در حال حاضر شواهد علمی کمی در مورد ارتباط بین رژیم غذایی و سلامت روان وجود دارد. با این وجود نمی توان تاثیر انتخاب های غذایی را بر این موضوع نادیده گرفت.
تاثیر رژیم غذایی نامناسب بر سلامت روان:
نتایج یک مطالعه جدید که در مجله International Journal of Food Sciences and Nutrition منتشر شده نشان می دهد اختلال در سلامت روان با کیفیت پایین رژیم غذایی مرتبط است. در این مطالعه مشخص شد در بزرگسالانی که مقادیر بیشتری غذاهای ناسالم مصرف می کردند در مقایسه با کسانی که رژیم غذایی سالم تری داشتند احتمال بروز علائم متوسط یا شدید مشکلات روانی بیشتر است.
این نتایج از یافته های سایر مطالعات که نشان داده بودند بین بیماری های روانی و رژیم غذایی ناسالم ارتباط وجود دارد، حمایت می کند. به عنوان مثال، مشاهده شده مصرف بیشتر قند و شکر با اختلال دو قطبی و مصرف زیاد غذاهای سرخ شده و غلات تصفیه شده (بدون سبوس) با بروز افسردگی مرتبط است.
در این مطالعه اطلاعات مربوط به بیش از ۲۴۰ هزار نفر جمع آوری شد. نتایج نشان داد ۱۷ درصد بزرگسالان از مشکلات روحی و روانی رنج می برند. شدت این مشکلات در ۱۳/۲۳ درصد افراد متوسط و در ۳/۷ درصد آن ها شدید بود. نتایج این مطالعه نشان می دهد در افرادی که به بیماری های روحی و روانی مبتلا هستند باید به کیفیت رژیم غذایی توجه ویژه ای شود.
ارتبار رژیم غذایی با بیماری های روحی و روانی:
امروزه مشخص شده غذاهایی که می خوریم نه تنها بر جسم بلکه بر روان ما نیز تاثیرگذار هستند. مصرف غذاهای سالم مانند غلات کامل و سبوس دار، سبزیجات، میوه ها، حبوبات (عدس، لوبیا و …)، ماهی، مغزهای خوراکی و روغن زیتون و کاهش مصرف غذاهای ناسالم مانند غذاهای پرچرب، شیرین و فست فودها با تاثیری که بر روی مغز دارد می تواند به حفظ سلامت روان و پیشگیری از بیماری های روحی و روانی موثر باشد.
تغذیه سالم سبب می شود حجم هیپوکامپ افزایش یابد. هیپوکامپ بخش مهمی از مغز است که در یادگیری، حافظه و سلامت روان نقش دارد.
در افرادی که از یک رژیم غذایی سالم پیروی می کنند احتمال بروز افسردگی به طور قابل توجهی کمتر است. اما زیاده روی در مصرف غذاها و نوشیدنی های شیرین، غذاهای فرآوری شده و غذاهای سرخ شده احتمال ابتلا به این بیماری را تقریباً ۶۰ درصد افزایش می دهد.
امگا ۳ که یک اسید چرب با چند پیوند دوگانه است در ماهی، مغزهای خوراکی، دانه بزرک و … یافت می شود. فولات (ویتامین B9) در سبزیجات برگ سبز، غلات کامل و حبوبات وجود دارد. هم امگا ۳ و هم فولات شانس ابتلا به افسردگی را کاهش می دهند.
در سال ۲۰۱۴ میلادی محققان با انجام مطالعه ای نشان دادند افزایش مصرف میوه ها و سبزیجات سبب افزایش احساس رضایت و خوشنودی در فرد می شود. همچنین مشخص شده که رژیم غذایی مدیترانه ای که سرشار از حبوبات، غلات کامل، میوه ها، سبزیجات و ماهی است می تواند با بروز افسردگی مقابله کند.
پروبیوتیک ها باکتری های مفید موجود در روده و غذاهایی مانند ماست و کفیر هستند. سلامت روان در افرادی که پروبیوتیک مصرف می کنند وضعیت بهتری داشته و این افراد اضطراب و استرس کمتری را تجربه می کنند. نتایج یک مطالعه نشان داد باکتری های موجود در ماست التهاب بدن را کاهش می دهد. گفته می شود که التهاب مزمن تا حدودی در بروز مشکلاتی مانند استرس، افسردگی و اضطراب نقش دارد.
تحقیقات انجام شده بر روی دانش آموزان نشان می دهد مصرف شکلات تلخ خلق و خو را بهبود داده و به کاهش علائم افسردگی کمک می کند. زیرا فلاونوئیدهای موجود در شکلات التهاب سلول های عصبی را کاهش داده و مانع مرگ سلول های مغزی می شوند.
حتی مصرف برخی ادویه ها نیز می تواند برای حفظ سلامت روان مفید باشد. یکی از این ادویه های مفید زردچوبه است که حاوی ترکیبی به نام کورکومین می باشد. کورکومین خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی داشته و به همین علت می تواند به کاهش علائم اضطراب کمک کند.
اختلال دو قطبی بیماری روانی دیگری است که با رژیم غذایی مرتبط است. محققان با انجام تحقیقاتی نشان دادند که منیزیم می تواند علائم مانیا یا شیدایی را در این بیماران کاهش دهد. این بیماران احتمالاً از مصرف غذاهای حاوی اسید چرب امگا ۳ نیز سود خواهند برد. با این حال، لازم است در مورد ارتباط بین تغذیه با اختلال دو قطبی تحقیقات بیشتری انجام شود.
منبع:
Jim E. Banta et al. International Journal of Food Sciences and Nutrition 2019.
