علائم کم آبی بدن را بشناسید.

هر موجود زنده ای برای ادامه حیات خود به آب نیاز دارد. مایعات بدن از طریق ادرار، تعریق، استفراغ و اسهال از دست می رود. اگر آب از دست رفته جایگزین نشود حیات به خطر می افتد. حس تشنگی یکی از واضح ترین علائم کم آبی بدن است.

کم آب شدن بدن نه تنها به معنای کاهش میزان مایعات بدن است، بلکه نشان دهنده آن است که شما الکترولیت (نمک و پتاسیم) از دست داده اید. الکترولیت ها در اغلب عملکردهای بدن دارای نقش هستند.

ابتلا به برخی بیماری ها مانند دیابت می تواند احتمال کم آب شدن بدن را افزایش دهد. اگر شما به علت گرمای هوا یا ورزش کردن تعریق زیادی داشته باشید، به دلایل مختلف به اسهال یا تکرر ادرار مبتلا باشید باید مراقب میزان مایعاتی که دریافت می کنید، باشید.

افراد ناتوان یا بیمار، افراد بسیار کم سن یا افراد سالمند و ورزشکاران ممکن است نتوانند آب مورد نیاز بدن خود را تامین کرده و به علائم کم آبی بدن مبتلا شوند.

به گفته سازمان جهانی بهداشت (WHO) کم آبی شدید بدن زمانی رخ می دهد که شما بیش از ۱۰ درصد مایعات خود را از دست بدهید. کم آبی شدید می تواند کشنده بوده و نیاز به درمان اورژانسی داشته باشد. کاهش شدید حجم خون در این شرایط سبب بروز تشنج، نامنظم شدن ضربان قلب و شوک می شود.

بروز کم آبی شدید نادر است. در اغلب موارد می توان به سادگی آب مورد نیاز بدن را تامین و از بروز علائم کم آبی بدن پیشگیری کرد. شما می توانید ۳ تا ۴ درصد آب بدن خود را بدون بروز هیچ علائم واضحی از دست بدهید. اگر این میزان به ۵ تا ۶ درصد برسد علائم کم آبی خفیف ظاهر می شود. این علائم می تواند تشنگی، خستگی، سرگیجه و یبوست باشد.

علائم کم آبی بدن همیشه تا این حد واضح نیستند. در اینجا به برخی از علائم شگفت انگیز ناشی از کم آبی بدن اشاره خواهیم کرد.

بزاق دارای خاصیت ضد باکتریایی است. کم آبی بدن از تولید کافی بزاق  جلوگیری می کند. اگر بزاق کافی تولید نشود رشد باکتری ها در دهان افزایش می یابد. تنفس بد بو یکی از عوارض جانبی ناشی از رشد زیاد باکتری ها است.

کم آبی بدن می تواند سبب خشکی پوست و قرمز شدن آن شود.

هنگامی که بدن آب از دست می دهد نمی تواند خودش را خنک کند. در این هنگام کرامپ عضلانی رخ می دهد. این مشکل به خصوص زمانی رخ می دهد که در هوای گرم ورزش کنید.

حتی کم آبی خفیف می تواند سبب سر درد و شروع میگرن شود. اگرچه عوامل متعددی می توانند در بروز سر درد نقش داشته باشند اما نوشیدن آب کافی در طی روز می تواند یک راه حل ساده برای تسکین درد باشد.

اگر احساس تشنگی می کنید بدن شما کم آب شده است. اما لزوماً نداشتن حس تشنگی به معنای کم آب نبودن بدن نیست. شما می توانید با استفاده از تست های زیر بدن خود را از نظر کم آب بودن بررسی کنید:

• با استفاده از دو انگشت خود پوست پشت دست را نیشگون گرفته و اجازه دهید پوست به حالت اولیه برگردد. پوست باید طی کمتر از ۲ ثانیه به حالت طبیعی خود بازگردد. اگر این زمان طولانی تر شود ممکن است یکی ازعلائم کم آبی بدن باشد.

• اگر بدن شما کم آب نشده باشد ادرار باید شفاف و زرد کم رنگ باشد. ادرار زرد تیره یا نارنجی رنگ می تواند بیانگر کم آبی بدن باشد.

افراد سالمند به دلایل مختلف بیش از سایرین در معرض ابتلا به کم آبی قرار دارند. برخی افراد سالمند به علت مصرف طولانی مدت داروهایی مانند دیورتیک ها (ادرار آورها)، کاهش حس تشنگی، ناتوانی جسمی یا فراموشی به کم آبی مبتلا می شوند. در طولانی مدت کم آبی بدن در سالمندان به گیجی، افت فشارخون، سرگیجه و یبوست منجر می شود.

اگر یکی از نزدیکان شما فرد سالمندی دارای محدودیت های حرکتی یا دمانس (زوال عقل) است از مصرف کافی آب توسط وی اطمینان حاصل کنید و وجود علائم کم آبی را در او بررسی کنید.

میزان آب مورد نیاز بدن به سن، جنسیت، باردار یا شیرده بودن و سلامتی کلی بدن بستگی دارد. در یک دستورالعمل که سال ۲۰۰۴ میلادی منتشر شد میزان مایعات مورد نیاز زنان و مردان به ترتیب ۲/۷ و ۳/۷ لیتر در روز عنوان شده است. مقدار توصیه شده باید از طریق مصرف مایعات مختلف و غذاهای حاوی آب تامین شود.

• همیشه یک بطری آب همراه خود داشته باشید. این کار باعث می شود بدون آن که متوجه شوید میزان آب مصرفی شما افزایش یابد.

• اگر تمایلی به نوشیدن آب ساده ندارید آن را با کمی آب لیموترش تازه و یا کمی آب میوه طبیعی طعم دار کنید.

• همزمان با مصرف غذاهایی که به طور طبیعی آب بسیار کمی دارند (مانند بیسکوئیت، چیپس و …) از سایر غذاهای که حاوی آب هستند مانند سبزیجات، میوه ها و لبنیات استفاده کنید.

• مصرف میوه و سبزی را افزایش دهید. میوه ها و سبزیجات حاوی آب، فیبر و انواع ویتامین و مواد معدنی هستند. بیشتر وزن برخی از میوه ها و سبزیجات مانند طالبی، هندوانه، خیار، کرفس، کاهو، گوجه فرنگی و کدو از آب تشکیل شده است.

• قبل از هر وعده غذایی آب بنوشید. نوشیدن آب ضمن تامین مایعات بدن به کنترل اشتهای شما کمک می کند.