کافئین سیستم عصبی را تحریک کرده، ضربان قلب، فشارخون و میزان انرژی را افزایش داده و به بهبود خلق و خو کمک میکند. میزان این ماده در خون ۱۵ تا ۶۰ دقیقه پس از مصرف به اوج خود رسیده و سریعاً توسط کبد متابولیزه میشود. نیمه عمر این ماده محرک حدود ۵ ساعت است. به عبارت دیگر، اگر فردی ۴۰ میلیگرم کافئین مصرف کند بعد از ۵ ساعت ۲۰ میلیگرم از این ماده در بدن وی باقی میماند.
مواد غذایی حاوی کافئین عبارتند از:
• قهوه (حتی قهوه بدون کافئین نیز حاوی مقدار کمی از این ماده است)
• چای سیاه، سبز و سفید
• نوشیدنیهای انرژیزا
• شکلات و محصولات حاوی آن
• داروهای کاهنده وزن و داروهای بدون نسخه که در درمان سردرد موثر هستند.
دریافت بیش از حد آن با عوارضی همراه است که عبارتند از:
• عصبی شدن
• درد معده
• اسهال
• افزایش یا بینظمی ضربان قلب
• افزایش میزان تنفس
• بیخوابی
• تعریق
• تحریکپذیری
• حملات اضطرابی
ترک مصرف در افرادی که به دریافت آن عادت کردهاند با علائم ذیل همراه است:
• خستگی عمومی
• تحریکپذیری
• درد عضلانی
• تهوع و یا مشکلات مربوط به معده
• کاهش قدرت تمرکز
• سردرد
توصیه میشود دریافت این ماده به تدریج کاهش یابد تا از بروز علائم فوق جلوگیری شود.
مصرف در دوران بارداری و شیردهی:
توصیه میشود در دوران بارداری از مصرف کافئین (به خصوص در مقادیر زیاد) خودداری شود. زیرا میتواند برای مادر و کودک خطراتی را به دنبال داشته باشد.
در دوران شیردهی نیز مقدار کمی از آن از طریق شیر مادر به شیرخواران منتقل میشود. بنابراین زنان شیرده باید دریافت این ماده را ۱ تا ۲ ساعت قبل از تغذیه شیرخوار محدود نمایند. اغلب کودکان بزرگتر از ۳ ماه مقادیر کم کافئین را میتوانند تحمل کنند. نتایج مطالعهای نشان داده که مصرف منظم این ماده توسط مادران شیرده تاثیر کمی بر روی الگوی خواب کودکان بالای ۳ ماه دارد. با این حال، دریافت زیاد آن در دوران شیردهی سبب تحریکپذیری کودک، اختلال در الگوی خواب وی و سایر عوارض میشود.
اثر بر روی خواب:
به طور کلی اثرات ناشی از دریافت کافئین میتواند در تمام طول روز ادامه داشته باشد. این ماده میتواند با توجه به میزان حساسیت فرد و میزان مصرف سبب کاهش کیفیت خواب و اختلال در الگوی خواب گردد. اغلب افراد بزرگسال میتوانند روزانه حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیگرم از این ماده را دریافت کنند. مصرف مقادیر بیشتر ممکن است سبب اختلال خواب گردد.