مدفوع سالم نرم و قهوهای است. بنابراین تغییر رنگ آن، به خصوص زمانی که به صورت اسهال قرمز و یا اسهال خونی باشد، میتواند هشداردهنده بوده و نشانه بیماری باشد.
یکی از علل رنگ قرمز مدفوع میتواند دیسانتری (اسهال خونی) به علت وجود انگل و در نتیجه بروز عفونت شدید، التهاب در روده و خونریزی باشد. سایر علل مشاهده این وضعیت عبارتند از: ۱) مصرف مواد غذایی قرمز مانند چغندر، گوجهفرنگی و سس گوجهفرنگی، ۲) خونریزی دستگاه گوارش در مبتلایان به پولیپ روده بزرگ، بیماری التهابی روده (IBD) و سرطان معده، ۳) هموروئید یا بواسیر، ۴) عوارض جانبی ناشی از مصرف برخی داروها مانند آنتیبیوتیکهای مایع و ۵) وجود خراش در ناحیه مقعد که فیشر آنال نامیده میشود.
تمیز کردن محل آمادهسازی غذا، پخت کامل مواد غذایی، استفاده از آب آشامیدنی تمیز، عدم استفاده از آب دریاچهها یا رودخانهها برای آشامیدن و شستن دستها با آب و صابون از بروز اسهال خونی که بر اثر دیسانتری یا عفونت ایجاد میشود، پیشگیری مینماید.
اسهال خونی میتواند علامت یک اورژانس پزشکی باشد. بنابراین فرد باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کند. اهمیت این موضوع به خصوص زمانی که اسهال با لرز، غش، تب بالا، استفراغ و درد همراه باشد، بیشتر است.
سایر علل تغییر رنگ مدفوع عبارتند از:
۱. رنگ سیاه میتواند نشانه خونریزی دستگاه گوارش باشد. اسهال سیاه در برخی مواقع نشانه خونریزی دستگاه گوارش فوقانی است. زیرا با خونریزی قسمت فوقانی دستگاه گوارش زمان بیشتری طول میکشد که خون از مجرای گوارشی عبور کند. بنابراین رنگ آن تیرهتر میشود. برخی مواد غذایی مانند شیرینبیان و یا مصرف زیاد آب انگور نیز میتواند سبب سیاه شدن مدفوع شود.
2. وجود صفرا در مدفوع سبب ایجاد رنگ سبز در آن میشود. دریافت مکمل آهن نیز میتواند در ایجاد رنگ سبز تیره نقش داشته باشد.
3. مصرف برخی آنتیاسیدهای حاوی هیدروکسید آلومینیوم سبب رنگپریدگی مدفوع میشود. همچنین این تغییر میتواند نشان دهنده وجود سنگ در مجرای صفراوی باشد. اگر همزمان ادرار نیز تیره باشد علامت دیگری است که نشان میدهد علت بروز این تغییرات وجود مشکلاتی در کبد و یا کیسه صفرا است.
4. مدفوع چرب و زرد میتواند نشانه وجود عفونت و یا سوءجذب مواد غذایی (به عنوان مثال در بیماری سلیاک) باشد.