دیابت بارداری (GD) که با افزایش غیرطبیعی قند خون مشخص میشود فقط در زمان بارداری رخ میدهد. دیابت بارداری احتمال افزایش فشارخون و نیاز به سزارین را در مادر باردار افزایش میدهد. همچنین در سالهای بعدی زندگی وی را در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و بیماری قلبی – عروقی قرار میدهد.
معمولاً مادران باردار در هفته ۲۴ تا ۲۸ بارداری از نظر ابتلا به GD بررسی میشوند. اخیراً محققان به بررسی این موضوع پرداختند که آیا هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c) که معمولاً برای تشخیص دیابت نوع ۲ بکار میرود میتواند دیابت بارداری را در سه ماهه اول بارداری تشخیص دهد یا خیر؟ این آزمایش میانگین قند خون را طی ۲ تا ۳ ماه گذشته نشان میدهد و در حال حاضر برای تشخیص GD توصیه نمیشود.
در این مطالعه بیش از ۲ هزار زن که خطر ابتلا به GD در آنها پایین بود، شرکت کردند. آزمایش HbA1c در ۴ مرحله انجام شد: ابتدای بارداری (هفته ۸ تا ۱۳)، میانه بارداری (هفته ۱۶ تا ۲۲ و هفته ۲۴ تا ۲۹) و اواخر بارداری (هفته ۳۴ تا ۳۷).
نتایج نشان داد میزان HbA1c در اوایل بارداری در زنانی که تا پایان مطالعه به GD مبتلا شدند بالاتر بود. به طوریکه میانگین HbA1c در زنان باردار غیرمبتلا ۵/۱ درصد بود و به ازای هر ۱ درصد افزایش آن خطر ابتلا به دیابت بارداری ۲۲ درصد بیشتر میشد. در هر ۲ گروه از زنان در میانه بارداری میزان HbA1c کاهش پیدا کرد، اما مجدداً در اواخر سه ماهه سوم بارداری افزایش یافت. زیرا در اواخر بارداری حساسیت به انسولین کاهش یافته و قند خون افزایش مییابد.
به طور کلی نتایج این مطالعه نشان میدهد که آزمایش HbA1c میتواند در اوایل دوران بارداری به شناسایی زنانی که در معرض خطر ابتلا به دیابت بارداری قرار دارند، کمک کند. با این حال، تحقیقات بیشتری باید انجام شود تا نتایج مطالعه فوق تائید گردد.
اگر در اوایل بارداری شیوه زندگی این زنان تغییر کند خطر ابتلای آنها به GD به طور قابل توجهی کاهش مییابد. فعالیت بدنی و رژیم غذایی سالم به کاهش قند خون کمک میکند. اگر این راهکارها موفقیتآمیز نباشند ممکن است پزشک برای مادران باردار تزریق انسولین را توصیه نماید.
منبع:
Stefanie N. Hinkle et al. Scientific Reports 2018.