[s.samadi]

جیوه موجود در ماهی ها، مواد پر کردن دندان، سرب موجود در رنگ ها و کادمیوم و آرسنیک موجود در زباله های صنعتی، تمامی این ها فلزات سمی هستند که این روزها در محافل پزشکی بسیار مورد بحث قرار می گیرند. اما به واقع چقدر باید نگران این موضوع بود و چگونه می توان خود را در برابر آن ها محافظت کرد؟ آیا حتی می توان تصور کرد که روزانه مجبور باشیم دوز مشخصی از فلزات سنگین را در وعده های غذایی خود مصرف کنیم؟ حتی تصور آن نیز وحشتناک خواهد بود، ولی در حال حاضر شما این کار را انجام می دهید و هر روز مقدار کمی آرسنیک، کادمیوم، سرب و جیوه می خورید! متأسفانه محیط زیست مملو از فلزات سنگین است و اغلب آن ها نتیجه زباله های بزرگ صنعتی هستند؛ ولی آنچه که اغلب مردم متوجه آن نیستند، ورود بسیاری از این فلزات از طریق دستگاه گوارش، ریه ها و پوست به داخل بدن است. موضوع صبحت ما کارگرانی نیست که در کارخانه های ذوب این فلزات مشغول به کارند، بلکه همه کارمندان اداری، نوجوانان، کودکان و مادران خانه دار که ساندویچ ماهی می خورند و دود سیگار استنشاق می کنند و حتی آب می نوشند و نفس می کشند نیز در معرض خطر قرار دارند. این خطر واقعی است و میزان خسارت احتمالی آن بحث هر روز متخصصان پزشکی است. با ده ها راهکار ساده می توان تماس خود را با این فلزات به حداقل رساند و خطرات بالقوه آن ها را محدود کرد. رمز موفقیت شما در تغییر آنچه که می توانید و توجه و آگاهی در مورد آنچه که نمی توانید تغییر دهید، است. از میان تمامی فلزات سنگین محیط زیست، فراوان ترین و البته کشنده ترین آن ها آرسنیک، کادمیوم، سرب و جیوه هستند. فلزی سنگین در نظر گرفته می شود که حداقل گرانش آن پنج برابر سنگین تر از آب باشد. از آنجا که این فلزات در آب و خاک فراوان هستند و تمامی ما هر آنچه را که از زمین می روید و می خوریم و هوا را تنفس می کنیم، هیچ یک از ما به طور کامل عاری از سم نیستیم. هر چند بدن سعی می کند این فلزات سنگین را دفع کند و مقدار و درصد زیادی از این فلزات از طریق عرق، ادرار و مدفوع دفع می شوند، گاهی فلزات سریع تر از آنکه بدن بتواند آن ها را دفع کند، وارد بدن می شوند. دانشمندان به تازگی به جدی بودن این معضل پی برده اند و قبل از اینکه سعی کنند پیامدهای بهداشتی آن را از بین ببرند، باید راهی برای مبارزه با افزایش آن ها در بدن بیابند. خطرات فلزات سنگین علائم مزمن قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین عبارتند از افسردگی، تحریک پذیری، نوسانات خلقی، لرزش، بیماری های خودایمنی، عفونت مزمن و انواع سرطان ها. اگرچه به گفته پژوهشگران عوامل بسیاری در ابتلا به این بیماری ها مۆثرند، ولی بهتر است اگر به هر یک از این مشکلات بهداشتی دچار شدید، حتما یک تست غربال فلزات سنگین را انجام دهید. حتی در صورت تشخیص ازدیاد مواد مسموم در بدن، متأسفانه شایع ترین روش درمان تزریق یک ماده شیمیایی است که به طور ناخواسته سموم و البته مواد معدنی ضروری را از طریق ادرار دفع می کند. آرسنیک آلی به طور طبیعی در زمین وجود دارد و مقادیر کمی از آن برای عملکرد درست بدن کافی است. از آنجا که خاک حاوی آرسنیک است، بسیاری از غذاها دارای رگه هایی از این فلز هستند، ولی