بسیاری از افراد از یخ برای خنک کردن نوشیدنی‌های خود و یا برطرف کردن خشکی دهان استفاده می‌کنند. اما تمایل همیشگی به مصرف آن می‌تواند سبب آسیب دندان‌ها شده و یا علامت وجود یک بیماری باشد. عواملی که در بروز این تمایل نقش دارند عبارتند از:
• پاگوفاژی
اصطلاح “پاگوفاژی” زمانی به کار می‌رود که فرد مکرراً تمایل به خوردن یخ داشته باشد. این تمایل معمولاً تداوم یافته و اغلب برای بیش از ۱ ماه طول می‌کشد.
پاگوفاژی یک فرم نادر “پیکا” است. پیکا یک اختلال خوردن بوده و اغلب با سایر اختلالات روانی مانند اوتیسم و اسکیزوفرنی همراه است. پیکا سبب تمایل فرد به مصرف غذاهایی می‌شود که فاقد ارزش غذایی هستند. کودکان بیشتر در معرض خطر ابتلا به پیکا هستند. اما پاگوفاژی در کودکان و بزرگسالان مشاهده می‌شود.
• کم خونی فقر آهن
برخی محققان معتقدند بین کم خونی فقر آهن و تمایل به مصرف یخ ارتباط وجود دارد. اما دلیل این ارتباط نامشخص است. در افراد مبتلا به کم خونی تعداد گلبول‌های قرمز سالم در خون ناکافی است. گلبول‌های قرمز خون برای حمل اکسیژن در بدن ضروری هستند.
علائم کم خونی عبارتند از:
۱. خستگی یا فقدان انرژی
2. رنگ‌پریدگی پوست
3. سرگیجه
4. تپش قلب
5. تنگی نفس
6. زبان متورم
7. سرد بودن دست یا پا
در مطالعه‌ای که بر روی افراد مبتلا به کم خونی فقر آهن انجام شد از ۸۱ نفر ۱۳ نفر علائم پاگوفاژی را داشتند. در برخی از این افراد مصرف مکمل آهن به رفع علائم کمک کرد.
محققان معتقدند جویدن یخ سبب افزایش هوشیاری افراد مبتلا به کم خونی می‌شود. به طوریکه سبب افزایش ارسال خون به مغز شده و در نتیجه اکسیژن بیشتری در اختیار مغز قرار می‌گیرد.
• مشکلات عاطفی
برخی مشکلات عاطفی و احساسی سبب جویدن یخ می‌شود. به عنوان مثال، در فرد مبتلا به استرس جویدن آن آرامبخش است.
• مشکلات تغذیه‌ای
اضافه کردن شربت‌های طعم‌دار به تکه‌های یخ متداول است. در حقیقت ممکن است علت مصرف یخ تمایل به مصرف قند باشد.
• کم آبی بدن (دهیدراتاسیون)
کم آبی خفیف بدن می‌تواند سبب تمایل فرد به خوردن یخ شود. زیرا خنک کننده بوده و علاوه بر رفع تشنگی علائم خشکی دهان و لب‌ها را از بین می‌برد. همچنین به کاهش دمای بدن در روزهای گرم کمک می‌کند.
علائم کم آبی خفیف تشنگی و رنگ تیره ادرار است. اگر علائم شدید بوده و با تشنج و یا سرگیجه و گیجی همراه باشد نیاز به درمان اورژانسی وجود دارد.
عوارض و درمان
جویدن یخ با عوارضی همچون آسیب دندان‌ها، چاقی و مشکلات ناشی از آن به علت افزودن قند و … مرتبط است.
درمان این مشکل به علت بروز آن بستگی دارد. پیکا یک اختلال روانی بوده و به کمک ترکیبی از داروهای ضدافسردگی یا ضداضطراب درمان می‌شود. در موارد کم خونی فقر آهن مکمل آهن تجویز می‌شود. در برخی افراد نیز لازم است عوارض ناشی از این تمایل درمان شود. به عنوان مثال، ممکن است برای درمان آسیب دندانی به دندانپزشک مراجعه کنند.
