[z.yari]

پروتئين، چربي و كربوهيدرات مي توانند به عنوان سوخت براي انقباض ماهيچه استفاده شوند. تمام اين سوبستراها مي توانند در ورزش استفاده شوند اما شدت و مدت ورزش تعيين كننده ي ميزان استفاده از آنهاست. به طور كلي گلوكز و اسيدهاي چرب هر دو در تأمين سوخت مورد نياز طي فعاليت نقش دارند كه به شدت و مدت ورزش و آمادگي ورزشكار وابسته است. شدت ورزش در تعيين نوع سوخت مصرفي اهميت زيادي دارد. در ورزش هايي مثل بسكتبال، فوتبال وشنا كه طي آنها حركات تند وسريع انجام مي شود، مصرف گليكوژن بالاست و كساني كه با شدت بالايي فعاليت مي كنند در معرض خطر اتمام گليكوژن هستند. در ورزش هايي با شدت متوسط مثل پرش، هاكي، رقص هوازي، ژيمناستيك، دوچرخه سواري و شناي تفريحي تقريباً نيمي از انرژي از شكستن هوازي گليكوژن عضله و نيم ديگر از گلوكز خون و اسيدهاي چرب تأمين مي شود. در ورزش هايي با شدت متوسط رو به كم از جمله پياده روي، انرژي به طور كامل از مسير هوازي تأمين مي شود و به همين دليل سهم چربي در توليد ATP بيشتر است. تجزيه چربي سريع نيست و به همين دليل اسيدهاي چرب نمي توانند در ورزش هاي با شدت بالا انرژي مورد نياز بدن را تأمين كنند.
شدت ومدت ورزش تعيين كننده هاي اصلي اكسيداسيون چربي هستند. سرعت اكسيداسيون چربي با افزايش شدت ورزش كم مي شود مثلاً دويدن بيشتر از دوچرخه سواري اكسيداسيون چربي را افزايش مي دهد. رژيم پر چرب براي تمرينات سنگين مناسب نيست.
مدت فعاليت عامل ديگر در تعيين نوع سوبسترا است. با افزايش مدت فعاليت سهم چربي در توليد انرژي بيشتر مي شود. چربي قادر است تا 70-60٪ انرژي مورد نياز در فعاليت هايي كه 10-6 ساعت به طول مي انجامند را تأمين كند. با افزايش مدت فعاليت سهم متابوليسم هوازي بيشتر مي شود و ATP بيشتر از اسيدهاي چرب توليد مي شود. با اين حال در صورتي كه كربوهيدرات در دسترس نباشد، چربي نمي تواند متابوليزه شود بنابراين گليكوژن عضله و گلوكز خون فاكتورهاي محدود كننده در هر نوع فعاليت با هر مدت و شدتي هستند.
طول مدتي كه ورزشكار قادر است اسيدهاي چرب را به عنوان منبع سوخت اكسيد كند به تطابق و عادت وي و شدت ورزش دارد.
زهرا یاری، کارشناس تغذیه.

[نویسنده]

نوشته‌ها