در بیداری سپری میکنند.
۹- یائسگی
در دوران میانسالی میزان تولید هورمونهای استروژن و پروژسترون در بدن زنان به تدریج متوقف میشود. این تغییرات هورمونی و سایر تغییراتی که به طور طبیعی در این سن رخ میدهند سبب افزایش حساسیت فرد نسبت به استرس شده و علائمی مانند گرگرفتگی و تعریق شبانه را به وجود میآورد. در نتیجه ممکن است فرد چندین بار در طی شب بیدار شده و خواب وی مختل گردد.
۱۰- استفاده از برخی داروها
داروهایی که برای درمان آلرژیها، بیماری قلبی، فشارخون بالا، مشکلات تیروئید و افسردگی (از جمله فلوکستین) تجویز میشوند ممکن است در برخی افراد از دلایل اختلال خواب باشند. داروهای تجویز شده برای اختلال بیش فعالی – کم توجهی (ADHD) و بیماری پارکینسون نیز ممکن است خواب را مختل کنند.
اگر فکر میکنید داروهای مصرفی شما از دلایل اختلال خواب شما هستند با پزشک در مورد رفع این مشکل و در صورت امکان تغییر داروها مشورت کنید.
بیخوابی اولیه:
بیخوابی اولیه بدین معنی است که هیچ علت محیطی، جسمی یا روانی در بروز بیخوابی فرد نقش ندارد. پزشکان معتقدند که مغز برخی از افراد در زمان خواب هوشیارتر است. علت این مسئله مشخص نیست، اما به نظر میرسد که تفاوتهای ژنتیکی در مغز در بروز آن نقش داشته باشند. محققان در حال بررسی مکانیسم دخیل در این امر میباشند.
تاثیر اختلال خواب بر سلامتی:
کمبود خواب خلق و خوی شما را تحت تاثیر قرار داده و میتواند سبب بروز اضطراب و افسردگی شود. بیخوابی با کاهش قدرت تفکر و حافظه همراه است. علت بسیاری از تصادفات رانندگی و یا سایر حوادث نداشتن خواب کافی است. اختلال خواب با افزایش وزن، افزایش فشارخون، دیابت و بیماری قلبی مرتبط است.
بزرگسالان زیر ۶۵ سال باید هر شب ۷ تا ۹ ساعت بخوابند. میزان خواب مورد نیاز سالمندان ۶۵ ساله و بالاتر ۷ تا ۸ ساعت در شب است.
برای آن که از خواب مناسبی برخوردار باشید اتاق تاریک و ساکتی را برای استراحت انتخاب کنید. میتوانید قبل از خواب دوش بگیرید یا کتاب بخوانید. از مصرف مواد غذایی حاوی کافئین در شب خودداری نمایید (مانند قهوه، چای پررنگ و کاکائو). آخرین وعده غذایی شما نباید سنگین و پرچرب باشد.