۱- خواب ناکافی
افراد ۱۸ تا ۶۰ ساله باید در طی روز حداقل ۷ ساعت بخوابند. اگر میزان خواب کمتر از میزان توصیه شده باشد نه تنها سبب خستگی، اختلال عملکرد و افزایش خطر حوادث و تصادفات می‌شود، بلکه تاثیر مخربی بر روی سلامتی خواهد داشت. به طوریکه خطر چاقی، پرفشاری خون، افسردگی، بیماری قلبی، سکته مغزی و مرگ را افزایش می‌دهد.
توصیه‌های ذیل به داشتن خواب کافی کمک خواهد کرد:
• هر شب در ساعت مشخصی به رختخواب بروید.
• از چرت زدن طی روز خودداری نمایید.
• اتاق خواب شما باید آرام و تاریک بوده و درجه حرارت مناسبی داشته باشد.
• از مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین قبل از خواب خودداری نمایید.
• قبل از خوابیدن از استعمال سیگار اجتناب کنید.
• در صورتیکه با توصیه‌های فوق مشکلات مرتبط با خواب و خستگی برطرف نشد، با پزشک مشورت نمایید.
۲- رژیم غذایی نامناسب
رژیم غذایی نه تنها در حفظ سلامتی و تامین نیازهای بدن نقش دارد، بلکه در رفع خستگی نیز موثر است. در این راستا توصیه‌های ذیل را رعایت نمایید:
• با توجه به سن، جنس، وزن و فعالیت بدنی خود میزان کالری مناسبی دریافت کنید.
• با جایگزین کردن لبنیات کم چرب به جای لبنیات پرچرب کالری دریافتی از چربی‌های اشباع را کاهش دهید.
• از منابع متنوع پروتئین، شامل گوشت بدون چربی، ماکیان و ماهی استفاده کنید. مصرف گوشت‌های فرآوری شده را محدود کنید.
• مصرف میوه و سبزی را افزایش دهید.
• نیمی از غلاتی که در طی روز دریافت می‌کنید باید نان و غلات سبوس‌دار باشد.
• مصرف شکر را کاهش دهید.
• هرگز صبحانه را حذف نکنید.
• وعده‌های غذایی خود را در ساعات مشخص مصرف نمایید.
• به میزان کافی آب بنوشید. زیرا کم آبی بدن سبب بروز خستگی و تغییرات خلقی می‌شود.
۳- سبک زندگی بی‌تحرک
تحقیقات نشان می‌دهد ورزش با شدت متوسط که حداقل به مدت ۲۰ دقیقه انجام شود به افزایش انرژی کمک می‌کند. توصیه می‌شود افراد بالغ در هفته ۵/۲ ساعت ورزش هوازی با شدت متوسط و حداقل ۲ بار ورزش‌های تقویت‌کننده عضلات انجام دهند. اگر تاکنون ورزش نکرده‌اید، می‌تواند به آرامی فعالیت بدنی را آغاز کنید. ابتدا هر روز ۱۰ دقیقه پیاده‌روی کنید. سپس میزان فعالیت بدنی را به ۳۰ دقیقه ۵ روز در هفته برسانید.
۴- استرس زیاد
بسیاری از شرایط مانند مشکلات شغلی، مالی و حوادث مهم زندگی می‌توانند سبب بروز استرس شوند. استرس زیاد می‌تواند سبب خستگی جسمی و روحی و در نهایت بیماری شود. شناسایی عوامل استرس‌زا، اجتناب از مواجهه با موقعیت‌ها یا افرادی که سبب بروز استرس می‌شوند و فعالیت بدنی در کاهش استرس موثر خواهند بود.
۵- برخی بیماری‌ها
اگر تغییر میزان فعالیت بدنی، نوع رژیم غذایی، میزان خواب و کنترل استرس به بهبود خستگی شما کمک نکرد، ممکن است برخی عوامل ذیل در بروز این مشکل نقش داشته باشند:
• کم‌خونی
• کم‌کاری تیروئید
• دیابت
• اضطراب
• افسردگی
• سندرم خستگی مزمن
• عدم تحمل مواد غذایی
• بیماری قلبی
• بارداری
• کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی
در مورد ابتلا به بیماری‌ها و مشکلات فوق با پزشک مشورت نمایید.
