در دوران کودکی مشکل یبوست سبب بروز استرس در کودک و والدین شده و یکی از علل شایع مراجعه به پزشک می باشد. یبوست به معنای اجابت مزاج کمتر از ۳ بار در هفته می باشد که حداقل به مدت ۲ هفته طول بکشد. این مشکل ممکن است با درد همراه باشد.
علل یبوست در کودکان
در اغلب کودکان دلیل پزشکی برای بروز یبوست وجود نداشته و این مشکل موقتی است. در بسیاری از موارد بازیگوشی و عدم توجه کودک در هنگام نیاز به اجابت مزاج، رژیم غذایی نامناسب مانند مصرف ناکافی میوه ها و سبزیجات، رژیم غذایی پرچرب و حاوی مقادیر کم فیبر و مصرف ناکافی مایعات و نیز کم تحرکی سبب بروز یبوست می شود.
تغذیه و یبوست
رعایت برخی نکات تغذیه ای به مقابله با یبوست در دوران کودکی کمک می کند. اما اگر یبوست کودک بیش از ۲ هفته به طول انجامید و یا همراه با علائمی مانند تب، استفراغ، تورم شکم یا خون در مدفوع بود باید به متخصص اطفال مراجعه نمایید. بدون مشورت با پزشک برای کودکان از ملین ها استفاده نکنید.
نکاتی که می تواند به رفع یبوست کمک کند عبارتند از:
- رژیم غذایی سرشار از فیبر همراه با دریافت کافی مایعات، به ویژه آب، به حرکات روده کمک می کنند. مواد غذایی مانند غلات سبوس دار، سبزیجات، میوه ها و حبوبات حاوی فیبر فراوان بوده و به رفع یبوست کمک می کنند.
توصیه می شود کودکان روزانه به ازای هر ۱۰۰۰ کیلوکالری انرژی دریافتی ۱۴ گرم فیبر دریافت کنند. این توصیه به معنای دریافت روزانه فیبر به میزان ۱۹ گرم برای کودکان ۱ تا ۳ سال، ۲۵ گرم برای کودکان ۴ تا ۸ سال، ۳۱ و ۳۸ گرم به ترتیب برای نوجوانان پسر ۹ تا ۱۳ سال و ۱۴ تا ۱۸ سال و 26 گرم برای نوجوانان دختر ۹ تا ۱۸ سال است.
میزان تقریبی فیبر موجود در نصف لیوان حبوبات پخته ۹-۶ گرم، ۱ عدد سیب کوچک با پوست ۶/۳ گرم، یک عدد گلابی متوسط ۵/۵ گرم، نصف لیوان بروکلی پخته ۳ گرم و نصف لیوان سبزیجات مخلوط پخته ۴ گرم است.
- سوربیتول موجود در آلو، گلابی و آب سیب می تواند به بهبود یبوست کمک کند.
- عدم مصرف کافی مایعات در کنار رژیم غذایی پرفیبر سبب تشدید یبوست می شود. توصیه می شود کودک در طول روز مقادیر کافی آب و مقداری شیر بنوشد. مصرف نوشیدنی های شیرین باید در کودکان سنین مدرسه به ۱۸۰ تا ۲۴۰ سی سی و در کودکان کوچکتر به ۱۲۰ سی سی در روز محدود شود.
- در وعده صبحانه از مایعات گرم استفاده شود.
- مواد غذایی حاوی پروبیوتیک مانند ماست پروبیوتیک به بهبود سلامت دستگاه گوارش کمک می کند.
- مصرف فست فود و غذاهای فرآوری شده و غذاهای پرچرب که فیبر کمی دارند مانند بستنی و چیپس باید محدود شود.
- کودک را تشویق کنید تا روزانه حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی داشته باشد. فعالیت بدنی نه تنها به بهبود وضعیت سلامت کودک کمک می کند بلکه سبب بهبود عملکرد دستگاه گوارش می گردد.
- کودکان را به اجابت مزاج منظم به خصوص در اول صبح و بعد از هر وعده غذایی تشویق نمایید.
