اختلال در رشد جسمی و اجتماعی از عوارض تماشای زیاد تلویزیون برای کودکان است. محققان می گویند کودکان ۴ ساله ای که بیش از حد تلویزیون تماشا می کنند بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی و پرخاشگری قرار دارند. اخیراً، نتایج یک مطالعه که در مجله Obesity Research & Clinical Practice منتشر شده از چاقی به عنوان یکی دیگر از عوارض تماشای زیاد تلویزیون نام برده است.
برخی از والدین از تلویزیون به عنوان ابزاری برای سرگرم کردن فرزندان خود استفاده می کنند. در حالی که تحقیقات نشان می دهد که این کار می تواند سلامت کودک را به خطر اندازد. طبق دستورالعمل های فعلی کودکان زیر ۲ سال نباید تلویزیون ببینند. میزان تماشای تلویزیون برای کودکان بالای ۲ سال نیز باید به ۱ تا ۲ ساعت در روز محدود شود.
چاقی از عوارض تماشای زیاد تلویزیون است.
امروزه شیوع اضافه وزن در بین کودکان و بزرگسالان افزایش یافته است. اگر فرد در دوران کودکی به اضافه وزن مبتلا باشد احتمال آن که در بزرگسالی نیز با این مشکل مواجه شود بیشتر است.
در کودکان چاق احتمال ابتلا به مشکلاتی مانند دیابت نوع ۲، افزایش فشارخون و افزایش کلسترول خون با بالا رفتن سن بیشتر است. همچنین احتمال بروز مشکلات اجتماعی و کاهش اعتماد به نفس در آن ها وجود دارد. بنابراین مقابله با سبک زندگی نامناسب در دوران کودکی بسیار مهم و حیاتی است.
کاملاً مشخص است که هر چقدر کودک تحرک کمتری داشته باشد احتمال آن که وزن وی بیش از حد افزایش یابد، بیشتر است. اما تمام فعالیت هایی که به صورت نشسته انجام می شوند مانند تماشای تلویزیون، استفاده از تلفن همراه و کامپیوتر و… به یک اندازه بر روی وزن تاثیر ندارند.
نتایج تحقیقات جدید نشان می دهد کاهش زمان استفاده از تلویزیون می تواند کمک زیادی به درمان چاقی کودکان کند. در این مطالعه تاثیر تماشای تلویزیون و استفاده از کامپیوتر بررسی شد. یافته ها نشان داد تماشای تلویزیون بیشترین ارتباط را با بروز اضافه وزن هم در پسران و هم در دختران دارد. نتایج این مطالعه نشان می دهد کاری که کودک در زمان نشستن انجام می دهد بیش از مدت زمان نشستن اهمیت دارد.
در این تحقیق اطلاعات مربوط به ۲۳۴ کودک استرالیایی که ۱۰ تا ۱۳ سال سن داشتند بررسی شد. از این تعداد ۷۴ پسر و ۵۶ دختر وزن مناسب داشته و ۵۶ پسر و ۴۸ دختر چاق بودند.
به جز زمان خواب، کودکان بیش از ۵۰ درصد زمان خود را در طی روز نشسته بودند. بیشترین کاری که در این بازه زمانی انجام می دادند تماشای تلویزیون بود. آن ها روزانه ۲/۵ تا ۳ ساعت را صرف این کار می کردند. نتایج این مطالعه بیانگر یکی از مهم ترین عوارض تماشای زیاد تلویزیون است.
سایر دلایل ابتلای کودکان به چاقی:
هم در کودکان و هم در بزرگسالان به تجمع بیش از حد چربی در بدن چاقی اطلاق می شود. معمولاً شایع ترین علت بروز چاقی در تمام گروه های سنی این است که میزان کالری دریافتی فرد از میزان نیاز بدن بیشتر است. در نتیجه کالری اضافی به شکل چربی در بدن ذخیره می شود. اضافه وزن در کودکان هم به سلامت جسمی و هم به سلامت روانی آسیب وارد می کند.
کودکان و نوجوانان به دلایل مختلفی به چاقی مبتلا می شوند. ژنتیک، تغذیه ناسالم (مصرف غذاهای پرچرب و شیرین و دریافت ناکافی غذاهای حاوی فیبر)، نداشتن فعالیت بدنی، بیماری های هورمونی و برخی از داروها وزن را بالا می برند. تحقیقات نشان داده حتی اگر وراثت در ابتلای فرد به اضافه وزن و چاقی نقش داشته باشد اصلاح رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی روزانه می تواند به کنترل وزن کمک کند.
برای آن که میزان فعالیت بدنی کودک خود را افزایش دهید سعی کنید فعالیت های مورد علاقه وی را شناخته و شرایطی را فراهم کنید که بتواند حداقل روزی ۶۰ دقیقه ورزش و فعالیت داشته باشد. والدین باید به این نکته توجه کنند که اگر کودک زمان زیادی را صرف تماشای تلویزیون و استفاده از کامپیوتر، تبلت و تلفن همراه نماید میزان فعالیت روزانه وی کاهش می یابد. به همین علت باید برای استفاده از این وسایل محدودیت در نظر گرفته شود.
در کنار فعالیت بدنی باید به رژیم غذایی کودک نیز توجه شود. برای آن که کودک به رعایت رژیم غذایی سالم تشویق شود باید تمام اعضای خانواده مصرف غذاهای سالم را افزایش داده و دریافت خوراکی های ناسالم را محدود کنند.
در یک رژیم غذایی سالم باید میزان مصرف غذاهای پرچرب، سرخ شده و یا شیرین محدود شود. به جای سرخ کردن مواد غذایی از روش های سالم تر مانند بخارپر کردن و … برای تهیه غذاها استفاده شود. افزایش مصرف میوه ها و سبزیجات یکی از مهم ترین ویژگی های یک برنامه غذایی مناسب برای کنترل وزن است. فیبر موجود در این مواد غذایی با ایجاد حس سیری مانع پرخوری می شود.
منبع:
Rima N. Shakir et al. Obesity Research & Clinical Practice 2018; Volume 12: Pages 506- 512.
