هنگامی که مشخص میشود به دیابت مبتلا شدهاید معمولاً توصیههایی در مورد رژیم غذایی به شما ارائه میشود. اگرچه برخورداری از تغذیه مناسب برای همه ضروری است، اما این موضوع برای مبتلایان به دیابت نوع ۲ از اهمیت بیشتری برخوردار است. فواید رژیم غذایی سالم برای این بیماران شامل موارد زیر میشود:
• کنترل قند خون
• کاهش وزن و حفظ وزن مناسب
• پیشگیری از بروز عوارض قند خون بالا، از جمله بیماری قلبی و پرفشاری خون
تغذیه و دیابت
برخی نکات ساده که رعایتشان تاثیر زیادی در کنترل قند خون دارند، عبارتند از:
1- از تمام گروههای غذایی استفاده کنید. برای آن که مواد مغذی مورد نیاز بدن تامین شود رژیم غذایی شما باید از تنوع مناسبی برخوردار باشد. بدین منظور باید از ۵ گروه اصلی غذایی به میزان کافی در رژیم غذایی خود بگنجانید. این ۵ گروه عبارتند از: ۱) نان و غلات کامل، ۲) سبزیجات، ۳) میوهها، ۴) لبنیات کم چرب یا بدون چربی و ۵) انواع گوشت کم چرب و حبوبات.
2- در هر وعده میزان مناسبی از هر گروه غذایی را دریافت نمایید. انجمن دیابت آمریکا توصیه میکند در وعده ناهار و شام نیمی از بشقاب با سبزیجات غیرنشاسته ای مانند اسفناج، بروکلی و گوجهفرنگی پر شود. یک چهارم بشقاب باید با غلات کامل مانند نان سبوسدار و یک چهارم باقیمانده با منابع پروتئینی کم چرب مانند انواع گوشت لخم، حبوبات و تخممرغ پر شود.
3- کربوهیدرات مورد نیاز خود را بین وعدههای متعدد تقسیم کنید. کربوهیدرات در مقایسه با چربی و پروتئین تاثیر بیشتری بر قند خون دارد. کربوهیدرات در بدن به گلوکز (قند) تجزیه شده و به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار میگیرد. مصرف مقدار زیادی کربوهیدرات در یک وعده غذایی میتواند سبب افزایش زیاد قند خون شود. بنابراین بهتر است به جای آن که در یک وعده حجم زیادی کربوهیدرات دریافت کنید آن را بین وعدههای متعدد تقسیم نمایید. کربوهیدرات در مواد غذایی مختلفی یافت میشود. نان و غلات کامل، میوهها و لبنیات کم چرب یا بدون چربی از منابع مناسب این درشت مغذی به شمار میروند. نوشابهها و شیرینیجات نیز حاوی کربوهیدرات هستند. اما ارزش غذایی کمی دارند. بنابراین باید مصرف آنها بسیار محدود شود.
4- با فواید و مضرات مواد غذایی آشنا شوید. شما مجبور نیستید که ویژگیهای تمام مواد غذایی را بدانید. اما باید بدانید مواد غذایی سرشار از چربی اشباع مانند کره و گوشتهای پرچرب خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش میدهند. درحالیکه غذاهای حاوی اسید چرب امگا ۳ مانند ماهی، مغزها و روغنهای گیاهی مایع در کاهش احتمال ابتلا به این بیماری نقش دارند. غذاهای سرشار از نمک مانند غذاهای فرآوری شده و کنسرو شده فشارخون را افزایش میدهند. اما مواد غذایی غنی از پتاسیم مانند اسفناج، گوجهفرنگی و موز در کاهش فشارخون موثر هستند. همچنین باید بدانید اگرچه میوهها بخش مهمی از رژیم غذایی سالم را تشکیل میدهند اما باید در مصرف آنها حد تعادل رعایت شود. زیرا میوهها حاوی کربوهیدرات بوده و مصرف بیش از حد آنها میتواند در بروز اضافه وزن و یا افزایش قند خون نقش داشته باشد.
5- وعدههای غذایی خود را در ساعات مشخصی مصرف نمایید. صرف وعدهها و میان وعدهها طبق یک برنامه مشخص به کنترل قند خون کمک میکند.
6- تغییرات هر چند کوچک در روش آمادهسازی مواد غذایی و همچنین نحوه انتخاب غذاها میتواند تاثیر زیادی در کنترل بیماری دیابت داشته باشد. سعی کنید به تدریج تغییرات زیر را در رژیم غذایی خود اعمال کنید:
• به جای نوشیدنیهای شیرین از آب، چای شیرین نشده و سایر مایعات کم کالری استفاده کنید.
• مصرف میوه تازه نسبت به آبمیوه طبیعی ارجحیت دارد. در صورت تمایل شدید، مصرف آبمیوه طبیعی را به ۱۲۰ سیسی در روز محدود کنید.
• به جای لبنیات پرچرب از انواع کم چرب آن استفاده نمایید.
• مصرف مواد غذایی سرخ شده را کاهش دهید. برای پخت مواد غذایی از روش گریل کردن، بخارپز کردن و یا کباب کردن استفاده کنید.
• برای پخت مواد غذایی به جای استفاده از کره و یا روغن جامد از مقدار کمی روغن مایع استفاده کنید.
• به جای استفاده از نمک برای طعمدار کردن مواد غذایی از سبزیجات معطر و یا کمی آب لیموترش تازه استفاده کنید.