کلسترول بالا یکی از عوامل ابتلا به بیماری قلبی است. بنابراین، لازم است که بیماران مبتلا به کلسترول بالا به کمک رژیم غذایی سالم، ورزش و دارو کلسترول خود را کاهش دهند. در بدن ۲ نوع کلسترول تحت عنوان کلسترول خوب (HDL) و کلسترول بد (LDL) وجود دارد.
وجود مقادیر بسیار زیاد LDL در خون سبب سخت و باریک شدن عروق خونی میشود. در نتیجه جریان خون کاهش یافته و خطر حمله قلبی و سکته مغزی افزایش مییابد. HDL، کلسترول بد را از خون به کبد منتقل میکند تا در آنجا تجزیه و دفع شود. افزایش HDL با کاهش خطر بیماری قلبی مرتبط است. معمولاً توصیه میشود کلسترول تام خون کمتر از mg/dl 200، کلسترول بد کمتر از mg/dl 100 و کلسترول خوب بیشتر از mg/dl 40 باشد. همچنین نسبت کلسترول تام به HDL باید کمتر از ۴ باشد. مطالعات نشان دادهاند که این نسبت در مقایسه با میزان LDL در پیشبینی خطر ابتلا به بیماری قلبی موثرتر است.
عوامل افزایش دهنده LDL
عواملی که در افزایش LDL نقش دارند، عبارتند از:
• رژیم غذایی سرشار از چربی اشباع و چربیهای هیدروژنه شده (جامد)
• نداشتن فعالیت بدنی که منجر به افزایش وزن و افزایش کلسترول خون میشود.
• چاقی
• برخی از بیماریها مانند دیابت نوع ۲، کم کاری غده تیروئید، بیماریهای کبدی و کلیوی و اعتیاد به مصرف الکل
• یائسگی در زنان
• ژنتیک
چگونه LDL خون را کاهش دهیم؟
تغییر شیوه زندگی در کاهش کلسترول LDL نقش دارد:
• حفظ وزن در محدوده طبیعی
• ورزش منظم
• کاهش مصرف مواد غذایی حاوی چربی اشباع و چربی ترانس مانند: کیک، کلوچه، دونات، فستفود، مارگارین، غذاهای سرخ شده، بستنی، چیپس و …
• استفاده از روغنهای مایع مانند روغن زیتون و روغن کانولا به جای روغن جامد
• افزایش فیبر در رژیم غذایی از طریق مصرف بیشتر میوه و سبزی که به کاهش کلسترول تام کمک میکند.
• در صورت لزوم دارو درمانی و استفاده از استاتینها و مکمل نیاسین (ویتامین B3)
برخی مطالعات نشان دادهاند که ویتامین B3 کلسترول LDL را کاهش و HDL را افزایش میدهد. با این حال، قبل از دریافت این مکمل حتماً باید با پزشک مشورت شود.
چگونه HDL خون را افزایش دهیم؟
عوامل موثر در افزایش کلسترول خوب عبارتند از:
• دریافت اسیدهای چرب امگا ۳ که در ماهیهایی مانند سالمون و ساردین به میزان زیادی وجود دارند: مطالعات نشان داد مصرف ۲ تا ۳ مرتبه ماهی در هفته در کاهش HDL نقش دارد.
• مصرف میوهها و سبزیجات رنگی: آنتیاکسیدانهای موجود در میوه و سبزی در بهبود میزان HDL خون موثر هستند.
• ورزش منظم