دانه كنجد، يكي از مغذي‌ترين دانه‌هاي روغني است. وطن اصلي كنجد هندوستان بوده و در ايران در زمان خشايار شاه سربازان از كنجد و ساير دانه‌هاي روغني براي كسب نيرو استفاده مي‌كردند اما کمي بعد، در زمان صفويه حلواارده با تركيب كنجد آسياب شده با شيره كشمش، انگور يا خرما تهيه شد و به‌عنوان غذايي كم‌حجم و مقوي مورد استفاده سربازان قرار گرفت .
كنجد گياهي يك ساله با ارتفاع حدود يك متر است. اين گياه، گرمادوست و خاص مناطق گرمسيري است. ميوه آن به صورت كپسولي و داراي دانه‌هاي كوچك و بيضي شكلي است که قسمت مورد استفاده آن به شمار مي‌آيد. بزرگ‌ترين توليدكننده كنجد در دنيا چين و بعد از آن هندوستان است. ايران نيز مقداري كنجد توليد مي‌كند كه بيشتر به مصرف توليد روغن و حلواارده مي‌رسد. كشت كنجد در ايران بيشتر در خوزستان، بلوچستان، يزد، اصفهان و حتي مناطق سردسيري چون اراك، همدان، نهاوند و مراغه انجام مي‌شود. برداشت كنجد در كشور حدود 30 تا 35 هزارتن در سال است كه 15 هزارتن آن به مصرف حلواسازان، 10هزارتن به مصرف نانوايي‌ها و 5 هزارتن به مصرف آجيل‌فروشي‌ها و قنادان مي‌رسد. دانه كنجد به‌عنوان يك دانه روغني حاوي تركيبي از اسيدهاي چرب اشباع‌نشده با نسبت مساوي اسيد لينولئيک و اولئيك و اسيدپالمتيك و استئاريك است. 75درصد دانه كنجد را چربي و پروتئين و 25درصد آن را موادمعدني، كربوهيدرات (قند) و فيبر تشکيل داده است. كنجد همچنين حاوي فنول‌ها، استرول‌هاي گياهي، فسفوليپيدها و ويتامين‌ها به‌خصوص ويتامينE و ويتامين‌هاي گروه B و موادمعدني نظير كلسيم، منيزيم، روي، مس و فسفر است.
