با بالا رفتن سن تغییراتی در بدن رخ می‌دهد که ممکن است سبب شود در مقایسه با گذشته احساس کنید توان و انرژی کمتری دارید و خلق و خوی شما تغییر کرده است. برای آن که بتوانید این مشکل را مدیریت کنید راهکارهایی وجود دارد که در این مقاله به آن‌ها خواهیم پرداخت. اغلب این راهکارها بر روی تغذیه، ورزش و خواب متمرکز شده‌اند.
عوامل موثر بر خلق و خو و انرژی سالمندان:
سالمندی یکی از دوره‌های مهم زندگی است. امروزه هم در کشورهای در حال توسعه و هم در کشورهای توسعه یافته امید به زندگی افزایش یافته و طول عمر در مقایسه با گذشته بالاتر رفته است.
در دوران سالمندی شاهد تغییرات جسمی و روحی در فرد هستیم. در سالمندان توده عضلانی کاهش و توده چربی بدن افزایش می‌یابد. تغییراتی در سیستم عصبی رخ داده و وزن مغز کم می‌شود. این امر می‌تواند با کاهش حافظه در ارتباط باشد.
از سوی دیگر، بازنشستگی، فوت دوستان، فوت همسر و … می‌تواند بر روند زندگی سالمندان و حتی سلامت روان آن‌ها اثر داشته باشد. برای آن که در این دوران مهم سالمندان از خلق و خوی مناسب و انرژی کافی برخوردار باشند باید به نکات زیر توجه نمایند:
۱- در انتخاب مواد غذایی که می‌خورید، دقت کنید.
بهتر است که به بشقاب غذایی خود توجه ویژه‌ای داشته باشید. زیرا انتخاب مواد غذایی مناسب می‌تواند انرژی بدن را افزایش داده و احساس بهتری را در شما به وجود آورد. از سوی دیگر، به موازات آن که سن بالا می‌رود توانایی بدن برای تبدیل مواد غذایی به انرژی کم می‌شود. در نتیجه اگر مقدار زیادی غذا و نوشیدنی پرکالری مصرف کنید احتمال بروز اضافه وزن و چاقی بیشتر می‌شود.
نوسان قند خون هم بر روی توانایی جسمی و هم خلق و خوی شما اثر دارد. برخی متخصصان معتقدند مصرف غذاهایی که شاخص گلایسمی (GI) پایین‌تری دارند، مانند غلات کامل و سبوس‌دار، سبزیجات غیرنشاسته‌ای و حبوبات می‌تواند به ثبات قند خون کمک کند.
مواد غذایی که شاخص گلایسمی بالایی دارند، مانند نوشیدنی‌های شیرین و نان سفید، سبب افزایش سریع قند خون می‌شوند. در نتیجه، در ابتدا ممکن است شما احساس کنید انرژی بیشتری دارید، اما هنگامی که قند خون کاهش یافت در مقایسه با گذشته احساس ضعف بیشتری خواهید کرد.
۲- رژیم غذایی شما باید از کالری کافی برخوردار باشد.
اگر میزان کالری دریافتی شما از رژیم غذایی بیش از حد کم باشد انرژی شما کاهش یافته و احساس ضعف خواهید کرد. اگر کالری دریافتی بیش از اندازه زیاد باشد به چاقی مبتلا می‌شوید. چاقی به نوبه خود می‌تواند سبب احساس کسالت و کند شدن حرکات شما شود.
میزان انرژی یا کالری مورد نیاز بدن شما به عوامل مختلف از جمله میزان فعالیت بدنی که در طی روز دارید، بستگی دارد. شما می‌توانید برای تعیین میزان کالری مورد نیاز خود با متخصص تغذیه مشورت نمایید.
۳- ورزش کنید.
ممکن است با بالا رفتن سن متوجه شوید که میزان فعالیت بدنی شما در مقایسه با گذشته کاهش یافته است. این در حالی است که هر چقدر از نظر جسمی فعال‌تر باشید انرژی بیشتری در خود احساس می‌کنید. ورزش و فعالیت بدنی خلق و خوی شما را نیز بهبود می‌بخشد.
شما می‌توانید برای اجتناب از بی‌تحرکی فعالیت‌هایی را انجام دهید که به آن‌ها علاقه داشته و از انجام آن‌ها لذت می‌برید. اگر به علت ابتلا به مشکلات مفصلی انجام فعالیت بدنی برای شما دشوار است می‌توانید آب درمانی را امتحان کنید و یا در فواصل کوتاه به آرامی پیاده‌روی کنید.
۴- به میزان کافی بخوابید.
بسیاری از افراد زمانی که شاغل هستند به دنبال فرصتی برای خوابیدن می‌گردند. اما هنگامی که بازنشسته می‌شوند و مجبور نیستند صبح زود از خواب برخیزند با مشکلی به نام اختلال خواب مواجه می‌شوند.
داشتن خواب کافی در طی شب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. میزان خواب مورد نیاز برای اغلب بزرگسالان حدود ۷ ساعت در شب است. اگر به دلایل مختلف از خواب مناسب برخوردار نباشید سلامت جسمی و روحی شما تحت تاثیر قرار می‌گیرد. برای آن که خواب کافی و راحتی داشته باشید:
• از بعد از ظهر به بعد از مصرف غذاهای حاوی کافئین (قهوه، شکلات و چای) خودداری کنید.
• قبل از رفتن به رختخواب از لپ‌تاپ، تلفن همراه و تلویزیون استفاده نکنید.
• برای خواب یک اتاق تاریک و ساکت را انتخاب کنید.
• هر شب در ساعت مشخصی خوابیده و صبح‌ها در ساعت مشخصی از خواب بیدار شوید.
• اگر با بکارگیری روش‌های فوق موفق نشدید به میزان خواب بخوابید با پزشک مشورت کنید.
• اگر علیرغم رعایت نکات فوق موفق نشدید خوب بخوابید به پزشک مراجعه کنید.
سایر توصیه‌ها برای بهبود خلق و خو و افزایش انرژی بدن:
۱- به میزان کافی آب بنوشید. حتی کمبود خفیف آب بدن انرژی شما را کاهش داده و تاثیر منفی بر روی خلق و خوی شما دارد.
۲- تا حد امکان استرس خود را کاهش دهید. شما می‌توانید برای کنترل استرس خود از یوگا، مدیتیشن، پیاده‌روی و … کمک بگیرید.
۳- اگر دائماً احساس خستگی یا افسردگی دارید حتماً با پزشک مشورت کنید. زیرا این حالت‌ها از ویژگی‌های طبیعی دوران سالمندی نیستند.
