زردچوبه در پیشگیری و درمان دیابت نوع ۲ موثر است؟

زردچوبه مدت ها است که جزء اصلی غذاهای آسیایی به شمار می رود. در سال های اخیر این ادویه به علت خواص درمانی که دارد از شهرت جهانی برخوردار شده است.
برخی شواهد که در مجله Foods منتشر شده نشان می دهد که مصرف زردچوبه می تواند برای سلامتی مفید باشد. نتایج این مطالعه نشان داد که چگونه این ادویه می تواند به درمان برخی از بیماری ها مانند آلزایمر، بیماری قلبی، افسردگی، ام اس (MS) و حتی دیابت نوع ۲ کمک کند. علیرغم وجود این شواهد، باید قبل از این که از زردچوبه برای پیشگیری از بیماری ها یا درمان آن ها استفاده شود مطالعات بیشتری انجام شود.

ارتباط خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی زردچوبه با سلامتی

ماده اصلی موجود در این ادویه “کورکومین” نامیده می شود. خواص کورکومین در بسیاری از مطالعات مورد بررسی قرار گرفته است. این ماده دارای خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است.
با توجه به مطالعه ای که سال ۲۰۱۵ میلادی در مجله Indian Journal of Clinical Biochemistry منتشر شد مشخص گردید که آنتی اکسیدان ها می توانند رادیکال های آزاد را از بین ببرند. استعمال سیگار، نوشیدن الکل، مصرف غذاهای سرخ شده، مواجهه با هوای آلوده و آفت کش ها و … در تولید رادیکال های آزاد نقش دارند.
افزایش رادیکال های آزاد در بروز بسیاری از بیماری ها، از جمله دیابت، نقش دارد. آنتی اکسیدان ها با رادیکال های آزاد مقابله کرده و از بروز بیماری های مختلف پیشگیری می کنند.
التهاب واکنش طبیعی است که بدن برای مقابله با جراحت ها از خود نشان می دهد. اما اگر میزان التهاب بیش از حد افزایش یابد می تواند در بروز بسیاری از بیماری ها، از بیماری های خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید (روماتیسم) گرفته تا مشکلات متابولیکی و … نقش داشته باشد. این امر نشان می دهد که چرا عواملی که می توانند التهاب را کاهش دهند همواره مورد توجه پژوهشگران بوده اند.

زردچوبه در کنار دارو درمانی، رژیم غذایی سالم و ورزش به کنترل قند خون کمک می کند.

دیابت نوع ۲ با التهاب و استرس اکسیداتیو در ارتباط است. احتمالاً استرس اکسیداتیو تا حدودی در بروز “مقاومت به انسولین” نقش دارد. مقاومت به انسولین یکی از مشخصه های دیابت نوع ۲ است که سبب می شود کارآیی بدن برای استفاده از هورمون انسولین کاهش یافته و قند خون افزایش پیدا کند.
با توجه به خصوصیات ضد التهابی و آنتی اکسیدانی زردچوبه به نظر می رسد که مکمل آن بتواند به کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کمک کند. همچنین این بیماران می توانند از آن به شکل ادویه برای تهیه غذاهای خود استفاده کنند.
نتایج مطالعاتی که بر روی موش های آزمایشگاهی انجام شده نشان می دهد که کورکومین می تواند به کاهش HbA1C، افزایش حساسیت به انسولین و کاهش قند خون ناشتا کمک کند. HbA1C که از طریق آزمایش خون مشخص می گردد میانگین قند خون بیمار را طی ۲ تا ۳ ماه گذشته نشان می دهد.
تعداد مطالعاتی که تاثیر کورکومین را بر روی انسان ها بررسی کرده اند محدود است. مطالعه ای که سال ۲۰۱۵ در مجله Indian Journal of Clinical Biochemistry منتشر شد نشان داد در افرادی که علاوه بر دریافت داروی ضد دیابت گلوکوفاژ (متفورمین) از زردچوبه استفاده می کنند قند خون، التهاب و استرس اکسیداتیو کمتر است.
مطالعه دیگری سال ۲۰۱۲ میلادی در مجلهDiabetes Care منتشر شد. در این مطالعه دریافت مکمل ۲۵۰ میلی گرمی کورکومین به صورت روزانه سرعت پیشرفت پردیابت (پیش دیابت) و ابتلای فرد به دیابت نوع ۲ را کاهش می داد.

در مطالعه فوق ۲۴۰ نفر به مدت ۹ ماه مورد مطالعه قرار گرفتند. در این مدت حدود ۱۶ درصد افرادی که پلاسبو (دارونما) دریافت کرده بودند به دیابت نوع ۲ مبتلا شدند. اما در گروه دریافت کننده مکمل کورکومین هیچ کدام از شرکت کنندگان به این بیماری مبتلا نشدند.
نتایج مطالعه دیگری نشان داد که کورکومین عملکرد سلول های بتای پانکراس (لوزالمعده) را بهبود می دهد. این سلول ها مسئول تولید هورمون انسولین در بدن هستند.
انسولین به ورود گلوکز (قند) به سلول های بدن کمک می کند. در مبتلایان به دیابت نوع ۲ حساسیت سلول ها به انسولین کاهش می یابد. در نتیجه به تدریج قند خون افزایش می یابد. در این شرایط فعالیت پانکراس افزایش می یابد تا با تولید بیشتر انسولین بر مقاومت به انسولین ایجاد شده غلبه کرده و قند خون را کاهش دهد. اما به تدریج عملکرد پانکراس مختل شده و تولید انسولین کاهش پیدا می کند.
علیرغم وجود شواهد فوق، محققان به این نکته اشاره می کنند که اگر شما سبک زندگی ناسالمی داشته باشید مصرف زردچوبه یا مکمل کورکومین به تنهایی نمی تواند به کنترل قند خون شما کمک کند.

نکاتی در مورد دریافت مکمل زردچوبه (مکمل کورکومین) توسط مبتلایان به دیابت نوع ۲

اگر به دیابت نوع ۲ مبتلا هستید از مصرف خودسرانه مکمل زردچوبه (یا هر مکمل دیگری) خودداری کنید. این موضوع به خصوص زمانی که برای درمان دیابت دارو مصرف می کنید از اهمیت بیشتری برخوردار است. زیرا برخی از مکمل ها ممکن است با داروهای مصرفی شما تداخل داشته باشند.