۱- کمکاری تیروئید
کاهش فعالیت غده تیروئید میتواند سبب افزایش وزن، ریزش مو، خشکی پوست، خستگی، یبوست و حتی افسردگی شود. ابتلا به این بیماری با یک آزمایش ساده خون تشخیص داده میشود.
۲- افسردگی
در افراد افسرده معمولاً میزان هورمون استرس که کورتیزول نام دارد، بالا است. افزایش این هورمون با تجمع چربی، به خصوص در ناحیه شکم، مرتبط است. همچنین افسردگی سبب میشود فرد به تغذیه سالم توجه کمتری داشته و تمایلی به ورزش کردن نداشته باشد. بنابراین، اگر احساس افسردگی دارید با یک پزشک مشورت کنید.
۳- بیخوابی
در افرادی که کمتر از ۶ ساعت در شب میخوابند احتمال تجمع چربی در بدن بیشتر است. زیرا کمبود خواب سبب افزایش غیرطبیعی هورمونهای کورتیزول و انسولین در بدن میشود. از سوی دیگر، کمبود خواب از طریق اختلال در هورمونهای موثر در ایجاد حس سیری یا گرسنگی تمایل شما را برای غذا خوردن افزایش میدهد.
۴- یائسگی
کاهش هورمون استروژن در دوران یائسگی سبب تجمع چربی در اطراف شکم میشود. علائم یائسگی مانند گرگرفتگی، مشکلات خواب و تغییر خلق و خو نیز سبب میشود الگوی غذایی فرد و میزان فعالیت بدنی وی تغییر کند. به طوریکه ممکن است تمایل فرد به مصرف مواد غذایی شیرین افزایش یابد. بنابراین، توصیه میشود در مورد کنترل این علائم با متخصص زنان مشورت نمایید.
۵- بیماری کوشینگ
هورمون کورتیزول به حفظ فشارخون و قند خون در محدوده طبیعی کمک میکند. اما اگر غده آدرنال این هورمون را بیش از مقدار طبیعی تولید کند میزان چربی در اطراف شکم افزایش مییابد. افزایش غیرطبیعی فعالیت غده آدرنال بیماری کوشینگ نامیده میشود. از جراحی، شیمی درمانی، پرتو درمانی و دارو درمانی برای کاهش سطح کورتیزول استفاده میشود.
۶- سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS)
این بیماری با علائمی مانند اختلال قاعدگی، موی زائد، آکنه و رشد کسیت در داخل تخمدانها مشخص میشود. افزایش هورمون مردانه آندروژن میتواند در بروز PCOS نقش داشته باشد. در مبتلایان به این بیماری به علت کاهش حساسیت به انسولین وزن افزایش مییابد.
۷- نارسایی احتقانی قلب
در این بیماری قلب قادر نیست مقدار کافی از خون را پمپ کند. افزایش وزن ناگهانی به علت احتباس مایعات (۵/۱-۱ کیلوگرم در روز یا بیش از ۵ کیلوگرم در هفته) میتواند یکی از علائم این بیماری باشد. سایر علائم این بیماری عبارتند از: تنگی نفس، خستگی و اختلالات شناختی. در صورت افزایش وزن ناگهانی، به خصوص اگر سابقه ابتلا به بیماری قلبی را دارید، به پزشک مراجعه کنید.
۸- ادم
ادم زمانی رخ میدهد که میزان زیادی آب در بدن تجمع مییابد. بیماریهای قلبی، کلیوی، کبدی و ریوی میتوانند در بروز ادم نقش داشته باشند. برای رفع این مشکل باید بیماری زمینهای درمان شود.
۹- آپنه خواب
در مبتلایان به آپنه خواب در زمان خواب راههای هوایی برای چند ثانیه مسدود میشوند. این اختلال با خروپف بلند و احساس خستگی در طی روز همراه است. چاقی در بروز آپنه خواب نقش دارد. از سوی دیگر، آپنه با تاثیر بر کیفیت خواب میتواند سبب شود فرد در طی روز احساس خستگی و خوابآلودگی داشته باشد. این امر به نوبه خود میتواند با اثر بر هورمونهای تنظیم کننده اشتها وزن را افزایش دهد.
۱۰- دیابت
این بیماری به کمک دارو درمانی، تزریق انسولین، رژیم غذایی و ورزش کنترل میشود. انسولین به ذخیره انرژی در بدن کمک میکند. بنابراین، به خصوص در بیمارانی که برای کنترل قند خون خود نیاز به تزریق مقدار زیادی انسولین دارند، احتمال آن که وزن بالا رود وجود دارد.
۱۱- کورتیکواستروئیدها یا کورتونها
این داروها برای درمان آسم، آرتریت و … مورد استفاده قرار میگیرند. دریافت دوز بالا و طولانی مدت این داروها میتواند سبب تحریک حس گرسنگی شود. در نتیجه فرد به اضافه وزن یا چاقی مبتلا میشود.
۱۲- برخی داروها
برخی داروها سبب تحریک حس گرسنگی میشوند. برخی دیگر ممکن است متابولیسم (سوخت و ساز) را کاهش دهند. برخی نیز سبب احتباس مایعات در بدن میشوند. از این داروها میتوان به قرصهای ضدبارداری، داروهای ضدافسردگی، ضدتشنجها و برخی داروهای کنترل کننده فشارخون (بتا- بلوکرها) اشاره کرد.