واریس، تورم و برآمدگی دیواره ی وریدهاست که به طور عمده در ساق پا و به دنبال ایستادن طولانی مدت ایجاد می شود. هر ورید یا سیاهرگ دارای دریچههای کنترل کننده جریان خون است. در واریس، این دریچه ها نارسا شده و قادر به پمپ طبیعی خون از نواحی تحتانی بدن به سوی قلب نیستند. در نتیجه خون در نواحی تحتانی و در سیاهرگ ها تجمع می یابد. سیاهرگ ها متورم شده و کبود و سرخابی می شوند. واریس، جنبه ی ژنتیکی داشته و احتمال بروز آن در موارد فامیلی افزایش می یابد. چاقی، اضافه وزن، بی تحرکی، پیاده روی طولانی مدت و بارداری از دیگر موارد مستعدکننده برای ایجاد این مشکل هستند. می توان با ایجاد تغییرات در رژیم غذایی، از تشکیل این عروق واریسی جلوگیری کرد.
کالری دریافتی روزانه را کاهش دهید: بسیاری از افراد مبتلا به واریس، در صورتیکه ۱۰% از وزنشان را کاهش دهند، کاهش بسیار چشمگیری در دردهای واریسی خواهند داشت. افزایش دریافت کالری به دلیل افزایش چاقی و آسیب به جدار عروق، احتمال بروز واریس را افزایش می دهد. محدودیت شدید کالری در مبتلایان باعث مهار آنزیم های سوزاننده ی چربی در بدن شده و سوخت چربی ها متوقف می شود به علاوه در این شرایط، بدن سراغ پروتئین ها برای سوختن و تأمین انرژی می رود. توصیه این است که ۶-۵ وعده و میان وعده به صورت منظم و کم حجم داشته باشید. فعالیت بدنی منظم و کافی باعث تقویت عضلات پا شده و از بروز واریس جلوگیری می کند.
مصرف مواد غذایی محتوی ویتامین E و C را افزایش دهید: چنانچه عروق واریسی دارید، توصیه می شود که دریافت ویتامین C, E را در رژیم غذایی تان افزایش دهید. ویتامین C برای ساخت کلاژن و الاستین مورد نیاز است که این دو پروتئین از اجزای اصلی تشکیل دهنده ی غشای عروق است و در انتقال صحیح جریان خون نقش دارند. همچنین ویتامین C، باعث افزایش جریان خون عروق می شود. بنابراین دوراز ذهن نخواهد بود که کمبود ویتامین C با افزایش خطر تشکیل عروق واریسی همراه باشد. فلفل دلمه ای غنی ترین منبع ویتامین C است. مرکبات، توت ها، تمشک، گوجه فرنگی، کیوی، توت فرنگی و انواع سبزیجات برگ سبز تیره از منابع خوب ویتامین C هستند. اثربخشی ویتامینC در صورتیکه همراه با ویتامین E مصرف شود بیشتر خواهد بود.
فیبر دریافتی تان را در رژیم غذایی افزایش دهید: فیبرها، جزء اجزای غیرقابل هضم موجود در گیاهان هستند. بنابراین جذب نشده و نمی توانند در بدن تولید انرژی کنند. فیبرهای موجود در رژیم غذایی به دو دسته محلول و نامحلول دسته بندی می شوند. فیبرهای محلول باعث تشکیل ژل شده و در هنگام عبور از دستگاه گوارش، آب جذب می کنند. از طرف دیگر فیبرهای نامحلول، سرعت عبور مواد غذایی را از دستگاه گوارش افزایش می دهند و بنابراین می توانند در پیشگیری از بروز یبوست که یکی از دلایل اصلی بروز واریس است، جلوگیری کنند. بهترین منابع غذایی فیبر عبارتند از: جو، جودوسر، تخم کتان، لوبیاها، سیب، گلابی، هویج، توت ها، پیسیلیوم، سبزیجات و سبوس.
به مقدار فراوان آب بنوشید: به منظور اثربخشی بهتر فیبرها و جلوگیری از بروز یبوست، مصرف مایعات کافی (۱۰-۸ لیوان آب) در طول روز توصیه می شود. از مصرف چای (سبز و سیاه) و قهوه پرهیز کنید به این دلیل که این نوشیدنی ها منجر به دفع بیشتر آب از بدن و در نتیجه ایجاد کم آبی در بدن و تشدید یبوست می شوند.
مواد غذایی محتوی بیوفلاونوئیدها را بیشتر مصرف کنید: فلاونوئیدها، ترکیباتی هستند که به صورت طبیعی در منابع گیاهی وجود دارند. این رنگدانه ها در میوه ها و سبزیجات باعث ایجاد رنگ زیبا شده و نوعی عامل محافظتی در برابر میکروب ها هستند. بسیاری از مطالعات، بین مصرف مقادیر زیاد و طولانی مدت فلاونوئیدها و بروز واریس ارتباط معکوس را نشان داده اند. دلیل آن این است که این ترکیبات باعث محافظت از جدار عروق و قویتر شدن آن ها می شود. روتین، نوعی فلاونوئید است که در کاهش درهای واریسی نقش داشته است. این فلاونوئید در گندم سیاه به میزان فراوان وجود دارد. چای، سیب با پوست و انجیر، از دیگر منابع غذایی غنی از روتین هستند که می توانند دردها و عوارض واریس را کاهش دهند.
مواد غذایی مفید در پیشگیری از ابتلا به واریس:
تمشک: این میوه، محتوی آنتوسیانین است. در حفظ سلامت کلاژن و در نتیجه حفظ سلامت جدار عروق نقش دارد. این کار را از طریق از بین بردن رادیکال های آزاد (اکسیدان ها) و مهار آنزیم های تخریب کننده ی کلاژن انجام میدهد. همچنین باعث ترمیم پروتئین های آسیب دیده ی جدار عروق می شود. به علاوه منبع خوبی از فیبرهای محلول و غیرمحلول و به علاوه منبع خوبی از ویتامین E است.
شاهی: در گذشته برای درمان بسیاری از دردها و بیماری ها تجویز می شده است. امروزه برای مبتلایان به واریس، توصیه می شود به این دلیل که منبع بسیار غنی از ویتامین C است.
آووکادو: میوه ی نواحی گرمسیری بوده و عامل دفاعی در برابر واریس است. منبع بسیار غنی از ویتامین E و C می باشد. دو ویتامین حیاتی که برای سلامتی عروق مناسب بوده و آن ها را از آسیب اکسیداتیو محافظت می کنند.
چغندر: مصرف مداوم چغندر در رژیم غذایی از بروز واربس جلوگیری می کند. بتاسیانین، فیتوکمیکال موجود در چغندر است که عامل رنگی چغندر است. این ترکیب باعث کاهش سطح هموسیستئین خون می شود. افزایش هموسیستئین در خون منجر به آسیب جدار عروق می شود.