سمی در نظر گرفته نمی شوند؛ اما آرسنیک معدنی سرطان زا شناخته شده است دکتر هلن السون نویسنده کتاب سالم ماندن با تغذیه سالم می گوید، هر یک از ما چمدانی بزرگ از فلزات سنگین را با خود حمل می کنیم و این بخشی از زندگی انسان بر روی زمین است. هر کاری که در محیط زیست انجام دهید، تأثیر مستقیم آن بر روی خود شما خواهد بود. می توانید جذب فلزات سنگین را با حذف آن ها از رژیم غذایی و محیط زندگی کاهش دهید. در اینجا به چند نمونه از شایع ترین فلزات سنگین و روش های حذف آن ها از زندگی اشاره خواهیم کرد. آرسنیک دو نوع آرسنیک وجود دارد: آلی و معدنی. آرسنیک آلی به طور طبیعی در زمین وجود دارد و مقادیر کمی از آن برای عملکرد درست بدن کافی است. از آنجا که خاک حاوی آرسنیک است، بسیاری از غذاها دارای رگه هایی از این فلز هستند، ولی سمی در نظر گرفته نمی شوند؛ اما آرسنیک معدنی سرطان زا شناخته شده است. آرسنیک معدنی از سوخت روغن ها و سوخت ها و زغال سنگ و حشره کش ها در هوا منتشر می شود. صنایع چوبی یکی از بزرگ ترین عوامل در آلودگی آرسنیک است. برای حفظ چوب به حدود 90 درصد از سازه های چوبی، آرسنیک افزوده می شود. اگرچه توسط آژانس حمایت از مصرف کنندگان از سال 2002 مصرف آن ممنوع اعلام شد، ولی هنوز برخی از تولیدکنندگان به دور از چشم آژانس از آن استفاده می کنند. کودکان و بزرگسالان به سادگی با دست زدن به چوب، آرسنیک را جذب می کنند. مطالعه ای که توسط گروه کار محیط زیست در واشنگتن دی سی انجام شد، نشان می دهد که بسیاری از غذاها از جمله گوشت، ماهی، مرغ و … حاوی مقادیری آرسنیک هستند. میوه هایی همچون انگور که برای از بین بردن آفات آن ها از آفت کش ها استفاده می شود نیز اغلب حاوی مقادیری آرسنیک می باشند. بدن افراد به طور متوسط حاوی حدود 10 تا 20 میلی گرم آرسنیک است، ولی خوشبختانه حدود 95 درصد از آرسنیک که توسط بدن جذب می شود، از طریق کلیه ها و روده ها دفع می گردد و خبر بد اینکه حتی وجود مقادیر بسیار کمی از آرسنیک نیز می تواند مشکلاتی برای تقریبا تمام سیستم های بدن ایجاد کند؛ به خصوص ریه و پوست. چه کارهایی می توان انجام داد؟ * میوه ها و سبزیجات ارگانیک بخرید. * از استفاده حشره کش ها خودداری کرده و در صورت لزوم از محصولاتی استفاده کنید که حاوی آرسنات سرب نباشند. * اگر محصولات چوبی خانه شما حاوی آرسنیک هستند، آن ها را با نمونه های جدیدتر تعویض کنید. * از خوردن مستقیم غذاهایی که روی میزهای چوبی قرار دارند، خودداری نمایید. * منابع غذایی ویتامین c را با افزایش مصرف مرکبات، توت فرنگی و فلفل قرمز در رژیم غذایی خود بگنجانید؛ زیرا ویتامین c از بدن در برابر مسمومیت آرسنیک محافظت می کند. ویتامین c موجب دفع سرب همراه ادرار از بدن می شود. از مکمل این ویتامین زیر نظر متخصص مصرف کنید کادمیوم کادمیوم یکی از مسمومیت ها و سموم روبه رشد محیط زیست است. کادمیوم منجر به تضعیف سیستم ایمنی بدن و آسیب کلیوی و سرطان می شود. کادمیوم در دود سیگار نیز وجود دارد. هر سیگار حاوی 1 میکروگرم کادمیوم است. حدود 30 درصد از کادمیوم سیگار، مستقیم جذب بدن فرد سیگاری و 70 درصد دیگر آن در هوا منتشر می شود. چه کارهایی می توان انجام داد؟ * سیگار نکشید و از قرار گرفتن در معرض دود افراد سیگاری اجتناب کنید. * مصرف نان سفید، برنج سفید و پاستا را کاهش دهید و غذاهای غنی از روی همچون غلات سبوس دار، حبوبات و آجیل را جایگزین آن کنید. سرب سرب در طی ذوب نقره کشف شد و متأسفانه از آغاز دوره تمدن بشری به وفور استفاده می شود. سرب یکی از سموم بسیار قوی است که بر رشد مغز و سیستم عصبی تأثیرات منفی بسیار می گذارد و بیش از حد مرگبار است. برخی از مورخان، امپراتوری روم را در این مورد سرزنش می کنند، زیرا رومی ها اولین افرادی بودند که از سرب برای ساخت لوله های آب و ظروف نگهداری مواد غذایی و آب استفاده کردند. رنگ نیز از عوامل مهم آلودگی با سرب است. امروزه یکی از منابع اصلی قرار گرفتن در معرض سرب، آب آشامیدنی است. سرب از طریق لوله های سربی و لحیم وارد آب می شود؛ به خصوص در ساختمان های قدیمی. در میان تمامی فلزات سنگین در بدن ما، سرب نسبت به بقیه فراوان تر است و تخمین زده می شود که بیش از 125 تا 200 میلی گرم سرب در بدن افراد وجود داشته باشد و این تقریبا 1000 برابر بیش از مقدار سرب موجود در بدن نیاکان ما است. سرب زیاد، انعطاف رگ ها را کم و ضربان قلب را نامنظم می کند. به طور خاص زنانی که درون بدن آن ها سرب است، در مقایسه با سایرین 4/3 برابر بیشتر در معرض فشار خون بالا قرار می گیرند. سرب در استخوان ها تجمع می یابد و با آغاز دوران یائسگی و کاهش توده استخوانی، در بدن آزاد می شود. چه کارهایی می توان انجام داد؟ * ویتامین c موجب دفع سرب همراه ادرار از بدن می شود. از مکمل این ویتامین زیر نظر متخصص مصرف کنید. * مقادیر زیادی کلسیم دریافت کنید تا روند تمایل توده استخوانی کاهش یابد. محصولات لبنی، کلم بروکلی، ساردین و سبزیجات حاوی مقادیر زیادی کلسیم هستند. * از سوزاندن شمع ها خودداری کنید؛ مگر اینکه مطمئن شوید فیتیله آن بدون سرب است. این فلز با سوختن شمع بخار و از طریق تنفس وارد بدن می شود. * از سیستم های تصفیه آب استفاده کنید و یا پس از پر کردن لیوان آب، اجازه دهید چند دقیقه ای آب همان گونه باقی بماند و سپس آن را بنوشید. از خوردن مستقیم غذاهایی که روی میزهای چوبی قرار دارند، خودداری نمایید جیوه در میان تمامی انواع فلزات سنگین جیوه بیش از سایرین در کانون توجه قرار دارد. نیروگاه های زغال سوز بزرگ ترین تولیدکنندگان سموم جیوه هستند. با ورود این آلودگی ها به رودخانه ها، دریاچه ها و اقیانوس ها جیوه توسط جلبک ها جذب شده و ماهی ها از این جلبک ها تغذیه می کنند و جیوه وارد زنجیره غذایی ما می شود. کوسه ماهی ها حاوی مقادیر زیادی جیوه هستند. جیوه در عملکرد سلول های قرمز خون و اکسیژن تداخل ایجاد می کند و هنگامی که بدن با کاهش اکسیژن مواجه شود، در واقع از انرژی محروم شده است. خستگی یکی از نشانه های شایع مسمومیت های جیوه ای است. این فلز سنگین برای سلامت زنان باردار و کودکان بسیار خطرناک است و سیستم عصبی مرکزی را درگیر می کند. حتی مقادیر کمی از آن می تواند موجب مشکلات عمده ای در بزرگسالان بشود؛ مثل بیماری های قلبی و آب مروارید. چه کارهایی می توان انجام داد؟ * در خرید ماهی ها بسیار دقت کنید. * زنان باردار، کودکان و مادران شیرده در مصرف ماهی های پرجیوه احتیاط نمایند.

[نویسنده]

نوشته‌ها