۶ علت مهم درد شکم در کودکان

درد شکم یا درد معده شایع ترین شکایت در کودکان و یکی از مهم ترین دلایل برای مراجعه والدین به متخصص اطفال است.

به گزارش بهداشت نیوز، علل زیادی برای درد شکم در کودکان وجود دارد. برخی از این علل کاملا جدی و برخی دیگر جزئی هستند. با این حال، با تشخیص صحیح و درمان مناسب، درد می تواند کاملا و به سرعت بهبود یابد.

بخشی از مشکل والدین در مورد درد شکم در کودکان به این موضوع بر می گردد که آیا باید برای این درد به پزشک مراجعه کنند یا خیر؟ از طرفی درمان این درد نیز می تواند از اقدامات ساده مانند استراحت و رژیم غذایی شروع شده و در موارد جدی نیاز به عمل جراحی داشته باشد.
علل درد شکم در کودکان

علل زیر را می توان از مهمترین و شایع ترین موارد درد شکم در کودکان دانست.

عفونت: عفونت هایی مانند عفونت باکتریایی یا ویروسی مثل، آنفلوآنزای معده (اسهال و استفراغ) از جمله علل اصلی درد شکم در کودکان می باشد. معمولا عفونت های ویروسی به خودی خود فروکش می کنند. اما عفونت های باکتریایی نیاز به مصرف آنتی بیوتیک دارند.

مصرف مواد غذایی: خوردن غذاهای آلوده باعث مسمومیت غذایی می شود که علائمی شبیه به آنفلوآنزای روده و معده دارد. سایر علل مربوط به مواد غذایی برای درد معده و شکم در کودکان عبارتند از:

پرخوری
آلرژی غذایی
گازهای منجر به نفخ

اگر درد در شکم به دلیل مصرف مواد غذایی خاص یا به یکی از دلایل بالا رخ دهد، معمولا علائم بلافاصله پس از خوردن غذا پدیدار می شود.

داروها: مصرف بیش از دوز مناسب از داروهایی مثل استامینوفن (مسمومیت با استامینوفن) نیز سبب درد معده در کودکان می شود.

بلعیدن تصادفی: کودکان و به خصوص نوزادان، تمایل دارند همه چیز را در دهان بگذارند. گاهی اوقات آن ها چیزهایی مانند دارو، صابون، خاک، سکه آلوده و … را به دهان می گذارند که علت درد شکم در آن ها می شود.

جراحی های مرتبط: علل و یا مشکلات مربوط به عمل جراحی مانند انسداد روده یا آپاندیس نیز سبب درد معده در کودکان می شود.

دیگر مسائل پزشکی: گاهی نیز درد شکم در کودکان ناشی از عوارض بیماری هایی مانند دیابت است. گاهی نیز نیش حشراتی مانند عنکبوت می تواند درد شکم را در کودکان ایجاد کند.
علائم و نشانه های درد معده و درد شکم در کودکان

هنگامی که کودکان، به خصوص نوزادان، درد شکم دارند، شروع به گریه می کنند. پس اولین نشانه برای درد شکم در کودکان گریه و بی تابی آن ها است. اما اگر کودکان قادر به صحبت کردن است حتما در مورد این موضوع از او سوال کنید. اطلاعات حاصل از کودکتان می تواند در شناسایی درد و علت آن به شما کمک کند.
بعد از سوال از کودک؛ بهتر از موارد زیر را در نظر بگیرد:

مدت زمان درد: مدت زمان درد در شناسایی علت آن بسیار مهم است. اگر درد شکم به دلایل جزئی ایجاد شده باشد چند ساعت بیشتر دوام ندارد. اما اگر درد ناشی از مسائل جدی تر مانند اسهال و استفراغ باشد ممکن است یک شبانه روز و یا حتی بیشتر طول بکشد.

محل درد: معمولا درد ناشی از دلایل ساده؛ در مرکز شکم احساس می شود. در چنین مواردی، کودک تمایل دارد اطراف نافش را بمالد. اما اگر دلیل دل درد چیز جدی تری باشد، معمولا کودک در کناره ها یا بالا و پایین شکم درد دارد. درد پایین شکم و یا منطقه راست کمی خطرناک تر است و ممکن است به علت آپاندیسیت باشد.

ظاهر کودک: اگر کودک بسیار بیمار به نظر می رسد و علائمی مانند رنگ پریدگی یا تعریق دارد و نمی تواند به خوبی غذا بخورد؛ حتما او را به متخصص نشان دهید. این علائم، نشانه هایی خوبی نیستند.

