اگزما به گروهی از مشکلات پوستی گفته می شود که با التهاب، خشکی و خارش پوست همراه است. در حالی که می دانیم ژن ها و عوامل محیطی در بروز این بیماری التهابی موثر هستند، اما هنوز هم سوالات زیادی در مورد این بیماری و راه های پیشگیری از آن وجود دارد. نتایج مطالعات جدید نشان می دهد که تغذیه با شیر مادر می تواند احتمال ابتلا به اگزما را کاهش دهد.
شیر مادر و اگزما:
شواهد علمی نشان می دهد که تغذیه شیرخوار با شیر مادر خطر بروز بیماری های مزمن مانند چاقی و آسم را کاهش می دهد. اما شواهد در مورد ارتباط بین تغذیه انحصاری با شیر مادر و پیشگیری از بروز اگزما ضد و نقیض است. بنابراین، گروهی از محققان درصدد برآمدند اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنند.
در این مطالعه رژیم غذایی ۲ هزار زن از سه ماهه سوم بارداری و همچنین نحوه تغذیه کودک از بدو تولد تا یک سالگی بررسی شد. سپس کودکان از نظر سلامتی و الگوی غذایی تا سن ۶ سالگی مورد پیگیری قرار گرفتند.
بعد از ۶ سال مشخص شد حدود ۳۰۰ نفر از کودکان به اگزما مبتلا شده اند. در کودکانی که سابقه خانوادگی ابتلا به آلرژی غذایی را داشتند احتمال ابتلا به این بیماری بیشتر بود. در کودکانی که حداقل به مدت ۳ ماه و به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه شده بودند در مقایسه با کودکانی که کمتر از این مدت از شیر مادر استفاده کرده بودند احتمال ابتلا به اگزما به طور قابل توجهی کمتر بود.
سایر فواید شیر مادر:
با توجه به فواید بی شمار شیردهی برای مادر و کودک سازمان جهانی بهداشت (WHO) توصیه می کند شیرخوار در ۶ ماه اول زندگی منحصراً از شیر مادر تغذیه کند. دلیل این توصیه آن است که شیر مادر هم تمام نیازهای تغذیه ای شیرخوار را در ۶ ماه اول زندگی تامین می‌کند و هم از کودک در برابر عوامل بیماری زا محافظت می نماید.
شیر مادر حاوی ترکیبی به نام ایمونوگلوبولین A است که ایمنی کودک را افزایش می دهد. این ماده یک لایه محافظ بر روی غشای مخاطی روده، بینی و گلو ایجاد کرده و از شیرخوار در برابر عوامل ایجاد کننده بیماری محافظت می کند.
شواهد به دست آمده از سال ها تحقیق نشان می دهد تغذیه با شیر مادر از ابتلای شیرخوار به انواع بیماری ها مانند اسهال، بیماری های تنفسی، عفونت گوش و … جلوگیری می کند. همچنین اگر کودک تا یک سالگی از شیر مادر استفاده کند خطر مرگ در وی کاهش می یابد.
در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می شوند احتمال ابتلا به برخی سرطان های دوران کودکی کمتر است. شیر مادر احتمال ابتلا به بیماری های قلبی – عروقی (CVD)، دیابت و بیماری های التهابی روده را در سال های بعدی زندگی کاهش می دهد.
تحقیقات انجام شده نشان می دهد شیر مادر احتمال ابتلا به چاقی در دوران کودکی را کاهش می دهد. در کودکانی که در ماه های ابتدایی زندگی منحصراً از شیر مادر تغذیه می شوند این تاثیر چشمگیرتر است. برخی محققان معتقدند کودکانی که شیر مادر می خورند با افزایش سن از الگوی غذایی مناسب تری پیروی می کنند.
از سوی دیگر، به دنبال مصرف شیر مادر در مقایسه با شیر خشک انسولین کمتری در بدن کودک ترشح می شود. انسولین با تحریک تجمع چربی در بدن در بروز اضافه وزن و چاقی نقش دارد. وزن کودکانی که از شیر مادر استفاده می کنند در ماه های ابتدایی زندگی با سرعت کمتری افزایش پیدا می کند. افزایش وزن سریع در سال های ابتدایی زندگی زمینه ساز چاقی در دوران بزرگسالی است.
نه تنها کودک، بلکه مادر نیز می تواند از فواید شیردهی بهره مند شود. ترشح هورمون اکسی توسین در هنگامی که مادر به کودک خود شیر می دهد به انقباض رحم مادر، کاهش خونریزی بعد از زایمان و برگشت سریع تر رحم به وضعیت قبل از بارداری کمک می کند.
شیردهی احتمال ابتلا به افسردگی پس از زایمان را کاهش می دهد. در زمان شیردهی هورمونی به نام اکسی توسین ترشح می شود که استرس مادر را کاهش می دهد.
شیردهی نه تنها به بهبود خلق و خوی مادر کمک می کند، بلکه احتمال ابتلا به سرطان تخمدان و سرطان سینه را در مادر کاهش می دهد. به نظر می رسد که کاهش هورمون استروژن در زنان شیرده می تواند مانع ابتلا به این سرطان ها شود.
اگر کودک به میزان کافی از شیر مادر تغذیه شود باید وزن و قد وی با توجه به منحنی های رشد افزایش پیدا کند. اگر این منحنی ها به صورت صعودی و رو به بالا باشند نشان می دهند که کودک خوب تغذیه شده است. پیروی از رژیم غذایی مناسب، افزایش تعداد دفعات شیردهی و مکیدن سینه مادر توسط شیرخوار به تولید شیر کافی در سینه مادر کمک می کند.
منبع:
Presented during the American Academy of Allergy, Asthma & Immunology 2019 Annual Meeting.
