نتایج مطالعه منتشر شده در مجله Advances in Neonatal Care نشان می دهد که برای شیرخواران مبتلا به بیماری مادرزادی قلب (CHD) شیر مادر بهترین منبع تغذیه است. زیرا خطر بروز عوارض بیماری را در این کودکان کاهش داده و سبب بهبود روند رشد و تکامل آن ها می شود.
شیر مادر، مناسب برای شیرخواران مبتلا به بیماری مادرزادی قلب:
بیماری مادرزادی قلب از شایع ترین بیماری های مادرزادی است. به طوری که معمولاً از هر ۱۰۰۰ نوزاد متولد شده ۱ نوزاد به این بیماری مبتلا است.
فواید شیر مادر برای شیرخواران سالم و نارس به خوبی اثبات شده است. اما اطلاعات کمی در مورد نقش تغذیه با شیر مادر در بهبود شیرخواران مبتلا به بیماری مادرزادی قلب وجود دارد. با توجه به اینکه شواهد نشان دهنده ارتباط بین تغذیه با شیر مادر و بهبود وضعیت شیرخواران بیمار است، گروهی از محققان به بررسی این موضوع در شیرخواران مبتلا به بیماری مادرزادی قلب پرداختند.
نتایج این تحقیق نشان داد شیر مادر شیرخواران مبتلا به بیماری مادرزادی قلب را از بروز عفونت حفظ می کند. همچنین خطر ابتلا به انتروکولیت نکروزان (آسیب روده) را کاهش داده، از مغز شیرخوار محافظت کرده و روند رشد و تکامل وی را بهبود می بخشد. بر این اساس، محققان معتقدند مراقبین بهداشتی باید به خانواده ها در زمینه تصمیم گیری برای تغذیه شیرخوار مبتلا به بیماری مادرزادی قلب کمک کنند.
فواید شیر مادر برای مادر و کودک:
شیردهی هم برای مادر و هم برای کودک مفید است. ترشح هورمون اکسی توسین در هنگام شیردهی در کاهش خونریزی پس از زایمان و برگشت سریع رحم به وضعیت قبل از بارداری موثر است.
زنانی که به فرزند خود شیر نمی دهند بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی پس از زایمان قرار دارند. ترشح هورمون اکسی توسین در زمان شیردهی استرس مادر را کاهش داده و سبب ایجاد آرامش در وی می شود.
شیردهی علاوه بر مزایای روحی و روانی که برای مادر دارد می تواند خطر ابتلا به سرطان سینه و سرطان تخمدان را در وی کاهش دهد. محققان معتقدند کاهش هورمون استروژن در دوران شیردهی می تواند از بروز این سرطان ها پیشگیری کند.
سازمان جهانی بهداشت (WHO) توصیه می کند شیرخواران در ۶ ماه اول زندگی منحصراً از طریق شیر مادر تغذیه شوند. شیر مادر هم تمام مواد مغذی مورد نیاز شیرخوار را در ۶ ماه اول زندگی تامین می کند و هم از کودک در برابر عوامل بیماری زا محافظت می نماید. به همین علت در ماه های ابتدایی زندگی بهترین منبع تغذیه برای کودک شیر مادر است.
تغذیه با شیر مادر احتمال ابتلای شیرخوار به انواع بیماری های عفونی مانند اسهال، عفونت گوش، بیماری های تنفسی و مننژیت را کاهش می دهد. اگر کودک تا یک سالگی از شیر مادر استفاده کند خطر مرگ در وی کاهش می یابد. در شیر مادر ترکیبی به نام ایمونوگلوبولین A وجود دارد که می تواند سیستم ایمنی شیرخوار را تقویت کند. این ماده در روده، بینی و گلو یک لایه محافظ بر روی غشاهای مخاطی ایجاد کرده و از این طریق با عوامل بیماری زا مقابله می کند.
تحقیقات نشان داده اگر کودک از شیر مادر تغذیه شود احتمال بروز برخی از سرطان های دوران کودکی کاهش می یابد. همچنین این کودکان هنگامی که به سنین بزرگسالی می رسند کمتر احتمال دارد که به بیماری های قلبی – عروقی، دیابت نوع ۲ و بیماری های التهابی روده (بیماری کرون و بیماری کولیت اولسراتیو) مبتلا شوند.
چاقی یکی از مشکلات شایع در بین کودکان و بزرگسالان است. تغذیه با شیر مادر احتمال ابتلا به اضافه وزن و چاقی را در کودکان کاهش می دهد. بیشترین تاثیر در کودکانی مشاهده می شود که در ماه های ابتدایی زندگی منحصراً از طریق شیر مادر تغذیه شده اند.
شواهد نشان می دهد کودکانی که از شیر مادر استفاده می کنند در آینده الگوی غذایی مطلوب تری دارند. از سوی دیگر، هنگام تغذیه با شیر مادر در مقایسه با زمانی که کودک شیر خشک می خورد انسولین کمتری در بدن وی ترشح می شود. انسولین با تحریک تجمع چربی در بدن زمینه را برای ابتلا به اضافه وزن فراهم می کند.
همچنین در ماه های ابتدایی زندگی سرعت افزایش وزن در کودکانی که شیر مادر می خورند در مقایسه با کودکانی که شیر خشک مصرف می کنند کمتر است. افزایش وزن سریع در این دوران با چاقی در دوران بزرگسالی مرتبط است.
برای آن که مطمئن شوید کودک به مقدار کافی شیر می خورد باید به منحنی قد و به خصوص وزن وی توجه کنید. اگر با توجه به این منحنی ها وزن و قد کودک در حال افزایش باشد نشان دهنده کافی بودن میزان شیردهی است. پیروی مادر از رژیم غذایی سالم و متعادل، افزایش تعداد دفعات شیردهی و مکیدن سینه مادر توسط شیرخوار به تولید شیر کافی در سینه مادر کمک می کند.
منبع:
Jessica A. Davis et al. Advances in Neonatal Care 2018.
