در مبتلایان به پرکاری تیروئید تولید هورمون های غده تیروئید افزایش می یابد. در اغلب موارد علت بروز این مشکل ابتلا به یک بیماری خود ایمنی به نام بیماری گریوز (Graves’ disease) است.
علائم پرکاری تیروئید عبارتند از: کاهش وزن ناخواسته، اضطراب، تعریق، اختلال خواب و ضعف عضلانی. پرکاری تیروئید در زنان در مقایسه با مردان شایع تر است.
تاثیر رژیم غذایی بر پرکاری تیروئید:
اگرچه رژیم غذایی نمی تواند پرکاری تیروئید را درمان کند، اما برخی از مواد مغذی در کنترل این بیماری نقش دارند. رژیم غذایی تولید هورمون های تیروئید و چگونگی عملکرد غده تیروئید را تحت تاثیر قرار می دهد. این مواد مغذی عبارتند از:
• ید که غده تیروئید از آن برای ساخت هورمون های خود استفاده می کند. مصرف بیش از حد ید می تواند تولید هورمون های تیروئید را افزایش دهد.
• کلسیم و ویتامین D برای مبتلایان به این بیماری بسیار مهم هستند. زیرا پرکاری تیروئید می تواند بر روی تراکم استخوان تاثیر منفی داشته باشد.
• غذاها و نوشیدنی های حاوی کافئین ممکن است سبب تشدید علائم این بیماری شوند.
مواد غذایی مفید برای پرکاری تیروئید:
۱- مواد غذایی با ید کم
اگر قرار است برای درمان پرکاری تیروئید از روش “ید رادیواکتیو” استفاده کنید ممکن است پزشک از شما بخواهد که میزان ید موجود در رژیم غذایی خود را کاهش دهید.
غذاهایی که ید کمی دارند عبارتند از: نمک بدون ید، سفیده تخم مرغ، سبزیجات تازه یا منجمد، چای، قهوه، ادویه ها، روغن های گیاهی، قند، مربا، عسل، ژله، مغزهای خوراکی بدون نمک، نوشابه های گازدار، میوه ها، آب میوه ها و انواع گوشت ها شامل گوشت گاو، بره، مرغ و بوقلمون (گوشت ها باید در مقادیر متوسط مصرف شوند).
۲- سبزیجات خانواده کلم
این سبزیجات حاوی ترکیباتی هستند که تولید هورمون تیروئید و جذب ید توسط غده تیروئید را کاهش می دهند. در نتیجه مصرف آن ها می تواند برای افراد مبتلا به پرکاری تیروئید مفید باشد.
۳- مواد غذایی حاوی سلنیوم
بدن برای متابولیسم هورمون های تیروئید به سلنیوم نیاز دارد. تحقیقات نشان می دهند که سلنیوم می تواند برخی از علائم بیماری خود ایمنی تیروئید را کاهش دهد.
در میان افرادی که برای درمان پرکاری تیروئید از دارو استفاده می کنند استفاده از مکمل سلنیوم می تواند به کنترل سریع تر بیماری کمک کند. میگو، گوشت گاو، بوقلمون، مرغ، جو دوسر، برنج و اسفناج غنی از سلنیوم هستند.
۴- مواد غذایی حاوی آهن
آهن به حفظ سلامت غده تیروئید و حمل اکسیژن به سلول های بدن کمک می کند. تحقیقات نشان داده اند که بین کمبود آهن و پرکاری تیروئید ارتباط وجود دارد. مواد غذایی حاوی آهن عبارتند از: لوبیاها، عدس، گوشت گاو، مرغ و بوقلمون.
۵- غذاهای حاوی کلسیم و ویتامین D
بین ابتلا به پرکاری تیروئید و کاهش تراکم استخوان که می تواند به پوکی استخوان منجر شود، ارتباط وجود دارد. کلسیم در شیر، ماست، پنیر، آب پرتقال غنی شده با کلسیم و … وجود دارد.
در بسیاری از مبتلایان به پرکاری تیروئید کمبود ویتامین D مشاهده می شود. این ویتامین به کمک نور خورشید در پوست ساخته می شود. با این حال، به علت نگرانی در مورد ارتباط بین مواجهه با نور خورشید و سرطان پوست بسیاری از افراد از قرار گرفتن در مقابل نور خورشید خودداری می کنند.
بسیاری از غذاها فاقد ویتامین D هستند. با این حال این ویتامین در سالمون و همچنین شیر و شیر سویای غنی شده با ویتامین D یافت می شود.
۶- ادویه ها
مطالعات نشان داده اند که برخی ادویه ها از جمله زردچوبه برای مبتلایان به این بیماری مفید هستند. زردچوبه دارای خاصیت ضد التهابی است.
مواد غذایی مضر برای مبتلایان به پرکاری تیروئید:
مواد غذایی زیر اگر در مقادیر زیاد مصرف شوند برای مبتلایان به پرکاری تیروئید مضر هستند:
۱- غذاهای غنی از ید
دریافت بیش از حد ید می تواند سبب افزایش تولید هورمون های تیروئید و تشدید پرکاری تیروئید شود. مبتلایان به این بیماری باید از مصرف زیاد مواد غذایی سرشار از ید مانند نمک یددار، ماهی، مکمل های حاوی ید، زرده تخم مرغ و … خودداری نمایند.
۲- سویا
تحقیقاتی که بر روی حیوانات آزمایشگاهی انجام شده نشان می دهد که سویا و محصولات حاوی آن می تواند درمان با ید رادیواکتیو را مختل کند.
۳- غذاها و نوشیدنی های حاوی کافئین
کافئین می تواند علائم پرکاری تیروئید از جمله تپش قلب، لرزش، اضطراب و بی خوابی را تشدید کند. کافئین در قهوه حاوی کافئین، چای، شکلات، نوشابه ها و نوشیدنی های انرژی زا یافت می شود.
ارتباط بیماری سلیاک با عملکرد غده تیروئید:
تحقیقات نشان می دهند که ابتلا به بیماری خود ایمنی تیروئید از جمله بیماری گریوز در مبتلایان به بیماری سلیاک شایع تر است. اگرچه علت این امر نامشخص است اما به نظر می رسد که ژنتیک در آن نقش دارد. ابتلا به سلیاک می تواند احتمال بروز سایر بیماری های خود ایمنی را نیز افزایش دهد.
در مبتلایان به سلیاک گلوتن موجود در گندم، جو و چاودار می تواند به روده کوچک آسیب وارد کند. به همین علت این افراد باید از مصرف مواد غذایی حاوی گلوتن خودداری کنند.
واژگان کلیدی:
