در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ توانایی بدن برای استفاده از هورمون انسولین کم شده و قند خون افزایش می‌یابد. یکی از علل مهم ابتلا به این بیماری اضافه وزن است. بنابراین، درمان چاقی در مبتلایان به دیابت نقش مهمی در کنترل این بیماری دارد.
کاهش وزن و دیابت:
نتایج مطالعه منتشر شده در مجله Diabetologia که به بررسی ارتباط کاهش وزن و دیابت پرداخته بود نشان داد کاهش کالری دریافتی به مدت ۸ هفته و کاهش وزن از این طریق سبب بهبود عملکرد سلول‌های بتای پانکراس می‌شود. این سلول‌ها ذخیره و ترشح هورمون انسولین را انجام می‌دهند.
به اعتقاد محققان بسیاری از بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ از اهمیت کاهش وزن و تاثیر شگفت‌انگیز آن در کنترل قند خون و بهبود سلامت عمومی بدن آگاه نیستند.
ابتلا به دیابت نوع ۲، به خصوص زمانی که در سنین جوانی رخ دهد، می‌تواند با بروز عوارض شدید همراه باشد. اگر این بیماران علاوه بر مصرف داروهای تجویز شده به کاهش وزن اقدام کنند در کنترل بیماری خود موفقیت بیشتری کسب خواهند کرد.
اگرچه درمان چاقی در ابتدا ساده به نظر می‌رسد، اما حفظ وزن کاهش یافته ممکن است دشوار باشد. همچنین اگر فرد بعد از کم کردن وزن خود به سبک زندگی نادرستی که در گذشته داشته برگردد مجدداً قند خون وی افزایش پیدا می‌کند.
معمولاً زمانی که فرد برای اولین بار متوجه ابتلای خود به این بیماری می‌شود شروع به ورزش کردن و محدود کردن رژیم غذایی خود می‌کند. به همین علت وزن کم کرده و قند خون‌اش تا میزان طبیعی کاهش می‌یابد. اما بعد از چند هفته اغلب افراد به عادات گذشته خود برگشته و قند خون نیز مجدداً بالا می‌رود.
درمان چاقی در مبتلایان به دیابت نوع ۲:
کاهش وزن آرزوی بسیاری از افراد است. اما درمان چاقی در مبتلایان به دیابت از اهمیت بیشتری برخوردار است. زیرا وجود چربی اضافی در بدن سبب افزایش مقاومت به انسولین شده و کنترل قند خون را با مشکل روبرو می‌کند.
طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO) 90 درصد مبتلایان به دیابت نوع ۲ به اضافه وزن یا چاقی مبتلا هستند. تحقیقات نشان داده هر چقدر مدت زمان ابتلای فرد به اضافه وزن یا چاقی بیشتر باشد خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ نیز به همان میزان بیشتر می‌شود. نکاتی که می‌تواند به درمان چاقی در مبتلایان به دیابت کمک کند عبارتند از:
۱- داشتن فعالیت بدنی
ورزش به درمان اضافه وزن و چاقی کمک می‌کند. مطالعات نشان داده افرادی که در کنار رژیم غذایی کم کالری فعالیت بدنی خود را افزایش می‌دهند در مقایسه با افرادی که فقط رژیم می‌گیرند وزن بیشتری از دست می‌دهند.
در مطالعه‌ای که بر روی ۱۰ هزار زن و مرد انجام شد فقط ۱۰ درصد شرکت کنندگان بدون داشتن فعالیت بدنی موفق به کاهش وزن و حفظ وزن کاهش یافته شدند.
۲- مصرف صبحانه
تحقیقات مختلف نشان داده بهترین رژیم غذایی برای مبتلایان به دیابت رژیمی است که در آن وعده صبحانه در نظر گرفته شده باشد.
حذف وعده صبحانه سبب می‌شود در وعده‌های غذایی بعدی پرخوری کنید. پرخوری روند کاهش وزن را مختل کرده و می‌تواند سبب افزایش قند خون شود. تحقیقات نشان داده مصرف صبحانه با کاهش وزن مطلوب‌تر مرتبط است.
۳- کاهش کالری دریافتی
میزان کالری مورد نیاز افراد مبتلا به دیابت به سن، جنسیت و میزان فعالیت بدنی بستگی دارد. معمولاً در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ میزان کالری مورد نیاز روزانه برای زنان ۱۲۰۰ تا ۱۸۰۰ کیلوکالری و برای مردان ۱۴۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلوکالری است.
۴- افزایش مصرف فیبر
نتایج مطالعات در مورد ارتباط کاهش وزن و دیابت نشان می‌دهد فیبر موجود در میوه، سبزی، حبوبات و غلات کامل به کنترل قند خون و کاهش وزن کمک می‌کند. تحقیقات نشان داده افزایش مصرف فیبر می‌تواند از بالا رفتن وزن جلوگیری کند.
میزان نیاز زنان و مردان ۳۱ تا ۵۰ ساله به فیبر به ترتیب ۲۵ و ۳۱ گرم در روز است. با افزایش سن نیاز به فیبر کاهش می‌یابد. به طوریکه میزان مورد نیاز برای زنان و مردان بالای ۵۰ سال به ترتیب حداقل ۲۲ و ۲۸ گرم در روز برآورد می‌شود. متاسفانه میزان فیبر موجود در رژیم غذایی اغلب افراد کمتر از مقادیر توصیه شده است.
۵- کاهش حجم وعده‌های غذایی
تحقیقات نشان داده برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ افزایش تعداد وعده‌های غذایی روزانه و کاهش حجم هر وعده مطلوب‌تر است.
وعده‌های غذایی حجیم سبب افزایش قند خون می‌شوند. در حالی که کاهش حجم وعده غذایی به کاهش قند خون بعد از صرف غذا کمک می‌کند. علاوه براین، افزایش تعداد وعده‌های غذایی احساس گرسنگی را در طی روز کاهش می‌دهد.
سخن آخر در مورد کاهش وزن و دیابت:
نیازی نیست افراد مبتلا به دیابت به طور ناگهانی سبک زندگی خود را تغییر دهند. به این افراد توصیه می‌شود اهداف کوچک و واقعی برای خود در نظر بگیرند.
به عنوان مثال، فعالیت بدنی خود را از ۴ بار پیاده‌روی در هفته آغاز کنند. مصرف غذاهای پرکالری، پرچرب و شیرین مانند شیرینی‌جات و دسر را نیز به آخر هفته‌ها محدود کنند. بعد از اینکه موفق شدند به اهداف مذکور دست یابند و سبک زندگی خود را تا حدی اصلاح کنند سپس اهداف دیگری را در نظر بگیرند.