استفراغ: درد شکمی که اغلب با استفراغ همراه است؛ لزوما به معنای یک مشکل جدی نیست. با این حال، اگر استفراغ بیش از حد ادامه دارد (بیش از یک روز) و یا رنگ آن سبز و زرد است؛ و یا اگر خون در استفراغ کودک وجود داشت، سریعا او را به اورژانس بیمارستان برسانید.

اسهال: مانند استفراغ، اسهال نیز اغلب همراه درد شکم ناشی از علت ویروسی است. در اغلب موارد اسهال برای بیش از ۳ روز طول می کشد. اما اگر فراتر از آن ادامه دارد و شامل خون است، حتما به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.

تب: اگر علت درد شکم عفونت باشد؛ پس وجود تب غیر طبیعی نیست. البته برای برخی از علل جدی درد شکم، کودک ممکن است درجه حرارت نرمال داشته باشد.

درد در کشاله ران: درد شکم می تواند از جای دیگری ناشی شود. به عنوان مثال در پسران به دلیل پیچ خوردن بیضه ممکن است درد شکم ایجاد شود. بنابراین، اگر فرزندتاندرد کشاله ران دارد، این موضوع را نادیده نگیرید و او را به پزشک متخصص کودکان ببرید.

مشکل در سیستم ادراری: اگر درد شکم با مشکل در ادرار کردن، درد هنگام ادرار و تکرر ادرار همراه است، ممکن است عفونت را نشان دهد و نیاز به مراجعه به پزشک می باشد.

بثورات پوستی: درد شکم همراه با بثورات؛ یک مورد جدی است و نیاز به توجه فوری پزشکی دارد.
آزمایش ها لازم برای تشخیص علت درد شکم در کودکان

برای تشخیص علت درد پزشک ممکن است علاوه بر معاینات فیزیکی، آزمایش ها زیر را نیز تجویز کند:

آزمایش خون از جمله آزمایش خون CBC، سطح آنزیم های کبدی، کشت خون، اندازه گیری سطح سرب و یا سطح لیپاز آمیلاز

CUE
آزمایش مدفوع برای بررسی انگل ها، باکتری ها و یا خون در آن
عکس اشعه ایکس از شکم
سونوگرافی از شکم و بیضه ها در صورت نیاز
سی تی اسکن شکم
تنقیه و یا بلع باریوم
معاینه لگنی
مانومتری مقعدی
درمان درد شکم یا درد معده در کودکان

درمان این درد بستگی به علت آن دارد. علل جزئی فقط نیاز به استراحت، مصرف مقدار زیادی مایعات و رژیم غذایی ساده و مطلوب دارد. اما اگر درد شکم از چیزی جدی ناشی شده باشد، بستری و گاهی نیز جراحی مورد نیاز است.

اما به غیر از درمان های پیشرفته، برخی از اقدامات وجود دارد که به تسکین درد شکم در کودکان کمک می کنند. این اقدامات عبارتند از:

استراحت: استراحت برای بهبود هر بیماری مورد نیاز است. اما برای تسکن درد شکم بهتر از دراز کشیده استراحت کنید. این کار باعث می شود درد ناشی از گازها کم شود.

رژیم غذایی: رژیم غذایی حاوی مایعات زیاد بسیار مهم است. با این حال، هرگز کودکی که استفراغ می کند را مجبور به خوردن چیزی نکنید. در این حالت او قادر نیست مقدار زیادی مایع را در معده خود نگه دارد. بهترین کار این است که مایعات را به صورت بخش های کوچکی (۳۰ گرمی) در فواصل زمانی ۱۰ الی ۱۵۵ دقیقه ای به او بدهید.

تا کودک بتواند آن را در بدن نگه دارد. از مصرف نوشیدنی های شیرین، رنگی، کافئین دار، گازدار، شور و چرب باید به شدت اجتناب شود.

مصرف مایعات: از مصرف شیر، چای، قهوه، کوکا کولا، آب میوه و نوشیدنی های ورزشی باید خودداری شود. آب و شیر جوشیده و گرم را نیز نباید به نوزادانی که دل درد دارند بدهید. آن ها می توانند با مقدار نمک موجود در بدن کودکان اختلال ایجاد کنند. هضم شیر نیز برای بیماران دشوار است.

شروع غذاهای جامد: بعد از پایان درد سعی کنید غذاهای جامد را کم کم به رژیم غذایی کودک اضافه کنید. به عنوان مثال بهترین گزینه برای این کار نان تست سفید است. مصرف میوه هایی مانند موز و سیب و همچنین برنج سفید کته، نیز بعد از درمان بیماری گزینه مناسبی هستند.

منبع: سلامتی