توصیههای مربوط به رژیم غذایی مناسب برای حفظ سلامت قلب طی ۵۰ سال گذشته به طور قابل ملاحظهای کاملتر شدهاند. با این حال، بسیاری از مردم خود را با توصیههای جدید تطبیق ندادهاند. در یک مطالعه ۲۸ درصد افراد معتقد بودند که رژیم غذایی کم چرب بهترین راهکار برای مقابله با بیماری قلبی است. با این حال، تصور اینکه محدود کردن تمام انواع چربی سبب سلامت قلب میشود کاملاً منسوخ شده است. در اینجا به تغییراتی که در توصیههای رژیمی در مورد کاهش کلسترول، فشارخون و خطر بیماری قلبی رخ داده، میپردازیم:
• توصیه قدیمی: از رژیم غذایی کم چرب پیروی کنید.
• توصیه جدید: از مواد غذایی حاوی چربیهای سالمتر استفاده نمایید.
محدود کردن دریافت تمام چربیها اثرات مخربی برای بدن به همراه دارد، به خصوص اگر چربی با قند و غلات تصفیه شده جایگزین شود. راهکار کلیدی برای داشتن قلب سالم کاهش تمام چربیها نیست، بلکه محدود کردن مواد غذایی سرشار از چربی اشباع (کره، گوشت قرمز و لبنیات پرچرب) و جایگزین کردن آن با چربیهای غیراشباع شامل مغزها، روغن زیتون، روغن کانولا، آووکادو و ماهی است.
• توصیه قدیمی: توجه به دریافت چربیها مهمترین موضوع در حفظ سلامت قلب است.
• توصیه جدید: محدود کردن مصرف قند و کربوهیدراتهای تصفیه شده ضروری بوده و حتی از بحث چربیها پراهمیتتر است.
در گذشته دستورالعملها تقریباً فقط بر روی دریافت چربی و کلسترول از طریق رژیم غذایی تاکید داشتند. رژیم غذایی سرشار از کربوهیدراتهای تصفیه شده (نوشیدنیهای شیرین، دسرها و غذاهای تهیه شده از آرد سفید) سبب افزایش تریگلیسرید، کاهش HDL (کلسترول خوب)، افزایش LDL (کلسترول بد) و افزایش التهاب و درنتیجه افزایش خطر حمله قلبی میشود. در مورد کربوهیدرات نیز همانند چربی هدف حذف کربوهیدرات از رژیم غذایی نیست، بلکه انتخاب کربوهیدراتهای سالمتر است. مصرف کربوهیدراتهای باکیفیت مانند میوه، سبزی، حبوبات و غلات کامل در سلامت قلب نقش بسزایی دارد.
• توصیه قدیمی: از گوشتهای لخم استفاده کنید.
• توصیه جدید: بیشتر از پروتئینهای گیاهی استفاده کنید.
مراکز بهداشتی برای مدت طولانی توصیه میکردند از گوشت لخم مانند مرغ بدون پوست، ماهی، لبنیات کم چرب و گوشت قرمز بدون چربی استفاده شود. اما در سالهای اخیر تاکید میشود که از پروتئینهای گیاهی شامل حبوبات، مغزها و غذاهای حاوی سویا بیشتر استفاده گردد. بسیاری از این مواد غذایی مفید حاوی فیبر بوده و خطر بیماری قلبی را کاهش میدهند. همچنین به علت داشتن ویتامینها، مواد معدنی و مواد مغذی گیاهی در کاهش فشارخون و کلسترول نقش دارند.
• توصیه قدیمی: دریافت کلسترول از رژیم غذایی به شدت کاهش یابد.
• توصیه جدید: اهمیت کلسترول نسبت به سایر عوامل تغذیهای کمتر است.
کاهش دریافت کلسترول در سال ۱۹۸۵ مطرح شد. با این حال، تحقیقات نشان داده که کلسترول رژیم غذایی نسبت به نوع و مقدار چربی و کربوهیدرات مصرفی تاثیر کمتری بر روی کلسترول خون دارد. بنابراین اغلب افراد سالم میتوانند بدون نگرانی هر روز یک عدد تخممرغ مصرف کنند. در این میان فقط برخی مطالعات نشان دادهاند که مصرف حداقل یک عدد تخممرغ در روز توسط افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ خطر بیماری قلبی را افزایش میدهد. بنابراین توصیه میشود این بیماران مصرف تخممرغ کامل را کاهش دهند.
• توصیه قدیمی: به منظور کاهش فشارخون دریافت سدیم و نمک کاهش یابد.
• توصیه جدید: توصیه میشود در کنار کاهش دریافت سدیم، دریافت پتاسیم نیز افزایش یابد.
شواهد قوی نشان میدهد که محدود کردن سدیم فشارخون را که یکی از عوامل خطر حمله قلبی و سکته مغزی است، کاهش میدهد. پتاسیم اثرات مخرب سدیم را با گشاد کردن رگهای خونی از بین میبرد. بنابراین مصرف مواد غذایی غنی از پتاسیم نیز به کاهش فشارخون کمک میکند. پتاسیم در سبزیجات و میوهها یافت میشود.