به مجموعه ای از سرطان ها که در حفره دهان رخ می دهد “سرطان دهان” گفته می شود. این سرطان در بافت های مختلف دهان مشاهده می شود. اما اغلب سرطان های حفره دهان را سرطان سلول های سنگفرشی یا لایه سطحی مخاط تشکیل می دهد.
سرطان دهان بیشتر در افراد بالای ۴۰ سال مشاهده می شود. شیوع این بیماری در مردان در مقایسه با زنان بیشتر است. حدود ۸۰ درصد افراد مبتلا به سرطان دهان افراد سیگاری هستند.
چگونه از سرطان دهان پیشگیری کنید؟
۱- مصرف میوه ها و سبزیجات را افزایش دهید.
کمبود مواد مغذی می تواند از طریق ایجاد تغییراتی در دهان احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهد. ویتامین ها و آنتی اکسیدان های موجود در میوه ها و سبزیجات با تقویت سیستم ایمنی بدن از بروز سرطان پیشگیری می کنند. سعی کنید هر روز حداقل ۵ واحد از انواع میوه ها و سبزیجات استفاده کنید.
۲- به شیوه آماده سازی و پخت مواد غذایی توجه کنید.
برای آن که از تمام خواص میوه ها و سبزیجات بهره مند شوید گاهی اوقات آن ها را به صورت خام مصرف کنید. اگر می خواهید از این مواد غذایی به صورت پخته شده استفاده کنید زمان پخت را کاهش داده و بلافاصله بعد از این که کمی نرم شدند آن ها را از روی حرارت بردارید. به جای سرخ کردن سبزیجات آن ها را به صورت بخارپز شده مصرف کنید.
۳- در معرض نور مستقیم خورشید قرار نگیرید.
اگر به مدت طولانی در معرض نور خورشید قرار بگیرید نه تنها احتمال ابتلا به سرطان پوست در شما افزایش می یابد، بلکه سلامت لب ها نیز در معرض خطر قرار خواهد گرفت.
تا حد امکان سعی کنید از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید اجتناب کنید. هنگامی که از ساختمان خارج می شوید از کلاه لبه دار، کرم ضد آفتاب و بالم لب استفاده کنید.
۴- از نوشیدن الکل خودداری کنید.
الکل می تواند از طرق مختلف با تحریک بافت دهان احتمال ابتلا به سرطان دهان را افزایش دهد. در افرادی که هم الکل می نوشند و هم سیگار می کشند احتمال ابتلا به سرطان دهان بسیار بالا است.
۵- به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید.
کار دندانپزشک فقط رفع پوسیدگی های دندان نیست. دندانپزشک تمام قسمت های دهان را بررسی کرده و می تواند علائم اولیه ابتلا به سرطان دهان را شناسایی کند. هر چقدر سرطان زودتر تشخیص داده شود درمان آن آسان تر خواهد بود. شما باید حداقل یک بار در سال توسط دندانپزشک معاینه شوید.
۶- یک بار در ماه دهان تان را بررسی کنید.
علاوه بر اینکه باید سالانه به دندانپزشک مراجعه کنید خود شما نیز باید یک بار در ماه دهان خود را از نظر وجود علائم مختلف بررسی کنید.
مقابل آینه بایستید و تمام قسمت های دهان، لثه ها، زبان و لب های خود را نگاه کنید. در صورت مشاهده زخم یا هر نوع لکه قرمز یا سفید که بیش از ۳ هفته است در دهان شما وجود دارد یا هر نوع علامت غیرطبیعی دیگر به دندانپزشک مراجعه کنید.
۷- سیگار نکشید.
ترک سیگار بهترین اقدامی است که می توانید برای پیشگیری از سرطان دهان انجام دهید. هر چقدر مدت زمانی که سیگار می کشید بیشتر باشد احتمال ابتلا به سرطان دهان نیز بالاتر خواهد بود. اگر در حال حاضر به سرطان مبتلا هستید ترک سیگار اثربخشی درمان ها را افزایش و احتمال عود مجدد بیماری را کاهش می دهد.
۸- در معرض دود سیگار دیگران قرار نگیرید.
اگر سیگار نمی کشید از قرار گرفتن در معرض دود دست دوم خودداری کنید. اگر مدت زمان طولانی در کنار افراد سیگاری قرار بگیرید شانس ابتلا به سرطان دهان در شما افزایش می یابد. هر چقدر بیشتر در معرض دود سیگار دیگران قرار داشته باشید بیشتر احتمال دارد که به سرطان مبتلا شوید.
آیا استفاده از مسواک و نخ دندان در پیشگیری از سرطان دهان موثر است؟
حداقل ۲ بار در روز مسواک بزنید و یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید. استفاده از مسواک و نخ دندان برای حفظ سلامت دهان ضروری است. نتایج یک مطالعه نشان داد حفظ بهداشت دهان و دندان احتمال ابتلا به سرطان دهان را کاهش می دهد. برای تائید نتایج این مطالعه باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
آیا استفاده از دهان شویه ها مضر است؟
تعدادی از مطالعات نشان داده اند که استفاده از دهان شویه هایی که مقدار زیادی الکل دارند می تواند احتمال ابتلا به سرطان دهان را افزایش دهد. البته کسب اطمینان در مورد این مسئله کمی دشوار است. زیرا معمولاً افرادی که از الکل و سیگار استفاده می کنند تمایل بیشتری برای استفاده از این دهان شویه ها دارند.
طبق گفته انجمن دندانپزشکان آمریکا دهان شویه ها می توانند برای افراد بالای ۶ سال مفید باشند. اگر می خواهید از دهان شویه ها استفاده کنید انواع مجاز و استاندارد آن ها را تهیه کنید.
