[m.abolfathi]

چای یکی از رایج‌ترین آشامیدنی‌های موجود در ایران و بسیاری از نقاط جهان است که بر اساس تخمیری که روی برگ آن انجام می‌گیرد به 3 شکل چای سفید، سبز و سیاه در بازار عرضه می‌شود. ترکیب‌های فعال موجود در چای، از گروه پلی‌فنول‌ها هستند. پلی‌فنول‌ها، آنتی‌اکسیدان‌هایی بسیار قوی هستند که ضمن فرایند تخمیر و تبدیل چای سبز به سیاه، برخی از آنها تا حدی تجزیه می‌شوند و پلی‌فنول‌های جدیدی می‌سازند و میزان کافئین در برگ چای افزایش پیدا می‌کند. یعنی کافئین موجود در برگ چای سیاه بسیار بیشتر از چای سبز است و این موضوع باعث ایجاد وابستگی به مصرف چای در افرادی می‌شود که علاقه زیادی به این نوشیدنی دارند و ترک ناگهانی این عادت می‌تواند عوارضی مانند سردرد برای آنها به دنبال داشته باشد. خیلی‌ها عادت دارند چای را با شیر بنوشند.

این رسم و عادت از انگلستان آمده که پس از مدتی به هندوستان هم کشیده شد و در میان ما ایرانی‌ها هم طرفدارانی پیدا کرد. پلی‌فنول‌ها می‌توانند به عناصر دو ظرفیتی مانند کلسیم یا آهن متصل شوند و ترکیب جدیدی ایجاد کنند. این ترکیب باعث پیدایش یک مجموعه غیر قابل جذب می‌شود و قدرت دسترسی به ماده معدنی را در بدن تا حد چشمگیری کاهش می‌دهد. به عبارت ساده‌تر، پلی‌فنول‌های موجود در چای می‌توانند به آهن یا کلسیم موجود در بدن که با خوردن مواد غذایی مختلف دریافت شده‌اند، بچسبند و باعث ایجاد اختلال در جذب آنها شوند. به همین دلیل به افراد مبتلا به کم‌خونی یا خانم‌ها توصیه می‌شود بلافاصله پس از صرف غذا، چای ننوشند. در مورد شیر هم همین‌طور است. پلی‌فنول‌های چای می‌توانند تا حدی جذب کلسیم شیر را در بدن مختل کنند. البته این موضوع تا حد زیادی به غلظت چای، میزان پلی‌فنول‌های موجود در آن و به حجم شیری که با آن مخلوط می‌شود، بستگی دارد. اگر قصد نوشیدن چای داشته باشید و مقدار اندکی شیر برای خوش‌طعم‌تر شدن به آن اضافه کنید، این مقدار شیر نمی‌تواند نقش چندانی در تأمین نیازهای بدن به کلسیم داشته باشد اما چیزی هم از خواص چای کم نمی‌شود. در واقع شیر نوعی ارزش افزوده برای چای محسوب می‌شود.

حالا اگر قرار باشد شیر را با چای بنوشیم، چه؟ اگر عطر و طعم شیر را دوست نداشته باشید و به جای حذف کامل آن از رژیم روزانه‌تان، با افزودن کمی چای بخواهید طعم آن را مطلوب‌تر کنید، مشکلی پیش نمی‌آید. یعنی هرچند ارزش تغذیه‌ای شیر ساده و معمولی بیشتر از شیرهای ترکیبی است اما اگر سه‌چهارم لیوان شیر را با یک‌چهارم لیوان چای مخلوط کنید، با اینکه به طور حتم بخشی از کلسیم دریافتی را از دست خواهید داد، اما باز هم این نوع مصرف کردن شیر بهتر از مصرف نکردن آن است. معمولاً تخمین زده می‌شود حدود 10‌درصد از جذب کلسیم شیر با اضافه کردن چای به آن در بدن کاهش پیدا کند. البته این میزان به حجم شیر و چای بستگی دارد اما از دست رفتن 10‌درصد جذب کلسیم به حذف کامل شیر از رژیم غذایی روزانه می‌ارزد. البته مصرف شیر با این روش، علاوه بر جذب مقداری از کلسیم موجود در آن، باعث دریافت پروتئین مرغوب و ویتامین‌های گروه B هم می‌شود.

[نویسنده]

نوشته‌ها