منظور از غذاهای فرآوری شده محصولات غذایی است که در تهیه آن ها از روش های صنعتی استفاده شده است. این دسته از مواد غذایی حاوی مقادیر زیادی کالری، چربی، قند یا نمک هستند. همچنین معمولاً فاقد فیبر هستند. بنابراین، مصرف زیاد آن ها خطر ابتلا به بیماری های مختلف را افزایش می دهد.
چرا مصرف غذاهای فرآوری شده طول عمر را کاهش می دهد؟
افزایش شیوع چاقی و دیابت سبب شده که تحقیقات زیادی در مورد نقش تغذیه در این رابطه انجام شود. به طوری که می دانیم مصرف زیاد قند و چربی تاثیر زیادی بر روی اندام های مختلف بدن دارد.
اخیراً گروهی از محققان فرانسوی به بررسی تاثیر مصرف غذاهای فرآوری شده بر سلامت انسان و طول عمر وی پرداختند. نتایج این مطالعه بزرگ نشان داد مصرف زیاد غذاهای فرآوری شده، مانند نوشیدنی های شیرین و غذاهای آماده، خطر مرگ و میر ناشی از علل مختلف را افزایش می دهد.
اگرچه محققان در گذشته ارتباط مصرف غذاهای فرآوری شده را با بروز بیماری های مختلف بررسی کرده اند، اما هیچ کدام تاثیر مصرف آن ها را بر میزان مرگ و میر مورد مطالعه قرار نداده اند.
در این مطالعه که نتایج آن در مجلهJAMA Internal Medicine منتشر شد بیش از ۴۴ هزار نفر که حداقل ۴۵ سال سن داشتند به مدت حدود ۷ سال مورد پیگیری قرار گرفتند. تمام شرکت کنندگان پرسشنامه ای را در مورد دریافت های غذایی، سبک زندگی، قد، وزن، میزان فعالیت بدنی و وضعیت اقتصادی و اجتماعی تکمیل کردند.
نتایج نشان داد مصرف زیاد غذاهای فرآوری شده با سن کمتر، درآمد کمتر، تحصیلات کمتر، تنها زندگی کردن، بی تحرک بودن و داشتن شاخص توده بدنی (BMI) بالا مرتبط است. مصرف زیاد این دسته از مواد غذایی با افزایش مرگ و میر و کاهش طول عمر همراه بود. به ازای هر ۱۰ درصد افزایش مصرف غذاهای فرآوری شده خطر مرگ و میر ۱۴ درصد بیشتر می شد.
محققان معتقدند وجود مقادیر زیاد نمک، چربی، قند و افزودنی های مصنوعی و کمبود فیبر در این مواد غذایی علت افزایش خطر مرگ و میر به دنبال مصرف زیاد آن ها است.
دانستنی هایی در مورد غذاهای فرآوری شده:
تهیه غذاهای فرآوری شده به روش های مختلفی مانند کنسرو کردن، خشک کردن و … انجام می شود. اگرچه غذاهای فرآوری شده خوش طعم هستند اما معمولاً در روند تولید آن ها از انواع مواد نگهدارنده و مواد شیمیایی استفاده می شود. از طرفی، این مواد غذایی فاقد ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن هستند.
استفاده از برخی مواد افزودنی در تهیه غذاها تائید شده است، اما تعدادی از تحقیقات نشان داده اند که افزودنی هایی مانند نیتریت سدیم و تیتانیوم دی اکسید می توانند در بروز سرطان نقش داشته باشند.
باید به این نکته اشاره کرد که تمام غذاهای فرآوری شده مضر نیستند. گاهی اوقات برای افزایش ایمنی نیاز است از این روش ها استفاده شود. به عنوان مثال، برای آن که باکتری های شیر از بین برود از روش پاستوریزه کردن استفاده می شود.
غذاهای فرآوری شده ناسالم معمولاً حاوی مقدار زیادی نمک، قند و چربی هستند. در نتیجه مصرف این نوع مواد غذایی سبب می شود افراد کالری بیشتری دریافت کرده و به تدریج به اضافه وزن و عوارض چاقی مبتلا شوند. تحقیقات نشان داده که مصرف گوشت های فرآوری شده مانند سوسیس و … احتمال ابتلا به سرطان و بیماری قلبی را افزایش می دهد.
نتایج یک مطالعه که بر روی مردان سوئدی انجام شده نشان داد در افرادی روزانه بیش از ۷۵ گرم گوشت قرمز فرآوری شده مصرف می کردند در مقایسه با افرادی که کمتر از ۲۵ گرم در روز از این مواد غذایی استفاده می کردند احتمال ابتلا به نارسای قلبی ۲۸ درصد بیشتر بود. به ازای مصرف هر ۵۰ گرم افزایش مصرف گوشت های فرآوری شده احتمال بروز نارسایی قلبی ۸ درصد و مرگ ناشی از آن ۳۸ درصد افزایش پیدا می کرد.
در مطالعه دیگری که بر روی ۱۰۵ هزار فرد میانسال انجام شد مشاهده گردید که به ازای هر ۱۰ درصد افزایش مصرف غذاهای فرآوری شده احتمال ابتلا به سرطان ۱۲ درصد بیشتر می شود. آمارها نشان می دهد که ۴۲ درصد از موارد ابتلا به سرطان قابل پیشگیری هستند. تغذیه نامناسب در ۱۸ درصد موارد ابتلا به این بیماری نقش دارد.
مصرف غذاهای فرآوری شده می تواند با اثری که بر روده دارد جمعیت باکتری های مفید روده را کاهش دهد. در نتیجه احتمال ابتلا به بیماری های مختلف از جمله مشکلات گوارشی افزایش می یابد. زیاده روی در مصرف این مواد غذایی میزان التهاب بدن را افزایش می دهد. به همین دلیل با گذشت زمان زمینه برای ابتلا به آرتریت روماتوئید (روماتیسم)، انواع سرطان و … فراهم می شود.
منبع:
Laure Schnabel et al. JAMA Internal Medicine 2019.
